Bekwox

ПЕРСПЕКТИВЫ ВНЕДРЕНИЯ ЗВРУБЕЖНОГО ОПЫТА И НОВЫЙ ПОДХОД К РАЗВИТИЮ ДОШКОЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

ПЕРСПЕКТИВЫ ВНЕДРЕНИЯ ЗВРУБЕЖНОГО ОПЫТА И НОВЫЙ ПОДХОД К РАЗВИТИЮ ДОШКОЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Аннотация: В данной статье путем сравнительного анализа рассматривается передовой опыт дошкольного образования в зарубежных странах. Приводятся сведения о формах и условиях дошкольного образования, преимущественно в развитых странах Запада и Востока. Он также рассказал о содержании и эффективности реформ в сфере дошкольного образования в нашей стране. Особое внимание уделяется изучению зарубежного опыта дошкольного образования и воспитания. Изложены четкие представления о ее методологической основе. Выявлена ​​роль и значение передового опыта в системе образования в обеспечении развития государств. Ключевые слова: Дошкольное образование и воспитание, правовая база, реформа, зарубежные страны, передовой опыт, ребенок, поколение, ресурсы.

ВВЕДЕНИЕ Система дошкольного образования является основным и основным звеном непрерывного образования. Многолетние научные наблюдения и исследования показывают, что 70% всей информации, получаемой человеком в течение жизни, поступает к пятилетнему возрасту. [3, стр. 33] Таким образом, дошкольное обучение и воспитание играют важную роль в становлении детей здоровыми и образованными, зрелыми профессионалами. В связи с этим в нашей стране разработан ряд нормативно-правовых актов по реформированию системы дошкольного образования. Охват детей дошкольными учреждениями в нашей стране растет с каждым годом. Этот показатель составлял 27,7% в 2016 г. и увеличится до 60% к 2020 г. [2, стр. 325]. Ожидается, что проводимые сегодня реформы принесут плоды в будущем. С этой целью Президент Ш.М.Мирзиёев сказал: Именно поэтому мы последовательно реформируем все стороны детсадовского образования [1, с.23]. На состоявшемся 16 августа 2017 года совещании глава нашего государства Ш.М.Мирзиёев дал важные задачи по коренному реформированию системы дошкольного образования, полному охвату детей в данных учреждениях. В результате анализа за короткий срок Президент подписал 1 Указ и 2 Постановления. Также принят Закон «О дошкольном образовании и воспитании» для дальнейшего укрепления правовой базы индивидуального дошкольного образования и воспитания. Дошкольное образование также отражено в Законе об образовании как первый вид непрерывного образования. Эти положения не ограничиваются правовым обоснованием или защитой дошкольного образования. Эти фонды также служат для реформирования и развития самых основных основ непрерывного образования. В связи с этим изучение зарубежного опыта реформирования образования, сопоставление их передового опыта с отечественным образованием и воспитанием, внедрение их достижений на местах является требованием времени.

АНАЛИЗ ЛИТЕРАТУРЫ Литературы, научно-исследовательских работ по изучению передового опыта зарубежных стран в системе дошкольного образования очень мало, имеются только электронные ресурсы в этой области, которые также можно найти и перевести на различных интернет-сайтах. Например, Б.Е. Пармонов, [4] И.Г. Мамажонов, Р. Маматов, [5], М.Х. Киличова [2] проводили исследования по этой теме. Б.Е. Пармонов в статье «Психологические аспекты зарубежного опыта воспитания детей в дошкольном образовании» описывает передовой опыт зарубежных стран. В частности, он изучил передовой опыт Великобритании, Российской Федерации, Японии и Германии. И. Г. Мамажонов и Р. Маматов включили сведения о системе дошкольного образования в исследование «Немецкая государственная система образования». М. Х. Киличова изучила сущность реформ в сфере дошкольного образования и воспитания, а также особенности зарубежного опыта воспитания детей в дошкольных организациях.

МЕТОДОЛОГИЯ ИССЛЕДОВАНИЯ И ЭМПИРИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ Согласно государственным образовательным стандартам дошкольного образования и воспитания, дошкольное образование – это формирование у ребенка духовных норм с учетом интересов, способностей, индивидуальных психических и физических особенностей, культурных потребностей дошкольников, жизненных и социальных комплексный процесс, направленный на всестороннее развитие, предполагающий приобретение опыта [7]. При этом прием в дошкольные учреждения варьируется от страны к стране. (Таблица 1) Возраст поступления в дошкольное учреждение

Узбекистан Германия Япония Италия Китай

1 год 4 месяца 3 года 3 года 3 года

Согласно статье 34 Закона Республики Узбекистан «О дошкольном образовании» дети делятся на группы по возрасту. В частности, первая развивающая группа (от года до трех лет), малая группа (от трех до четырех лет), средняя группа (от четырех до пяти лет), большая группа (от пяти до шести лет), дошкольная группа (шесть) с семилетнего возраста). В Германии, однако, не существует концепции, согласно которой о детях должны заботиться бабушки и дедушки на пенсии. Поэтому родители обязаны отдавать детей в детский сад с 4 месяцев. Многие немецкие семьи отдают детей в детский сад гораздо раньше. В Германии существует шесть видов дошкольного образования, которые кардинально отличаются друг от друга и отличаются от других стран.

