Vikipediya

Comandanta Ramona

Komandanta Ramona (1959-yil - 2006-yil) - Zapatista Milliy Ozodlik Armiyasi (EZLN) tarkibiga kiruvchi Tzotzil xalqining mahalliy avtonom inqilobchisi. U Meksikaning janubidagi Chiapas shahrida partizan sifatida faoliyat yuritgan. U EZLN ning eng taniqli ayol aktyorlaridan biri. Ramona ayollar qurolli kuchlarining uchdan bir qismini boshqargan yetti ayol qo'mondondan biri edi. U, shuningdek, Zapatista Ijroiya Kengashining a'zosi bo'lgan va kambag'al ayollarning tengligi uchun ishlaydigan bo'limda ishlagan[1][2].

Biografiya tahrir

Ramona 1959-yilda Meksikaning Chiapas shahrida mayya oilasida tug'ilgan[3][4]. EZLNga qoʻshilishdan oldin hunarmandlar hunarmandchilik buyumlarini sotish orqali tirikchilik qilishgan. U qashshoqlikka qarshi kurashish uchun EZLNga qo'shildi va Meksika hukumatining davlat siyosatidan ta'sirlangan ayollar uchun kurashdi[5].

1994-yil 1-yanvardagi Zapatista qo'zg'olonida Ramona boshchiligidagi isyonchilar San-Kristobal de las-Kasas shahrini nazorat ostiga oldi. O'sha yili unga saraton kasalligi tashxisi qo'yildi, bu ko'p yillar davom etadi va 1995-yilda-uning buyragidan biri olib tashlandi[6].

1996-yilda hukumat kuchlari hujumga uchragach, u Mexiko shahriga borib, Milliy mahalliy aholi kongressini tashkil etishda ishtirok etdi[7]. Keyin u hukumat kuchlari bilan tinchlik muzokaralarida qatnashdi[8]. San-Andre shartnomasida ishtirok etdi. U jamiyat huquqlari uchun kurashishdagi qat'iyligi va tinch munosabati tufayli timsolga aylandi. U faqat Tzotzil tilida gapirgan va Tzotzil va ispan tillari o'rtasida tarjima qilingan.

Uning so'nggi marta omma oldida chiqishi 2005-yil 16-sentabrda bo'lgan. 2006-yil 6-yanvarda sil kasalligidan vafot etdi. EZLN rahbari Subcomandante Markos Romanoning dafn marosimi uchun boshqa tadbirlarni to'xtatganliklarini e'lon qildi.

Meros tahrir

U o'zining mayda tanasi, mahalliy kiyimlari va niqobli yuzi bilan tanilgan. Niqobli Ramona qo'g'irchoqlari ishlab chiqarilgan, ular tug'ilgan joyida qurol yoki chaqaloqni ko'tarib yurgan[9]. Oʻz soʻzlari, faolligi bilan uning nomi bugun ham tilga olinadi[10].

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

  1. ↑ Legacy of a Zapatista Rebel. The Globe and Mail (11 ocak 2006), s. 19.
  2. ↑ „Marcos’un “Zapatista’nın kalbi” dediği bir kadın devrimci: Comandante Ramona“. Gazete Karınca (28 ekim 2018). 29 ekim 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29 ekim 2018.
  3. ↑ Revolutionary Women: A Book of Stencils. Oakland, California: PM Press, 2010 — 99 bet. ISBN 1604862009. 
  4. ↑ 101 Mujeres en la Historia de México (İspanyolca). Mexico City: Grijalbo, 2008 — 301 bet. ISBN 9708103284. 
  5. ↑ „Comandante Ramona“ (İngilizce). The Independent. 29 ekim 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 kasım 2015.
  6. ↑ Comandanta Ramona; Zapatista Rebel Leader Dies. The Independent (11 ocak 2006), s. 37.
  7. ↑ The Zapatistas are Back. LA Weekly (1999-yil 19-mart).
  8. ↑ „LexisNexis® Academic & Library Solutions“. www.lexisnexis.com. 13 ağustos 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13 ağustos 2018.
  9. ↑ „Who Is Comandanta Ramona?“. Third World Resurgence No. 84, (ağustos 1997). 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20 kasım 2015.
  10. ↑ „Who is Comandanta Ramona?“ (İngilizce). Schools for Chiapas (1997-yil 20-mart). 24 şubat 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24 şubat 2018. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Comandanta_Ramona&oldid=3520554" dan olindi