Zanjir

Zanjir — 1) birinketin birik tirilgan metall halqalardan tayyorlanadigan egiluvchan buyum. Qadimdan xoʻjalikda, zargarlikda ishlatib kelingan; 2) mashina va inshootlarning ketmaket biriktirilgan zvenolardan iborat egiluvchan qismi. Vazifasiga koʻra, harakatni uzatuvchi, yuk koʻtaruvchi, tortuvchi (yukni bir joydan ikkinchi joyga tashuvchi), arrabop (motorli arralarda), oʻyuvchi, kesuvchi (zovur qazish, foydali qazilma qazib olish mashinalarida) va b; tuzilishi hamda yasalishiga koʻra, doira zvenoli, payvand va quymali, plastinkali, ilmokli, blokli va b. xillarga boʻlinadi. Harakatni uzatuvchi 3. zanjirli uzatmarz. qoʻllaniladi. Uning vtulka rolikli, plastinkatishli (rayem, a, b) xillari bor. Yuk koʻtaruvchi 3. yuk koʻtarish mashina va qurilmalarida ishlatiladi. Uning plastinkasharnirli, payvandlangan yumaloq halqali (rayem, v, g) xillari boʻladi. Tortuvchi 3. konveyer, eskalator va b. qoʻllaniladi (rayem, d). Kemalar yakori ham 3. yordamida koʻtaribtushiriladi; 3) q. Elektr zanjiri.