РЕЗУЛЬТАТЫ Изучая передовой опыт зарубежных стран в системе непрерывного образования, мы убеждаемся, что каждая страна имеет свои особенности. Мы видим, что в некотором роде эти особенности также способствовали развитию и процветанию этих стран. Об этом свидетельствует даже история. Например, в японских детских садах учитываются образовательные программы, помимо письма и чтения детей учат петь, проводятся спортивные соревнования и совершаются регулярные походы. Но в то же время целью этих мероприятий является развитие у ребенка чувства солидарности и общности. При исполнении песни она должна быть исполнена хором (командой), солист не используется, во время конкурса либо побеждают все или группа, единого победителя нет. Это поможет модернизировать японское общество. Японцы искренне служат развитию государства и общества. Китай, доминировавший на мировом рынке, добился этого, реформировав свою систему образования. Китайцы известны во всем мире своим трудолюбием. Об этом свидетельствует тот факт, что в короткое время после Второй мировой войны китайские товары заполонили мировой рынок. Китайцы очень дисциплинированные и любящие спорт люди. Конечно, это отражается и на воспитании детей. Если в европейских странах за воспитание детей в основном отвечают родители, то в Китае за это отвечает государство.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ И ОБСУЖДЕНИЕ Таким образом, передовой опыт зарубежных стран в значительной степени способствовал развитию их стран. Сегодня почти все современные страны эффективно используют китайскую поговорку: «Если вы смотрите на год, посадите рис, если вы смотрите на пятьдесят лет, посадите дерево, если вы смотрите на сто лет, растите ребенка».

ИСПОЛЬЗОВАННАЯ ЛИТЕРАТУРА 1. Мирзиёев Ш. М. (2021) Новая стратегия Узбекистана.- Т.: «Узбекистан», с.23. 2. Киличова М. Х. (2021) Сущность реформ в сфере дошкольного образования./ Материалы международной научно-практической конференции «Перспективы развития науки, инноваций и цифровой экономики в системе образования». Джизакс. Страница 325 Bekwox (munozara) 04:05, 26-Iyul 2022 (UTC)

Judda yaxshi Bekwox (munozara) 18:18, 1-Avgust 2022 (UTC)

Yoshlar hayotida virtuallashuv sabablari va omillari

Zamonaviy texnologiyalar bugun barcha sohalarga birdek kirib borgan. Shu jumladan, ijtimoiy hayotimizni ham ayni damda mobil qurilmalarsiz yoki kompyuterlarsiz tasavvur qila olmaymiz. Shu yoʻsin insoniyat hayoti raqamlashib, virtuallashib bormoqda. Ushbu maqolada muallif zamonaviy texnologiyalarning ahamiyati va yoshlar hayotida ularning virtuallashuv jarayoni sabablari hamda omillari haqida batafsil bayon qiladi. Kalit soʻzlar: ijtimoiy tarmoqlar, virtuallashuv, raqamli hayot, zamonaviy texnologiyalar, yoshlar va h.k.

