Arras shartnomasi
Arras shartnomasi — 1482-yil 23-dekabrda Arras shahrida Fransiya qiroli Lyudovik XI va Gabsburg archduchesi Maksimilian I tomonidan Burgundiya Niderlandiyasining vorisi sifatida Burgundiya vorisligi inqirozi jarayonida imzolangan[1][2].
Toʻliq nomi:
| |
|---|---|
 | |
| Imzolangan sanasi | 1482-yil 23-dekabr |
| Imzolangan joyi | Arras, Fransiya |
| Imzolangan | Fransiya qiroli Lyudovik XI, Gabsburg hukmdori Maksimilian I |
| Tomonlar |
Fransiya, Avstriya Gabsburglari |
Fransiya qirolligi Valua sulolasining kadet boʻlimi boʻlgan Valua-Burgundiya palatasining gersoglari Fransiya qirolligi va Muqaddas Rim imperiyasi oʻrtasidagi chegaraning har ikki tomonidagi katta miqdordagi hududlarni boshqargan. Oxirgi Burgundiya gersogi Charlz Bold 1477-yil 5-yanvarda Nensi jangida vafot etganida, uning Fransiyadagi hududlari, jumladan Burgundiya, Flandriya, Artua va Pikardiya fransuz qiroli tomonidan qaytarilgan hududlar sifatida tortib olindi. Ammo oʻlimidan oldin Charlz Bold Gabsburg imperatori Fridrix III bilan ularning farzandlari Meri Boy va archduke Maksimilianning nikohini 1477-yil 19-avgustda oʻtkazgan edi.
Maksimilian xotinining merosini himoya qilishdan tortinmadi. 1479-yil Ginegate jangi bilan yakunlandi. Oʻsha yerda qirol Lui XI qoʻshinlarini magʻlubiyatga uchratdi. Biroq, Burgundiya meri 1482-yil 27-martda vafot etganidan soʻng, otasining merosini uning oʻgʻli Filippga qoldirilgan edi. Filip regent sifatida Maksimilianning hukmdorligini tan olishi ancha qiyin kechdi. Fransiya bilan mojaroni hal qilish uchun u Arras shartnomasiga koʻra[3], qizi Avstriya gersoginyasi Margaretni Fransiyaning Dofin(shahzoda)iga, keyinroq qiroli Karl VIII ga turmushga berishga rozi boʻlib, Burgundiya imperator okrugini fransuz qirolligiga sep sifatida berib yubordi. Fransiya oʻzining Burgundiya davlatlarining koʻp qismini saqlab qoldi. Badavlat Flandriya okrugi bundan mustasno edi. Flandriya Maksimilianga oʻtdi (lekin tez orada Maksimilianga qarshi u yerda isyon koʻtarildi).
Keyinchalik nikohdan voz kechilgan va Karl VIII Bretan gersoginyasi Annaga uylangan boʻlsa-da, Burgundiya hududi ijobiy ravishda fransuz nazorati ostida qoldi. Bu bilan Burgundiya qirolligi yoki mustaqil Burgundiya gersogligi orzusiga barham berildi. Biroq Maksimilian kelishuvdan norozi boʻlib qoldi va 1493-yilda qirol Karl VIIIni Senlis shartnomasini imzolashga majbur qildi. Unga koʻra u Burgundiya okrugini, shuningdek, Fransiyaning Sharole va Artua grafliklarini qayta sotib oldi.
Manbalar tahrir
- ↑ Encarta - Encyclopedie (1993-2002) Atrecht, Vredes van. Microsoft Corporation/Het Spectrum.
- ↑ Karl Vocelka: Die Europäisierung der habsburgischen Hausmachtpolitik. In: Klaus Herbers, Florian Schuller (Hrsg.): Europa im 15. Jahrhundert. Herbst des Mittelalters – Frühling der Neuzeit? Regensburg 2012, ISBN 978-3-7917-2412-6, S. 208.
- ↑ https://www.cairn.info/revue-historique-2003-1-page-127.htm#pa80