Kigork Berch Keresteciyan (Türker) (1871, Istanbul - 27-iyul 1949, Istanbul), Mustafo Kamolni va Mustaqillik urushi davrida milliy kurashni qo'llab-quvvatlagan; Parlament 5. Muddati, 6-parlament. Muddati va parlamenti 7. U turkiyalik arman tadbirkori va siyosatchisi, Otaturkning iltimosiga ko'ra (1935-1946) Afyonkarahisar deputati bo'lgan va "Mustaqillik" medali sohibi bo'lgan.

U Respublika davrida parlament a’zosi boʻlib ishlagan gʻayrimusulmonlardan biri. Turker familiyasi Otaturk tomonidan Familiya qonuni bilan birga unga berilgan.

Mustafo Kamol Bandırma paromida Samsunga joʻnab ketishdan oldin, Poshoning advokati Sadettin Feritga : “Siz Poshsho hazratlarining ham advokati, ham yaqin doʻstisiz, deb oʻylayman. Janobi Posho oʻtirgan parom Bosfor boʻgʻozi tashqarisida ingliz torpedasi tomonidan choʻktiriladi. Men sizni ogohlantiraman. “Iltimos, Posho hazratlariga yetkazing, qirgʻoqdan keting” degan ma’lumotni yetkazish orqali uni ogohlantirib, hayotini saqlab qolgani haqida ma’lumotlar bor. Mustafo Kamol bu razvedkadan so'ng Bandırma paromi kapitani Ismoil Hakqi Beydan : "Iloji boricha qirg'oqdan borishimiz mumkinmi?" Kapitan Qora dengizga birinchi marta suzib borganini, toshli va sayoz qayerda ekanini bilmasligini aytganida, “Unday boʻlsa, kompas bilan boramiz”, dedi. lekin kemaning kompası ham buzilganini bilib, “Hech qanday zarari yoʻq. Xudo buyukdir. Yana iloji boricha qirg'oqni kuzatib boring." Shunga ko'ra, Otaturk, bu ma'lumot tufayli Keresteciyanni yillar o'tib Turker familiyasi bilan taqdirladi.

1871-yilda Istanbulda tugʻilgan. Istanbul bojxona bo'limi mudiri bo'lgan otasi besh yoshida vafot etgani uchun uni Moliya tarjimoni bo'limi direktori bo'lgan amakisi Bedros Keresteciyan tarbiyalagan. Usmonlilar imperiyasida musulmon turk ziyolilari tomonidan nashr etilgan ilk gazeta Tercümanı Ahvalda muharrir boʻlib ishlagan amakisi shu yoʻl bilan Ogah Afandi, Ibrohim Shinasiy, Namiq Kamol kabi nomlar bilan aloqada boʻlgan shaxs edi. Shuningdek, u tilshunos shaxsga ega boʻlib, yuz yil oʻtib turkiy etimologik lugʻatini tayyorlash chogʻida oʻz qarindoshi Sevan Nişanyan foyda koʻradigan turk tilining ilk etimologik lugʻatini tayyorlagan.


Berch Keresteciyan avval Galatasaray liseyini, keyin esa Robert kollejini tamomlagan. Umrining soʻngida ikki yil Moliya vazirligida ishlagandan soʻng 1890-yillarda Usmonli bankida ishlay boshladi. 1911-yilda u Hiloli Ahmerni (Qizilay) uchinchi marta qayta faollashtirish vazifasini o'z zimmasiga olganlardan biri sifatida Jamiyat Oliy ma'muriy kengashida joy oldi. Hiloli Ahmerdagi yagona musulmon boʻlmagan maʼmuriy kengash aʼzosi edi. 1910-yillarda Hiloli Ahmer jamiyatida Usmonli bankining uchta boshqaruvchisidan biri sifatida o'z vazifasini davom ettirdi.

Mustaqillik urushi davrida Hiloli Ahmer jamiyatining ikkinchi prezidenti sifatida Anadoluga dori qutilarini almashish orqali yuborish biznesini shaxsan tashkil qilgan. Ta'kidlanishicha, Sakarya jangining eng muhim daqiqalaridan birida u Mustafo Kamolning iltimosiga ko'ra o'sha kuni o'zining shaxsiy hisobidan 15 ming lira to'pdan otish mexanizmlari sotib olish uchun xayriya qilgan. Urushdan keyin oq chiziqli “Mustaqillik” medali bilan taqdirlangan. 1925-yilda u Taqsim maydonida italiyalik haykaltarosh Kanonika tomonidan yaratilgan mashhur Respublika yodgorligini yaratish bo'yicha tashkil etilgan qo'mita ishida qatnashdi.

Respublikaning dastlabki yillarida Ziraat bankida mutaxassis boʻlib ishlagan. Deputatlik davrida Hatayning Turkiya bilan aloqasi haqida qilgan tarixiy parlament nutqi bilan yodga olindi va bu nutqi arman millatiga mansub kimsa ham turk millatchisi boʻlishi mumkinligini isboti sifatida bayonnomaga yozildi.

1949-yilda Istanbulda vafot etdi.

Manbalar

tahrir