    Ayni damda butun dunyoda globallashuv hamda madaniyatlar aralashuvi jarayoni kechmoqda. Ushbu murakkab jarayon nafaqat yosh qatlam vakillariga, balki katta yoshli insonlar dunyoqarashiga ham ta’sir etmoqda. Bugungi kunda axborot texnologiyalari kundalik hayotimizga shu qadar shiddat bilan kirib kelyaptiki, buni har qanday raqamlarsiz ham kuzatish mumkin. Shuningdek, bugun har bir sohada yuqori sifatli informatsion texnologiyalar katta ahamiyat egallab borayotgan bir vaqtda, yoshlar hayoti ham tobora virtuallashib bormoqda. Virtuallashuv bu, avvalo, har ishda ijtimoiy tarmoqlarga ehjtiyoj sezish degani. Ayniqsa, pandemiya davrida butun bir Yer shari ijtimoiy tarmoqlarga cheksiz qaram bo’lib qoldi deya aytish mumkin. Shu o’rinda tahliliy faktlarga murojaat qilamiz: dunyo bo’yicha 4.66 milliard faol mobil internet foydalanuvchilari mavjud. Bu esa butun Yer yuzida istiqomat qiluvchi aholining 59.5 foizi degani. 2020-yil boshqa yillarga qaraganda internetdan foydalanish bo’yicha keskin ko’tarilish bo’ldi. Chunki ayni davr bizni koronavirus infeksiyasi tarqalishi fonida to’rt devor ichiga qamab qo’ydi. Ammo 2020 va 2021-yillar o’rtasida ayni shu mavzuda keskin farq ko’rmaymiz. Shuningdek, tarmoq foydalanuvchilarning neg ko’p qismi O’rta Osiyo hissasiga to’g’ri keladi. Albatta, bu yerda Xitoy Xalq Respublikasi aholis butun gunyo aholising 1 qismini tashkil etishini inobatga olsak, unda bu ancha o’rtacha holat sifatida qaraladi. Yana bir fakt shundaki, ijtimoiy hayotning ijtimoiy tarmoqlarga aylanib borishi, ya’ni virtuallashuvi eng ko’p hollarda har tomonlama rivojlanagan va ayniqsa, IT sohasida eng yuqori cho’qqilarni zabt etgan mamlakatlarda seziladi. Xitoy Respublikasi esa kuni kecha hatto Sun’iy Quyosh ixtiro qildi!
   Yoshlar hayotida virtuallashuv tobora chuqurlashmoqda. Buni yuqorida keltirilgan raqam va sonlardan bilish ham mumkin. Mamlakatimiz aholsining katta yoshli vakillari bu holatning ancha yomon va barqaror turmush darajasidan chetlashish darajasida baholaydilar. Biroq butun dunyo bilan solishtirganda bu o’z muvozanatini saqlab turibdi deyish mumkin. Tanganing ikki tomoni bor deganlaridek, virtuallashuvning ijobiy jihatlarini ham aytish o’tish joiz. Bugungi kunda hatto mobil telefonlar-u kompyuterlarni qo’li bilan ushlab ko’rmagan yoshlar mavjud. Ma’lumot uchun Afrika qit’asining 70% aholisi o’qish va yozish qobiliyatidan hamon bebahra. Ayni shu jihatlar esa qit’a rivojlanishdan asrlab ortda qolib ketishiga sabab bo’lmoqda. Demak, virtuallashuv bu bir jihatdan rivojlanishga asos ham demakdir. Biroq shakarning ozi yaxshi deganlari kabi, internetdan foydalanishda ham me’yor bo’lgani ma’qul. Me’yordan chetlashilsa, bu keyin virtuallashuvning hayotga aks ta’siri sezila boshlaydi. 
   Mamlakatimizda birgina Internet tizimidan foydalanuvchilar soni 12,1 mln.ga yaqin, ya’ni respublikamiz aholisining uchdan bir qismi aynan Internet tarmogʻidan muntazam foydalanib kelmoqda. Bu albatta, mamlakatimizda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari jadallik bilan rivojlanayotganidan, fuqarolarimizning axborot olish, saqlash, tarqatish kabi konstitutsion huquq­larini amalga oshirishda sifatli aloqa tizimlaridan foydalanish imkoniyatlari mavjudligidan dalolat beradi. Shu bilan birga, davlat hokimiyati va boshqaruv organlari faoliyatida hamda iqtisodiyotning barcha sohalariga zamonaviy kommunikatsiya texnologiyalari joriy qilinishi bilan aholining turmush tarzi farovonlashayotganligini, fuqarolarga sifatli xizmatlar koʻrsatish tubdan yaxshilanayotganligini ham e’tirof etish joiz. Ayni paytda mamlakatimizda 1400dan ziyod ommaviy axborot vositalari faoliyat yuritmoqda. Bugun yurtimizning milliy axborot makonida gazeta, jurnal, radio va televideniye kabi an’anaviy OAV bilan bir qatorda, raqamli va mobil televideniye, internet-gazeta, internet-radio ham kun sayin mustahkam oʻrin egallamoqda. Hozirgi kunda ularning soni 330 dan oshdi. Shuningdek, 60 dan ziyod telekanal yoshlar auditoriya­sining turli-tuman axborot ehtiyojlari va qiziqishlarini qondirish uchun xizmat qilmoqda. Ushbu ommaviy axborot vositalari navqiron avlod vakillarining axborot madaniyatini va mafkuraviy immunitetini shakllantirishga hissa qoʻshmoqda. Ta’kidlash joizki, mamlakatimizda ta’lim olish jarayonlariga ham axborot-kommunikatsiya tizimlarini joriy qilish boʻyicha bir qator ijobiy ishlar amalga oshirildi. Xususan, ta’lim muassasalarini kompyuter texnikalari bilan ta’minlash barobarida ta’lim berishni zamonaviy usullardan foydalanish, barcha ta’lim muassasalarida axborot-resurs mar­kazlari tashkil etilib, mazkur markazlarda internet tizimidan foydalanish imkoniyatlari yaratib berilgan.
