Féliks Antoine Tshisekedi Tshilombo[1] (fr ; 1963-yil 13-iyun[2] Kongo Demokratik Respublikasidagi eng qadimgi va eng yirik muxolifat partiyasi bo'lgan Demokratiya va ijtimoiy taraqqiyot uchun ittifoq (UDPS) rahbari[3]. 2019-yil 10-yanvar holatiga koʻra Kongo Demokratik Respublikasi Prezidenti[4]. U Zaire bosh vaziri lavozimida uch marta ishlagan va muxolifatni boshqargan Etyen Tshisekedining oʻgʻli va shu tariqa Kongoning bosh vazir bilan aloqador boʻlgan birinchi davlat rahbaridir.

Yoshlik davrlari va ta'lim olishi tahrir

Tshisekedi 1963-yil 13-iyunda Leopoldvilda, 1990-yillarda Zair Bosh vaziri boʻlib ishlagan Etyen va Marte Tshisekedi oʻgʻli boʻlib tugʻilgan. Uning otasi luba millatiga mansub[5]. Feliks o'smirlik davrida poytaxtda farovon hayot kechirdi. Uning otasi 1980-yillarning boshlarida ommaga mashhur Mobutuga qarshi UDPSni yaratayotganda, Feliks o'zining markaziy qishlog'i Kasaida uy qamog'ida dissident otasiga hamrohlik qilishga majbur bo'ldi. Bu uning o'qishni tugatishiga sabab bo'ldi. 1985-yilda Mobutu unga onasi va akalari bilan Kasaini tark etishga ruxsat berdi. Belgiyaning Bryussel shahrida yashashni davom ettirdi; g'alati ishlarda ishlagan, tungi hayotdan zavqlangan va faol UDPS jangarisiga aylangan[2].

Siyosiy martaba tahrir

2008-yil oxirida Tshisekedi UDPS tashqi ishlar bo'yicha milliy kotibi etib saylandi[6]. 2011-yil noyabr oyida u Sharqiy Kasai provinsiyasidagi Mbuji-Mayi shahri vakili sifatida Milliy Assambleyada oʻrin egalladi[6].

2013-yil may oyida u Mustaqil Milliy Saylov Komissiyasi (CENI) bo'yicha ma'ruzachi lavozimidan bosh tortdi va u siyosiy faoliyatini[7] to'xtatib qo'yishni istamasligini aytdi va moddada siyosiy shakllanish a'zolari bo'lganlarni istisno qildi. CENI ning 17[6].

2016-yil oktabr oyida Tshisekedi UDPS bosh kotibining o'rinbosari bo'ldi.[6] U 2017-yil 1-fevralda otasining vafotidan keyin 2018-yilning 31-martida UDPSni boshqarishga saylangan[8]. Xuddi shu kuni u o'z partiyasi tomonidan 2018-yil 30-dekabrda bo'lib o'tgan umumiy saylovlarda UDPS prezidentligiga nomzod etib saylandi[1].

2019-yil 10-yanvar kuni Tshisekedi 2018-yil 30-dekabrda boʻlib oʻtgan saylovda Kongo Demokratik Respublikasi Prezidenti etib saylangani ma’lum boʻldi[4]. U muxolifat lideri Martin Fayulu va o'n sakkiz yildan beri prezident bo'lgan cheklangan muddatga prezident Jozef Kabila tomonidan qo'llab-quvvatlangan Emmanuel Ramazani Shadarini mag'lub etdi. Ikkinchi oʻrinni egallagan Fayulu saylov natijalariga e’tiroz bildirgan va aldaganini da’vo qilgan[9].

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 „Félix Tshisekedi investi candidat du parti historique d'opposition UDPS en RDC“ (Fransızca). Voice of America (1-aprel). 8 temmuz 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25 mayıs 2018.
  2. 2,0 2,1 „RDC : Félix Tshisekedi, au nom du père“ (Fransızca). Jeune Afrique (15 haziran 2017). 3 mayıs 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26 mayıs 2018.
  3. „Congo Opposition Leaders Mull Unity Candidate for Delayed Vote“. Bloomberg News (25 mayıs 2018). 3 mayıs 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25 mayıs 2018.
  4. 4,0 4,1 „Opposition named winner in DR Congo poll“ (en-GB). BBC News (10 ocak 2019). 11 haziran 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 ocak 2019.
  5. Zaire: Predicament and Prospects. DIANE Publishing, 1997 — 3 bet. ISBN 0-7881-7042-2. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 „Félix Tshisekedi Premier ministre à la place de Samy Badibanga?“ (Fransızca). Politico.cd (23 aralık 2016). 3 ocak 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25 mayıs 2018.
  7. « Je ne tiens pas à mettre ma carrière politique entre parenthèses »
  8. „Tshisekedi’s son leads DRC’s main opposition party“. The Herald (2 nisan 2018). 26 mayıs 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25 mayıs 2018.
  9. „Surprise Winner Of Congolese Election Is An Opposition Leader“. NPR.org. 16 ocak 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 ocak 2019.