Elizabeth Holloway Marston (1893-yil 20-fevral - 1993-yil 27-mart)[1] amerikalik advokat va psixolog edi. U turmush oʻrtogʻi Uilyam Moulton Marston bilan birga, aldashni aniqlash uchun ishlatiladigan sistolik qon bosimi oʻlchovini ishlab chiqqanligi; poligrafiyaning oʻtmishdoshi[2][3].

Elizabeth Holloway Marston
Tavalludi
Sarah Elizabeth Holloway

20-fevral 1893-yil
Vafoti 27-mart 1993-yil(1993-03-27)
(100 yoshda)
Bethel, Connecticut, U.S.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Muharrir, muallif, oʻqituvchi

U, shuningdek, turmush oʻrtogʻining " Wonder Woman " komikslarini yaratish uchun ilhom manbai sifatida eʼtirof etilgan, u ham oʻzlarining poliamor hayot sherigi Olive Byrne tomonidan yaratilgan[2][4][5][6][7][8].

Yoshligi tahrir

Marston Britaniya va Irlandiya oʻrtasidagi Man orolida Sara Elizabet Hollowayda tugʻilgan va oilasi Qoʻshma Shtatlarga koʻchib oʻtgandan soʻng, Bostonda (Massachusets shtati) oʻsgan. Uning taxallusi „Sadie“ edi[6]. U ingliz onasi Deyzi va amerikalik bank xodimi Uilyam Jorj Vashington Hollowayning qizi edi[9].

Karyera va oila tahrir

Elizabeth 1915-yilda Mount Holyoke kollejida psixologiya boʻyicha bakalavr darajasini[2] va 1918-yilda Boston universiteti huquq fakultetida LLB darajasini olgan[10][11][6].Oʻsha yili huquq fakultetini bitirgan uchta ayoldan biri[2].

Elizabet 1915-yilda Uilyam Moulton Marstonga turmushga chiqdi. U dastlab 35 yoshida tugʻdi, keyin ishga qaytdi. Oʻzining uzoq va samarali faoliyati davomida u birinchi oʻn toʻrtta Kongress hujjatlarini indeksladi, Amerikaning bir qancha universitetlarida huquq, etika va psixologiya boʻyicha maʼruzalar oʻqidi. Britannica Encyclopædia va McCall's jurnallarida muharrir boʻlib ishladi. U eri va C. Daly King bilan birgalikda " Integratsion psychology " darsligini yozgan. 1933-yilda u Metropolitan Life Insurance kompaniyasi bosh direktorining yordamchisi boʻldi[2][4].

1920-yillarning oxirida, Olive Byrne ismli yosh ayol Uilyam Tufts universitetida dars berganida tanishgan edi, uy xoʻjaligiga qoʻshildi. Elizabet Marstonning Pit va Olive Enn ismli ikkita farzandi bor edi, Olive Birn esa Uilyamning ikki farzandi, Birn va Donni dunyoga keltirdi. Marstonlar Olivening oʻgʻillarini qonuniy ravishda asrab olishdi va Olive 1947-yilda Uilyam vafotidan keyin ham oilaning bir qismi boʻlib qoldi[2][4].

Marston ishlaganda Olive bolalar bilan uyda qoldi. Oltmish besh yoshga toʻlgunga qadar MetLifeʼda davom etgan Elizabeth toʻrtta bolaga kollej orqali, Bern esa tibbiyot maktabi orqali, Donn esa huquq maktabi orqali homiylik qildi. U va Olive 1990-yilda Olive vafotigacha birga yashashni davom ettirdilar[2][4]. Olive ham, Marston ham „kunning feminizmini oʻzida mujassam etgan“[12].

Sistolik qon bosimi testi tahrir

Marston Garvard universitetining Radklif kollejida magistrlik dasturiga oʻqishga kirdi, uning eri Uilyam Garvardda psixologiya boʻyicha doktorlik dasturida oʻqidi, oʻsha paytda u faqat erkak talabalarni qabul qilgan.U Uilyam bilan qon bosimi darajasi va aldash oʻrtasidagi bogʻliqlik haqidagi dissertatsiya ustida ishlagan. Keyinchalik u buni poligrafiya testidan oldingi aldamchi boʻlgan yolgʻonni aniqlash uchun ishlatiladigan sistolik qon bosimi testiga aylantirdi[2].

1921-yilda Marston magistrlik darajasini Radklifdan, Uilyam esa Garvardda doktorlik darajasini oldi. Garchi Marston oʻzining dastlabki ishida Uilyamning hamkori sifatida roʻyxatga olinmagan boʻlsa-da, bir qator yozuvchilar toʻgʻridan-toʻgʻri va bilvosita Elizabethning erining qon bosimi aniqlash boʻyicha tadqiqotlariga ishora qiladilar. U 1920-yillarda uning poligrafiya laboratoriyasida olingan, 1938-yilda Uilyam tomonidan nashr etilgan rasmda paydo boʻladi[2][13][14].