    Axborot globallashuvi jarayonida milliy axborot makonini shakllantirish, himoya qilish va uni rivojlantirishning tashkiliy-huquqiy asoslarini yaratish har bir davlatning strategik manfaatlari bilan hamohang boʻlgan ustuvor vazifalar sirasiga kiradi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari rivojlanish sur’atining yanada oshirilishi esa axborot almashuvi sohasida cheksiz imkoniyatlar yaratadi. Bu, oʻz navbatida, du­nyo mamlakatlarining ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy rivojlanishining asosiy omillaridan biriga aylangan. Bugun axborot asrida yashamoqdamiz. XX asrda insoniyat uchun yadroviy qurollar xavf solgan boʻlsa, XXI asrga kelib, turli maqsadlarni koʻzlab din niqobi ostida uyushtirilayotgan axborot xurujlari butun dunyoni tahlikaga solib qoʻy­moqda. Binobarin, oʻsib kelayotgan avlodni shunday tarbiyalashimiz kerakki, ular axborot makoniga kirganda, faqat oʻzi uchun zarur va foydali narsani olsin, Internetdan foydalanish madaniyatini oʻrgansin. Oʻzbekiston erishayotgan, dunyo tan ola­yotgan ulkan yutuqlarning negizida turgan asosiy omil insondir. Buyuk ma’rifatparvar Abdulla Avloniyning «Tarbiya biz uchun yo hayot yo mamot, yo najot — yo halokat, yo saodat — yo falokat masalasidir», degan soʻzlari bir asr avval millatimiz uchun qanchalik muhim va dolzarblik kasb etgan boʻlsa, hozirgi kunda ham oʻz ahamiyatini yoʻqotgani yoʻq.
    Barkamol avlodni tarbiyalashda internetdan foydalanish madaniyatini shakllantirish borasida koʻplab ishlar amalga oshirilgan, ayniqsa, soʻnggi yillarda bu bora­dagi qonun hujjatlarini takomillashtirish masalalariga ham alohida e’tibor qaratilmoqda. Jumladan, Oʻzbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik toʻgʻrisidagi kodeksi 188- va 2-modda bilan toʻldirilgan boʻlib, Voyaga yetmagan shaxsning koʻngil ochish (dam olish) joylarida tungi vaqtda boʻlishiga yoʻl qoʻyish, ya’ni restoranlar, kafelar, barlar, klublar, diskotekalar, kinoteatrlar, kompyuter zallari, Internet tarmogʻidan foydalanish xizmatlarini koʻrsatish uchun jihozlangan xonalar yoki boshqa koʻngil ochish (dam olish) joylarining rahbarlari yoxud boshqa mas’ul shaxslari tomonidan voyaga yetmagan shaxsning tungi vaqtda ota-onasidan biri yoki uning oʻrnini bosuvchi shaxsning kuzatuvisiz koʻrsatilgan muassasalarda boʻlishiga yoʻl qoʻyish ma’muriy javobgarlikka tortishga sabab boʻlishi belgilangan. Bir qarashda, arzimas boʻlib tuyuladigan kichkina xabar ham globallashuv shiddatidan kuch olib, koʻzga koʻrinmaydigan, lekin zararini hech narsa bilan qoplab boʻlmaydigan darajada ulkan ziyon yetkazishi mumkin. Bu tahdidlarga qarshi har tomonlama chuqur oʻylangan, ilmiy asosda puxta tashkil etilgan, uzluksiz olib boriladigan ma’naviy tarbiya bilan javob be­rish talab etiladi. Davr shiddati bilan birga qadam tashlayotgan yoshlarimiz milliy ma’naviyatimiz asosida tarbiya topsa, odob-axloq tushunchalarini rad etadigan, biz uchun mutlaqo begona gʻoyalar oʻz ta’sirini oʻtkaza olmaydi.
   Xulosa qilar ekanmiz, yoshlarimiz bu bizning qurilayotgan kelajagimiz egalari. Ularga qilinajak har qanday ma’naviy tajavvuz bu, avvalo, kelajagimizga, yurtimizga qilinajak tajavuz demakdir. Butun dunyo ijtmoiy tarmoqlashish jarayonini boshidan o’tkazayotgan bir vaqtda, biz yoshlarimizni bundan mosivo qilib qo’ya olmaymiz. Yoshlar hayotida virtuallashuv jarayonining jadallashib ketishiga pandemiya davri ham yana bir turtki bo’ldi deya ayta olamiz. Vaholanki, butun Yer yuzida bu davr katta va keskin burilish yasay oldi. Insonlarni virtuallashuv jarayonining salbiy ta’sirlaridan muhofaza qilish uchun, avvalo, oldimizda turgan “qurol”dan to’g’ri maqsadlardan foydalana olishimiz va ijtimoiy tarmoqlar faoliyatini me’yorlashtira olishimiz zarur.

