Bouches-du-Rhône
Bouches-du-Rhône (fransuzcha: [buʃ dy ʁon], Occitan) — Fransiyaning janubidagi departament. Shimolda Vaucluse, gʻarbda Gard va sharqda Var bilan chegaradosh. Janubda Oʻrta yer dengizi joylashgan. Markazi va eng yirik shahri — Marsel. Boshqa muhim shaharlar orasida Aix-en-Provence, Arles, Martigues va Aubagne mavjud.
Bouches-du-Rhône Bouches-du-Rhône | |
|---|---|
| Departament | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 43°30′0″N 5°5′0″E / 43.50000°N 5.08333°E G OKoordinatalari: 43°30′0″N 5°5′0″E / 43.50000°N 5.08333°E G O | |
| Mamlakat | Fransiya |
| Aholisi | 2,043,110 |
| Milliy tarkib | fransuzlar |
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
| Telefon kodi | 13 |
|
| |
Fransiyaning ikkinchi yirik shahri Marsel mamlakatdagi eng yirik portlaridan biriga ega. U miloddan avvalgi 600-yillarda Phoceadan kelgan yunon koʻchmanchilari tomonidan asos solingan Fransiyaning eng qadimgi shahri sifatida qadrlanadi[1]. Bouches-dyu-Rhone Provans-Alpes-Kot-d’Azur mintaqasining eng gavjum departamenti boʻlib, 2019-yil holatiga koʻra 2.043.110 aholiga ega[2]. Uning maydoni 5,087 km2 (1,964 mi²) ni tashkil qiladi. Uning INSEE va pochta indeksi 13.
Tarixi tahrir
Hududning tarixi Provans tarixi bilan chambarchas bogʻliq. Marsel Julius Caesarning Galliyani zabt etishidan oldin muhim bandargoh boʻlgan. Rimning hukmronligi departament boʻylab koʻplab yodgorliklar yaratilishiga sabab boʻlgan. Bu hududda tugʻilgan taniqli odamlar orasida romantik rassom Camille Roqueplan va uning ukasi, jurnalist, teatr rejissyori Nestor bor.
Geografiyasi tahrir
Tabiiy hududlari tahrir
Departament hozirgi Provans-Alpes-Kot-d’Azur mintaqasining bir qismidir. Gʻarbda Gard, shimolda Vaucluse, sharqda Var, janubda Oʻrta yer dengizi bilan oʻralgan. Ron daryosi deltasi departamentning janubi-gʻarbiy qismida Camargue deb nomlangan keng botqoqli hududni tashkil qiladi.
Iqlimi tahrir
Departament Oʻrta yer dengizi iqlimiga ega, harorat 15 daraja oraligʻida kontrastli. Yogʻingarchilik tartibsiz. Sohil hududlari quruq issiq hisoblanadi.
Demografiyasi tahrir
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1801 | 285,012 | — |
| 1806 | 292,903 | +2.8% |
| 1821 | 313,614 | +7.1% |
| 1831 | 359,473 | +14.6% |
| 1841 | 375,003 | +4.3% |
| 1851 | 428,989 | +14.4% |
| 1861 | 507,112 | +18.2% |
| 1872 | 554,911 | +9.4% |
| 1881 | 589,028 | +6.1% |
| 1891 | 630,622 | +7.1% |
| 1901 | 734,347 | +16.4% |
| 1911 | 805,755 | +9.7% |
| 1921 | 841,996 | +4.5% |
| 1931 | 1,101,672 | — |
| 1936 | 1,224,802 | — |
| 1946 | 971,935 | — |
| 1954 | 1,048,762 | — |
| 1962 | 1,248,555 | — |
| 1968 | 1,470,271 | — |
| 1975 | 1,632,974 | — |
| 1982 | 1,724,199 | — |
| 1990 | 1,759,371 | — |
| 1999 | 1,835,719 | — |
| 2016 | 2,019,717 | — |
Asosiy shaharlari tahrir
Aholisi eng koʻp boʻlgan kommuna — Marsel. 2019-yil holatiga koʻra, aholisi 20 000 dan ortiq boʻlgan 14 ta kommuna mavjud[2].
| Kommuna | Aholi (2019) |
|---|---|
| Marsel | 870 731 |
| Aix-en-Provence | 145,133 |
| Arles | 50 454 |
| Martigues | 48 574 |
| Obagne | 47 535 |
| Salon-de-Provence | 45 386 |
| Istres | 43 626 |
| La Ciotat | 35 993 |
| Vitrollar | 33 333 |
| Marignane | 32 384 |
| Miramas | 26 428 |
| Les Pennes-Mirabeau | 21 623 |
| Gardanne | 21 521 |
| Allauch | 21 372 |
10 000 dan ortiq aholiga ega yana 15 ta kommunalar mavjud: Châteauneuf-les-Martigues, Port-de-Bouc, Châteaurenard, Tarascon, Fos-sur-Mer, Bouc-Bel-Air, Berre-l’Etang, Saint-Martinde- Krau, Auriol, Rognak, Plan-de-Kukes, Septèmes-les-Vallons, Pelissanna, Trets va Fuveau[2].
-
Martigues -
Istres -
Salon-de-Provence
Manbalar tahrir
- ↑ Vella, Alexandre (7 February 2022).
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Populations légales 2019: 13 Bouches-du-Rhône, INSEE