Busk (ukraincha: Буськ; polyakcha: Busk) — Ukraina gʻarbidagi Lvov viloyatidagi Zolochiv tumanida joylashgan shahar hisoblanadi. Unda Ukrainaning aholipunktlaridan biri boʻlgan Busk urban hromada maʼmuriyati joylashgan. [1] Aholisi 8,695 kishini tashkil qiladi.

Busk

Буськ
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
49°58′0″N 24°37′0″E / 49.96667°N 24.61667°E / 49.96667; 24.61667 G OKoordinatalari: 49°58′0″N 24°37′0″E / 49.96667°N 24.61667°E / 49.96667; 24.61667 G O
Aholisi
 (2021)
8 695
Vaqt mintaqasi UTCEET
[[File:|290px|Busk xaritada]]

2020-yil 18-iyulgacha u Busk tumanining maʼmuriy markazi boʻlgan, hozirda taʼsis etilgan.

Busk Gʻarbiy Ukraina Milliy Respublikasi prezidenti Yevgeniy Petrushevichning tugʻilgan joyi edi.

Tarixi tahrir

 
Badeni saroyi

Busk uzoq tarixga ega. Birinchi marta 1097-yilda Boshlangʻich yilnomada Bug shahri (rutencha: bujs’q gorod', buzhesk horod) rus knyazlari oʻrtasidagi Halich knyazligi va Volin knyazligi oʻrtasidagi chegara hududi uchun tortishuv kontekstida tilga olingan.[2] Bug shahri mahalliy Bug daryosi sifatida tanilgan Gʻarbiy Bug yaqinida joylashganligi sababli nomlangan.

Buskga 1411-yilda Masoviya gertsogi Siemowit IV tomonidan shahar nizomi berilgan. Polsha-Litva Hamdoʻstligida u Belz vodiysiga tegishli boʻlib, alohida maʼmuriy birlik — Busk yerining qarorgohi boʻlgan. Shahar Polshaning birinchi boʻlinishigacha (1772), Gabsburglar imperiyasi tomonidan bosib olingunga qadar Polshaning bir qismi boʻlib qoldi va 1918-yil oxirigacha Avstriya Galitsiyasida qoldi. Urushlararo davrda Busk Sovet qoʻshinlari Polshaga bostirib kirgunga qadar (1939-yil sentyabr) Tarnopol voevodligining Kamionka Buska okrugiga tegishli edi. 1913-yilda Busk aholisi 8000 kishi, jumladan 3500 polyaklar, 2700 yahudiylar va 1800 ukrainlar edi.

Busk Ikkinchi jahon urushidan oldin juda faol yahudiy jamiyatiga ega edi. Birinchi sinagoga 1502-yilda qurilgan[3] Qadimgi yahudiy qabristoni mashhur edi. 1941-yil 1-iyulda nemis qoʻshinlari Buskni egallab oldilar. Yahudiy aholi gettoga koʻchirilgan, keyin 1943-yil 21-mayda oʻldirilgan. Bu operatsiya davomida 1500 yahudiy halok boʻlgan.[3] Guvoh yahudiylarning qatl qilinishini esladi: „Barcha o‘rta yoshli yahudiylar ishga yig‘ilgan edi. Keyin ularni qatl qilinadigan joyga olib borishdi, boshqalari esa chuqur qazishdi.“[4] Busklik yahudiy bola Raisel Meltzak 1946-yil 8-sentyabrda Fransiyadagi ko‘chirilgan yahudiy yetim bolalar uyida Devid P. Boder tomonidan intervyu olganida, Xolokostdan omon qolgan birinchilardan bo‘lib o‘z guvohliklarini yozib oldi [5]

Taniqli odamlari tahrir

  • Elis Xabsburg
  • Yevgeniy Petrushevich
  • Chanoch Dov Padva
  • Moritz Szeps
  • Jozef Vaynreb
  • Nahman ben Shomuil ha-Levi

Manbalar tahrir

  1. „Буская городская громада“ (ru). Портал об'єднаних громад України.
  2. PSRL. — T. 2. Hypatian manuscript. — SPb., 1908. — St. 241
  3. 3,0 3,1 Porteur de mémoires, Père Patrick Desbois, Flammarion 2007
  4. „Execution Sites of Jewish Victims Investigated by Yahad-In Unum“. Yahad-In Unum Interactive Map. Qaraldi: 2015-yil 23-yanvar.
  5. Interview with Raisel Meltzak

Havolalar tahrir