Roziman Bekwox (munozara) 16:09, 26-Iyul 2022 (UTC)

Bilamiz hozirgi kunda yoshlar hayotida virtuallashuv sabablari jadal rivojlanib borish oqibatida, hozirgi davrga kelib yoshlar hayotida katta oʻzgarishlar roʻy berdi.Jumladan prezidentimiz takidlaganidek uchinchi reneseansni yoshlar bilan quramiz deganlari bu gaplari yoshlarga bu judda katta kuch boʻldi desak mubolagʻa boʻlmaydi. Bekwox (munozara) 16:13, 26-Iyul 2022 (UTC)

O'ZBEKISTONLIK EKANLIGIMDAN FAXRLANAMAN

Yangi O’zbekiston yangi manzillar, yangi yo’llar va yangi islohotlar demakdir. Jamiki sohada jadal rivojlanib, o’z taraqqiyot yo’lidan shaxdam qadamlar bilan ildamlab borayotgan mamlakatimizning yangilanotgan qiyofasi bugun tillarda doston. Ushbu maqolada muallif, mana shu yangi zaminga o’z tasavvurida chizgan satrlar bayon qilinadi. Kalit so’zlar: Yangi O’zbekiston, islohotlar, Axborot texnologiyalar, so’z erkinligi, gengder tengligi, iqtisod, ijtimoiy hayot va h.k.