Ajoyib ayol tahrir

The New York Times gazetasining 1992-yildagi „Bizning shaharlarimiz“ roʻyxatida Marstonning "Mo''jizaviy ayol "ni yaratishdagi ishtiroki muhokama qilingan (garchi maqolada Hollowayga tegishli boʻlgan „bu super qahramon ayol boʻlsa yaxshi boʻlardi“ degan bayonot uchun hech qanday manba keltirilmagan) :

Uning 1993-yilgi nekrologida, shuningdek, u Wonder Woman ning rivojlanishiga hissa qoʻshganini taʼkidladi[2][15], Lillian S. Robinson esa Olive Byrne va Elizabet ham personaj uchun namuna boʻlganligini taʼkidladi[16][17].

Oʻlimi tahrir

Marston 1993-yil 27-martda 100 yoshga toʻlganidan bir oy oʻtib vafot etdi[18].

Filmda tahrir

Marstonning hayoti 2017-yilda suratga olingan “ Professor Marston va moʻjizalar ayollari ” nomli fantastik biografik dramada, shuningdek, uning turmush oʻrtogʻi Uilyam, Olive Birn va “Moʻjizakor ayol”ning yaratilishi tasvirlangan[19]. Marston filmda britaniyalik aktrisa Rebekka Xoll tomonidan tasvirlangan[18].

Asteroid tahrir

Asteroid 101813 Elizabethmarston uning xotirasiga atalgan. Rasmiy nomlash iqtibos 2018-yil 25-sentabrda (M.P.C. 111800) Minor Planet Center tomonidan 102234 Olivebyrne asteroidining nomi bilan birga chop etilgan.

Ilmiy ishlari tahrir

  • Integratsion psixologiya: Uilyam Moulton Marston, C. Daly King va Elizabeth Holloway Marston tomonidan birliklarning javobini oʻrganish, 1931-yil.
  • Elizabet Xolluey tomonidan "Darvozadagi boʻr izlari" ; illus. Adolf Treydler; Ayolning uy hamrohi, 1924-yil, yanvar; 14–15, 96-betlar.
  • "Sovgʻa-Ot", Elizabeth Holloway tomonidan; illus. Jorj Rayt; Ayolning uy hamrohi, 1922-yil, iyul; 22–23, 92–93-betlar.

Manbalar tahrir

  1. New England Historical Society
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Lamb, Marguerite. „Who Was Wonder Woman? Long-Ago LAW Alumna Elizabeth Marston Was the Muse Who Gave Us a Superheroine“, Boston University Alumni Magazine, Fall 2001.
  3. Comm. to Review the Scientific Evidence on the Polygraph, Natʼl Research Council. The Polygraph and Lie Detection (2003).
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Marston. „What 'Professor Marston' Misses About Wonder Woman's Origins (Guest Column)“. The Hollywood Reporter (20-oktabr 2017-yil). Qaraldi: 21-oktabr 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "hrcm" defined multiple times with different content
  5. "Alumni Spotlight: Elizabeth Holloway Marston (LAW '18)"
  6. 6,0 6,1 6,2 Malcolm, Andrew H. "OUR TOWNS; She's Behind the Match For That Man of Steel". The New York Times, February 18, 1992.
  7. Moon, Michael. Darger's Resources. Duke University Press, 12-mart 2012-yil. ISBN 978-0822351566. 
  8. Daniels, Les. Wonder Woman: The complete History. Chronicle Books, 2000. ISBN 0-8118-2913-8. 
  9. Lepore, Jill. The Secret History of Wonder Woman. New York: Vintage Books, 2015 — 13 bet. ISBN 978-0-385-35405-9. 
  10. "THE LAST AMAZON Wonder Woman returns", New Yorker, September 22, 2014.
  11. Green, Hope. "Panel Recognizes Astral Advances of Women in Law", B.U. Bridge, vol 5, #31, April 19, 2002.
  12. Tim Hanley, Wonder Woman Unbound: The Curious History of the World's Most Famous Heroine, Chicago Review Press, 2014, pg. 12.
  13. Marston, William Moulton. The Lie Detector Test (1938).
  14. The Polygraph and Lie Detection (2003): Chapter: Appendix E: Historical Notes on the Modern Polygraph, nap.edu; accessed March 27, 2018.
  15. "Elizabeth H. Marston, Inspiration for Wonder Woman, 100". The New York Times, April 3, 1993.
  16. Glenn, Joshua. "Wonder-working power". Boston.com, April 14, 2004.
  17. Pollitt, Katha. "Wonder Woman's Kinky Feminist Roots", Atlantic Monthly, October 14, 2014.
  18. 18,0 18,1 D'Alessandro. „Annapurna To Release MGM's 'Death Wish' Over Thanksgiving; Sets October Date For 'Professor Marston & The Wonder Women'“. Deadline.com (15-sentabr 2017-yil). Qaraldi: 15-sentabr 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "deadline" defined multiple times with different content
  19. Wonder Woman creator biopic gets mysterious first teaser

Manba xatosi: <ref> tag with name "MPC-object" defined in <references> is not used in prior text.

Manba xatosi: <ref> tag with name "MPC-Circulars-Archive" defined in <references> is not used in prior text.

Havolalar tahrir

Andoza:Wonder Woman