Alla Nazimova (rus. Alla Nazimova, Marem-Ides Leventon, rus. Marem-Ides Leventon, 3-iyun, 1879 — 1945-yil 13-iyul) — rus-amerikalik aktrisa, rejissyor, prodyuser va ssenariy muallifi.

Alla Nazimova
Tavalludi
Marem-Ides (Adelaida Yakovlevna) Leventon[1]

3-iyun 1879-yil [O. S. May 22]
Vafoti 13-iyul 1945-yil(1945-07-13)
(66 yoshda)[2]
Los Angeles, Kaliforniya, A. Q. Sh.
Fuqaroligi AQSh va Rossiya Imperiyasi
Kasbi
  • Aktrisa
  • rejissyor
  • prodyuser
Faoliyat yillari 1903—1944
Turmush oʻrtogʻi
Sergei Golovin
(turm. 1899; ajr. 1923)
Veb-sayti allanazimova.com

Yoshligi tahrir

U Marem-Ides Leventon[3] (ruscha ismi: Adelaida Yakovlevna Leventon) Yalta, Qrim, Rossiya imperiyasida tugʻilgan. Uning tugʻilgan yili 1879-yil boʻlsa-da, bu aniq emas, chunki 1878-yoki hatto 1876-yilni koʻrsatadigan turli manbalar mavjud[4][5]. Uning sahna nomi Alla Nazimova Alla (Adelaidaning qisqartmasi) va ruscha „Children of the Streets“ romanining qahramoni Nadejda Nazimovaning familiyasining kombinatsiyasidan iborat edi[6]. U shunchaki Nazimova nomi bilan mashhur edi. Uning ismi baʼzan Alia Nasimoff deb tarjima qilingan[7].

Karyerasi tahrir

 
Nazimova 1911-yilda Brodveydagi "The Marionettes" spektaklida

Nazimovaning teatr karerasi erta gullab-yashnadi va 1903-yilga kelib u Moskva va Sankt-Peterburgda katta yulduzga aylandi. U oʻzining mashhur aktyor va prodyuser boʻlgan yigiti Pavel Orlenev[6] bilan Yevropa, jumladan London va Berlin boʻylab gastrol qildi. 1905-yilda ular Nyu-York shahriga koʻchib oʻtishdi va Quyi Sharqiy tomonda rus tilidagi teatrga asos solishdi. Ushbu tashabbus muvaffaqiyatsiz tugadi va Orlenev Rossiyaga qaytib keldi, Nazimova esa Nyu-Yorkda qoldi.

U amerikalik prodyuser Henry Miller tomonidan imzolangan va 1906-yilda Nyu-Yorkda Brodveydagi debyutini tanqidiy va mashhur muvaffaqiyatga erishgan. Uning ingliz tilidagi premyerasi 1906-yil noyabr oyida Hedda Gabler rolida boʻlgan. Xabarlarga ko‘ra, u ingliz tilini besh oyda o‘rgangan[8]. U tezda juda mashhur boʻldi va Brodveyning yirik yulduzi boʻlib qoldi. U asosan Ibsen va Chexov asarlarida rol oʻynadi[9]. Dorothy Parker uni oʻzi koʻrgan eng zoʻr Hedda Gabler deb taʼriflagan. 

Oʻlimi tahrir

1945-yil 13-iyulda Nazimova 66 yoshida koronar trombozdan[2] Los-Anjelesdagi Good Samaritan kasalxonasida vafot etdi[10]. Uning kullari Kaliforniyaning Glendeyl shahridagi Forest Lawn Memorial Park qabristoniga dafn qilindi[11]. Kino sanoatiga qoʻshgan hissasi Gollivud shon-shuhrat xiyobonidagi yulduz bilan taqdirlangan.

Filmografiyasi tahrir

Yil Film Rol Izohlar
1916 War Brides Joan Lost film
1918 Revelation Joline
Toys of Fate Zorah/Hagah
A Woman of France
Eye for Eye Hassouna Shuningdek, prodyuser va rejissyor ham
1919 Out of the Fog Faith & Eve Lost film
The Red Lantern Mahlee & Blanche Sackville
The Brat The Brat Shuningdek, prodyuser va yozuvchi
1920 Stronger Than Death Sigrid Fersen Shuningdek, prodyuser
The Heart of a Child Sally Snape Shuningdek, prodyuser
Madame Peacock Jane Gloring/Gloria Cromwell Shuningdek, prodyuser va yozuvchi (moslashish)
Billions Triloff Shuningdek, yozuvchi (nomlar) va muharrir
1921 Camille Marguerite Gautier
1922 A Doll’s House Nora Helmer Shuningdek, prodyuser va yozuvchi
1923 Salomé Salomé Shuningdek, prodyuser
1924 Madonna of the Streets Mary Carlson/Mary Ainsleigh
1925 The Redeeming Sin Joan Lost film
My Son Ana Silva Lost film
1940 Escape Emmy Ritter
1941 Blood and Sand Señora Angustias Gallardo
1944 In Our Time Zofya Orvid
The Bridge of San Luis Rey Doña Maria
Since You Went Away Zofia Koslowska

Manbalar tahrir

  1. Banham, Martin. The Cambridge Guide to Theatre. Cambridge University Press, 1995 — 782 bet. „Adelaida Yakovlevna Leventon“ 
  2. 2,0 2,1 „Alla Nazimova“. — „Her death on July 13, 1945, was attributed to coronary thrombosis.“. Qaraldi: 2006-yil 27-sentyabr.
  3. „Alla Nazimova – Women Film Pioneers Project“. wfpp.columbia.edu. Qaraldi: 2020-yil 8-iyul.
  4. October 1905 passenger list. „Ancestry.com“. Ancestry.com. Qaraldi: 2019-yil 13-fevral.
  5. „Short bio in Moscow Theatre (in Russian)“. Qaraldi: 2019-yil 13-fevral.
  6. 6,0 6,1 Mavromatis, Kally. „Alla Nazimova – Silent Star“ (1999). 2006-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 27-sentyabr.
  7. „Alla Nazimova“ (de). — „auch: Alia Nasimoff (also: Alia Nasimoff)“. 2006-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 27-sentyabr.
  8. Untitled article, pg.
  9. Horowitz, Joseph „Delayed Reaction: Stanislavsky, Total Theater, and Broadway“,. Artists in Exile: How Refugees from Twentieth-Century War and Revolution Transformed the American Performing Arts, 1st, New York: HarperCollins Publishers, 2008 — 332 bet. ISBN 978-0-06-074846-3. „nazimova chekhov ibsen.“ 
  10. „Alla Nazimova Dies at 66“ (JPG). 2007-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 27-sentyabr.
  11. Wilson, Scott.