     Bugun tom ma’noda O'zbekiston o'z mustaqil taraqqiyot yo'lining sifat jihatdan eng yangi bosqichiga qadam qo'ydi. Bu yo'lda yurtimiz erishgan marralar va ayni damda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar jadallashuv jarayoni kechmoqda. Faxr bilan aytish mumkinki, qisqa davr ichida O'zbekiston xalqi respublikamizning jahon hamjamiyatida munosib o'rin egallashiga asos bo'luvchi ulkan yutuqlarni qo'lga kiritdi. Bularning barchasi hukumatimizning demokratik siyosati natijasi o’laroqdir. Shu o’rinda, ayniqsa, “inson huquq va erkinliklari”, “qonun ustuvorligi”, “ochiqlik va oshkoralik”, “so'z erkinligi”, “din va e'tiqod erkinligi”, “jamoatchilik nazorati”, “gender tenglik”, “xususiy mulk daxlsizligi”, “iqtisodiy faoliyat erkinligi” singari fundamental demokratik tushunchalar tobora hayotimizga kirib kelib, o’z samarasini bermoqda. Ayniqsa, gender tengligi masalasi o’tgan yilning yil mavzusiga aylandi deyish mumkin. Bu yo’nalishda amalga oshirilgan tizimli ishlar esa havas qilgulik.
       “Hozirgi kunda yosh avlod vakillarining bilim olishi, ilm-fan, innovatsiyalar, adabiyot, san'at va sport sohasidagi iste'dod va salohiyatini yuzaga chiqarishi, ularning jamiyatimizning ijtimoiy-siyosiy hayotida faol ishtirok etishi uchun barcha sharoitlarni yaratishga ustuvor ahamiyat bermoqdamiz”, deydi mamlakatmiz rahbari. Mamlakatning ishongan kelajagi sifatida men bugun demokratik tizimda olib borilayotgan davlat siyosatida yoshlar mavzusi bosh mavzu ekanligini hamda ushbu sohaga doir minglab islohotlar amalda o’z ifodasini topayotganini ko’rib Yangi O’zbekistonning tom ma’noda yangi kunlari keldi deb ayta olaman. Balki bu so’zlar mubolog’a hisoblanar, biroq birgina misol, kuni kecha shaxmatning rapid turi bo’yicha o’tkazilgan jahon chempionatida qatnashgan yosh vakilimiz Nodirbek Abdusattorov xorijlik o’zidan bir necha yosh katta ishtirokchilarni ortda qoldirib, jahon rekordini yangiladi. To’yga to’yona bilan deganlaridek, chempionning vatanimizga qaytishi bilanoq qaratilgan ehtirom, Nodirbek tengi barcha yoshlarni birdek to’lqinlantirib yubordi. Ko’pchilikda fikr tug’ilishi tabiiy, axir bu natijaga bolaning o’zi erishdi, mehnati bilan qozondi bu g’alabani qabilidagi. Ammo nega bu kabi chempionlar Afg’onistondan chiqmaydi deb o’ylaysiz? Axir Afrika qit’asida ham Nodirbek kabi aqlli va qobiliyatli bolalar bor. Balki bizning yosh chempionimizdanda kuchliroq yoshlar mavjuddir. Albatta, hamma imkoniyat bizga berilgan demokratiyada, tinch zaminimizda va qaratilgan e’tibordadir!
   Biz odatda O’zbekiston haqida gapirmoqchi bo’lsak, xoh u o’zbek xalqiga bo’lsin, xoh hcet ellik fuqarolarga, doim o’tmishdan-tarixdan misol keltiramiz. Zero, tarximiz bugunimizdan kuchliroq va mashhuroqdek. Biroq bugun agar kimgadir O’zbekiston haqida hikoya qilish kerak bo’lsa, bugungi yangiliklar va g’alabalar shunaqayam daryoki, tarixdan gap ochish uchun o’rin qolmaydi. Biz islohotlarni shahdam amalga oshirayotgan bir davrda koronavirus pandemiyasi dunyo xalqlari qatori yurtimiz uchun ham og'ir kelgani rost. Ana shunday dolzarb sharoitda davlatimiz rahbarining xalqimiz sog'lig'ini asrash va hayotini muhofaza qilishga qaratilgan siyosati sababli, koronavirus infektsiyasini yuqtirish holatlari va o'lim ko'rsatkichlarining soni oshib ketishiga yo'l qo'yilmadi.
     Mamlakatimizda yuqori bilim va malakaga ega bo'lgan, raqobatdosh kadrlar tayyorlash maqsadida oliygohlar soni ortib borgani, xorijiy oliy ta'lim muassasasining filiallari ochilgani va qisqa muddatda bu borada qariyb ikki barobar o'sishga erishilgani, hech shubhasiz, yoshlarimiz, butun jamiyatimizning intellektual salohiyatini oshirish, zamonaviy bilim, kasb-hunarlarga yanada yaqinlashtirish yo'lidagi harakatlarimiz natijasidir. Bu borada davlat grantlari 21 mingtadan 47 mingtaga ko'paytirilgani, o'tgan yilgi tajribamizni yangi bosqichga ko'tarib, ehtiyojmand oilalarga mansub 2 ming nafar qizlarga bu yil oliygohlarga kirish uchun alohida grantlar ajratilgani yoshlarimiz kelajagini ta'minlashga qaratilgan e'tiborning amaldagi  namunasidir. Mamlakatimizda uzluksiz milliy ta'lim-tarbiya tizimining barcha bosqichlarini uyg'un va mutanosib rivojlantirishga alohida e'tibor berilmoqda. Hozirgi vaqtda yurtimizda “Yangi O'zbekiston maktab ostonasidan boshlanadi” degan g'oya asosida maktab ta'limi tizimida ham katta o'zgarishlar amalga oshirilmoqda. Prezident maktablari, ijod va ixtisoslashgan maktablar soni ko'payib bormoqda. Ayniqsa, navqiron o'g'il-qizlarimizning tadbirkorlik sohasidagi g'oya va tashabbuslarini ro'yobga chiqarish, ularni ish va daromad manbai bilan ta'minlashga davlat miqyosida katta ahamiyat berilganligi har bir yoshni kelajakka ishonch bilan dadil qadamlar tashlashga undamoqda. Tarixdan bizga ma'lum, ilm-fan sohasida buyuk kashfiyotlarni amalga oshirgan, umumbashariy tafakkur rivojiga beqiyos hissa qo'shgan buyuk allomalarimizning me'roslariga sodiq farzandlarimiz kelgusida o'zlarining bilim va yangicha g'oyalari asosida ko'zlagan maqsadlarimiz sari bormoqda.
   Yoshlar — keng ko'lamli islohotlarimizni samarali amalga oshirishda hal qiluvchi kuch bo'lib maydonga chiqmoqda. Aynan zamonaviy bilim olgan, ilg'or kasb-hunarlarni, innovatsion texnologiyalarni, xorijiy tillarni puxta egallagan o'g'il-qizlarimiz mamlakatimizni yanada taraqqiy ettirishda etakchi o'rin tutadi. Keyingi besh yilda oliy ta'limga qabul kvotasi 3 barobar oshirilib, joriy yilda 182 ming nafar yoshlar uchun talaba bo'lish imkoniyati yaratildi. Bu umumiy qamrov 28 foizga etdi, deganidir.  Albatta, 35 milliondan ortiq aholiga ega bo'lgan, o'tgan davrda ko'plab muammolar to'planib qolgan mamlakatning taqdiri va kelajagini belgilash borasida to'g'ri yo'l tanlash – bu davlat rahbaridan ulkan aql-zakovat, bilim va tajriba, mustahkam iroda, jasorat va azmu shijoatni talab etadi. Ayni vaqtda tanlangan rivojlanish yo'lini ijtimoiy institutlar, ta'sirchan mexanizmlar orqali hayotga tatbiq etish, odamlarni islohotlarning maqsadi va natijasiga ishontirish, butun jamiyatni ruhlantirib, ulug' maqsadlar sari safarbar eta olish – yanada murakkab vazifa, desak, har tomonlama to'g'ri bo'ladi. Bularning barchasi O'zbekiston o'z milliy taraqqiyotining yangi bosqichiga qadam qo'ygan keyingi yillarda Prezidentimiz tomonidan siyosiy-ijtimoiy makonda amalga oshirilayotgan sa'y-harakatlar keng ko'lam kasb etib, Vatanimiz ravnaqi, xalqimiz farovonligi yo'lida tunu kun tinim bilmasdan, bor bilim va tajriba, kuch va imkoniyatlar safarbar etilayotganidan hamda bu jarayon tobora kuchayib, yangi sifat bosqichiga ko'tarilib borayotganidan dalolat beradi. Ta'kidlash joizki, tarixiy jarayonlarning qaynoq izlarini o'zida mujassam etgan ushbu keng qamrovli maqola mard va olijanob xalqimiz Prezident SHavkat Mirziyoev rahbarligida keyingi yillarda qanday og'ir va mashaqqatli, shu bilan birga, sharafli rivojlanish yo'lini bosib o'tayotganini, o'z kuchi, o'z salohiyati bilan yangi O'zbekiston davlatini barpo etayotganini bamisoli ko'zgudek yorqin aks ettiradi.
  Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, bugun O'zbekiston xalqaro tashkilotlar doirasida muntazam ravishda muhim tashabbuslar va siyosiy takliflarni ilgari surmoqda. Prezidentimiz amalga oshirayotgan ulug'vor ishlarni nafaqat xalqimiz qo'llab-quvvatlamoqda, balki dunyo hamjamiyati ham alohida e'tirof etmoqda. Bu mustaqil O'zbekistondagi yangicha boshqaruv, yangi strategiya va yangi imkoniyatlarning amaldagi yorqin namunasidir. Agar kimdir mendan sen Yangi O’zbeksitonni qanday tassavvur qilyapsan desa, ayta olamanki, tassavurga ne hojat?! Hammasi kundek ravshanku: o’zgarishlar, g’alabalar, islohotlar, demokratiya, kezi kelganda so’z erkinligini ta’minlovchi o’rinli tanqidlar. Yangi O’zbekistonga mening qanaqa hissam qo’shishim mana bu ayni damda o’zimni ham o’ylantitrayotgan savol. Bekwox (munozara) 16:17, 26-Iyul 2022 (UTC)

