Şah Sultan (I. Selim'in kızı)

Shoh Sulton yoki Shohihubon Sulton vafoti 1572-yil), Yavuz Sulton Salim II va Aysha Xotunning qizi va Sulaymon Sultanning singlisi sifatida tanilgan. Bolaligini Manisada katta akasi Qonuniy bilan oʻtkazgani iddao qilinadi.

Oila tahrir

Onasi Aysha Xotun otasi Yavuz Sulton SalimII. Uning katta akasi Sulaymon opalari Beyhan Sulton, Hatice Sulton va Fatma Sulton.

Nikohi tahrir

Shoh Sulton 1523-yilda sadr vazir boʻlgan Lutfiy Poshoga turmushga chiqdi. Uning turmush oʻrtogʻi Lutfiy Posho juda qattiqqoʻl va qotib qolgan inson boʻlgani aytiladi. Ular eri bilan kelisha olmagach, 1541-yilda ajrashishdi. Natijada uning eri sadr vazirlik lavozimidan ayrildi. Bir taxminga koʻra, eri bilan ajralish sababi erining zino qilgan ayolning aʼzosini kuydirishi va islomda bunday jazo borligi haqida eri bilan tortishishi natijasida yuzaga kelgan. Bu daʼvoga koʻra, Lutfiy Posho bu holatga qarshi chiqqan va xotinini kaltaklagan.Shundan soʻng Shoh Sulton oʻz hamkorlarini chaqirib, erini kaltaklatdi, soʻng ukasi Qonuniyga ariza berib, eridan ajrashdi va erini vazirlikdan boʻshatdi.[1] 19 yil davom etgan bu nikohdan Esmihan ismli qiz tugʻildi.

Diniy mansublik va oʻlim tahrir

Maʼlumki, Shoh Sulton sümbüliylar tariqatiga mansub boʻlib, Koja Mustafo Posho Sümbuliye lojasi Shayx Merkez Muso Muslihiddin El-Germiyani bilan aloqador edi. Ayrim manbalarda uning ham mavleviy, ham Merkez afandining shogirdi ekanligi aytiladi.[2][3] U 1572-yilda vafot etgan. 1556-yilda Memor Sinan tomonidan qurilgan Shoh Sulton masjidi uning nomiga qurilgan.

Qabr tahrir

Shoh Sulton qabrining topilganligi haqidagi xabar 2013-yil 16-mart kuni Oysha Hafsa Valide Sulton xotira dasturida Bosh vazir oʻrinbosari Bulent Arinch tomonidan ommaga eʼlon qilgan edi.

2013-yilning mart oyida viloyat maxsus boshqarmasi va Fotih munitsipaliteti Yavuz Sulton Salim masjidi hovlisida joylashgan Ayshe Hafsa Sulton qabrida restavratsiya ishlarini boshladi. Qayta tiklash jarayonida Aysha Hafsa Sulton qabri yonidan yangi qabr topildi. Olimlar bu qabr 1572-yilda vafot etgan va onasi Oysha Hafsa Sultonning yoniga dafn etilgan Sulaymon podshoning singlisi Shoh Sultonga tegishli ekanligini aniqladilar.[4]

Ommaviy madaniyatda oʻrni tahrir

2003-yilgi Hurrem Sulton teleserialida Yeliz Doğramacılar tomonidan obrazi gavdalantirilgan boʻlsa, 2011—2014-yillar oraligʻida namoyish etilgan Muhtasham asr serialida Deniz Chaqir tomonidan tasvirlangan.

Manbalar tahrir

  1. „Arşivlenmiş kopya“. 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4 temmuz 2012.
  2. „Arşivlenmiş kopya“. 17 mayıs 2013da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4 temmuz 2012.
  3. „Arşivlenmiş kopya“. 30 aralık 2013da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4 temmuz 2012.
  4. „Arşivlenmiş kopya“. 15 temmuz 2014da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-mart.