Mustaqillik va Men

Mustaqillik va Men

Mustaqillik bu – buyuk ne’mat. U hammaga ham berilavermaydi. Berilganda ham hamma uchun barobar bo’lmaydi. Ushbu maqolda Mustaqillik tushunchasi doirasida o’z fikrlari va tuyg’ulari haqida batafsil bayon qiladi.

Kalit so’zlar: Mustaqillik, e’tirof, tarix, kelajak poydevori, islohotlar, rivojlanish strategiyasi va h.k.

    “1991-yil 31-avgust kuni mamlakatimiz hayoti va taqdirida tub burilish yasagan, tom maʼnodagi buyuk tarixiy voqea yuz berdi. Necha yuz yillar davomida kelajakka katta umid va ishonch bilan qarab, hamisha sabr-matonat bilan yashagan xalqimiz ulugʻ orzusiga erishdi – oʻzining davlat mustaqilligini qoʻlga kiritdi”, degan edi davlatimiz rahbari o’z ma’ruzalarida. Darhaqiqat, Mustaqillik biz uchun ta’riflab bo’lmas ne’mat. Buni anglash va qadrlash uchun tarixga qaytishimiz shart emas albatta. Oxirgi 2 oy ichida dunyo nelarni boshidan kechirmadi deysiz. Bir kuni pandemiyada, boshqa kuni karantinda, yana bir kun esa Afg’onistonlik qardoshlarimizga darddosh bo’ldik. Yana bir ko’z yugurtirganingizda esa hali Falastin, hali Suriya yoki Iroqdagi otishmalar, bolalar yig’isi, oilasini yo’qotgan go’daklar tasvirlangan lavhalarni ko’ramiz, titrab ketamiz. Ahamiyatlisi, mazkur mamlakatlar ham Mustaqil. O’z bayrog’I, konstitutsiyasi, qonunlari, madhiyasi, gerbi va suverinetitetiga ega. Lekin nega u yerlarda talato’plar, tartibsizliklar hukm surmoqda? Demak Mustaqillik bu faqatgina suverenitet orqali berilgan moddiy erkinlik emas. Men mamnuniyat bilan tilga olgan Mustaqillik shu! Diniy erkinlik, fikriy erkinlik, istaklar va baxtning erkinligi. 
     Mamlakatimizda 30 yil ichida juda ko’p narsalar o’zgardi. Agar hammasini birma-bir sanasak, varaq tugul, vaqtimiz ham yetmaydi. Ekspertlarning tasdiqlashicha, Oʻzbekistonda kuzatilayotgan makroiqtisodiy barqarorlik tashqi salbiy ta’sirlarga samarali qarshi turish imkonini berayapti. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari davlat va jamiyat munosabatlariga yangicha ruh bagʻishladi. Soha rivoji davlat hamda jamiyat, davlat organlari va fuqarolar oʻrtasidagi munosabatlarning yangi shakllari amaliyotga joriy etilishiga xizmat qilmoqda. Mamlakatimiz rahbariyati tomonidan iqtisodiyotni diversifikatsiyalash, qishloq xoʻjaligini tarkibiy yangilash, shuningdek, tashqi iqtisodiy aloqalarni kengaytirishga qaratilgan hayotiy tashabbuslar ilgari surilmoqda. Yurtimizda “start-ap”lar tobora keng joriy etilmoqda. Ular, ayniqsa, yoshlar orasida ommalashgan. Masalan, shu yilning mart oyida Yoshlarning “start-ap” tashabbuslarini qoʻllab-quvvatlash dasturiga start berildi. Unda Oʻzbekistonning turli oliy ta’lim muassasalaridan mingdan ziyod talabalar ishtirok etdi. Prezidentimiz tomonidan iqtisodiyotni rivojlantirish hamda liberallashtirish maqsadida 20 dan ortiq normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilindi, amaldagi qator qonunlarga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritildi, tadbirkorlik sub’ektlarini qoʻllab-quvvatlash boʻyicha zarur shart-sharoitlar yaratildi.
    Binobarin, yurtimiz dunyo tamaddunining beshiklaridan biri sifatida asrlar davomida Magʻrib va Mashriq oʻrtasida koʻprik vazifasini oʻtab, insoniyatning madaniy hamda ilmiy boyliklarini oʻzida jam qilgan. Jonajon Vatanimiz ilm-fan va madaniyat taraqqiyotiga beqiyos hissa qoʻshgan Al-Xorazmiy, Abu Rayhon Beruniy, Ibn Sino, Mirzo Ulugʻbek singari buyuk alloma hamda mutafakkirlarni yetishtirib bergan. Ekspertlar e’tirof etishicha, oʻzbekistonliklar azal-azaldan nafaqat uddaburon tijoratchi, iqtisodiyotni boshqarishga qodir, pul topishning hadisini olgan kishilar boʻlishgan, shu bilan birga, ilm-fan dovrugʻini yoyishga ham katta hissa qoʻshgan.
   Islohotlar davom etar ekan fikrlar, yangiliklarning chek-chegarasi bo’lmaydi. Shy bois, fikrlarim yakunida Prezidentimizning tarixiy gaplaridan misol keltirmoqchiman: Biz keyingi yillarda belimizni mahkam bogʻlab, milliy manfaatlarimizni taʼminlash, xalqimizni rozi qilish yoʻlida sidqidildan mehnat qilib, gʻoyat muhim natijalarni qoʻlga kiritmoqdamiz. Eng asosiy natija – boshlagan islohotlarimiz ortga qaytmaydigan muqarrar tus olganida, bugungi jamiyatimizning maʼnaviy uygʻonishida namoyon boʻlmoqda. Maʼnaviy uygʻoq jamiyatni, oʻz oldiga ulkan vazifalar qoʻyib, kelajak sari ishonch bilan borayotgan xalqni hech kim oʻz yoʻlidan toʻxtata olmaydi. Bunday xalqni Yaratganimiz ham qoʻllab-quvvatlaydi, doimo yoʻlini ochib beradi. Bugun million-million vatandoshlarimizning ongu tafakkuri oʻzgarib, ular islohotlar jarayoniga oʻzini bevosita daxldor deb bilmoqda, bu oʻzgarishlarning  faol ishtirokchisiga aylanmoqda. Bugun biz yagona xalq, yagona millat boʻlib, koʻzlagan yuksak maqsadlarimiz sari dadil bormoqdamiz. Vujudimizda, qonimizda ajdodlarimizdan meros buyuk qudrat joʻsh urayotgan ekan, biz ezgu orzu va maqsadimiz boʻlmish yangi Oʻzbekistonni albatta bunyod etamiz. Oʻzbekiston har tomonlama obod va farovon, erkin demokratik mamlakatga aylanadi. 
   Xulosa o'rnida aytganda, bugun O'zbekiston xalqaro tashkilotlar doirasida muntazam ravishda muhim tashabbuslar va siyosiy takliflarni ilgari surmoqda. Prezidentimiz amalga oshirayotgan ulug'vor ishlarni nafaqat xalqimiz qo'llab-quvvatlamoqda, balki dunyo hamjamiyati ham alohida e'tirof etmoqda. Bu mustaqil O'zbekistondagi yangicha boshqaruv, yangi strategiya va yangi imkoniyatlarning amaldagi yorqin namunasidir.

YOSHLARNI VATANGA MUHABBAT VA KASBGA SADOQAT RUHIDA TARBIYALASHDA UZLUKSIZ MA'NAVIY TARBIYA KONSEPSIYASINING AHAMIYATI

Annotatsiya: Koʻplab olimlar oʻz tadqiqotlarida ma’naviy tanazzulning asosiy omillari boʻyicha qator izlanishlar olib borishdi, har xil qiziqarli tahliliy ma’lutolar asoslandi, lekin bularning ichida odamni tashvishga soladigan bir qaraganda e’tiborsizdek tuyiladigan, lekin oqibati tanazzulga, jaholatga olib boradigan bir omil, ya’ni oilada farzand tarbiyasiga e’tiborsizlik illati millatning ma’naviy tannazulining asosi desak hecham mubolagʻa boʻlmaydi. Kalit so`zlar: Vatan, konsepsiya, tarbiya, ta`lim, sadoqat, qaror, g`oya.

Oilada farzand tarbiyasiga e’tiborsizlik Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 28 iyuldagi “Ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish va sohani rivojlantirishning yangi bosqichga koʻtarish toʻgʻrisida”gi Qarorida ichki tahdid sifatida qayd qilinib, mazkur tahdidga qarshi samarali gʻoyaviy kurash olib borish vazifasi qoʻyildi. Darhaqiqat, uzoq yillar davomida tarbiya bolalar ta’limdan boʻsh vaqtida amalga oshiriladigan qoʻshimcha yuklamaga – ikkinchi darajali ishga aylanib, uzuq-yuluq jarayon boʻlib kelganligi hamda jamiyatning pedagogik madaniyati pasayib, maktabgacha ta’lim, maktab pedagoglari, ota-onalarning tarbiyaga oid pedagogik-psixologik bilimlari zamon talablariga javob bermay qoldi. Tarbiyada yoʻl qoʻyilgan xatolar asoratlari kundalik hayotda, ommaviy axborot vositalarida, ijtimoiy tarmoqlarda keng muhokama qilinib, jamoatchilikning haqli e’tirozlariga sabab boʻlmoqda. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish boʻyicha qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi 2019-yil 3 maydagi PQ-4307-sonli qarori ijrosini ta’minlash, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 31 dekabrdagi “Uzluksiz ma’naviy tarbiya konsepsiyasini tasdiqlash va uni amalga oshirish chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi 1059-sonli qarorining chiqishi bu millat kelajagi, millat ma’naviy taraqqiyoti uchun bir oʻziga hos tarixiy voqelik boʻldi. Mazkur konsepsiya 8 ta bob va ma’naviy tarbiyaning uzluksizligini ta’minlashga qaratilgan 61 ta maqsadli va manzilli tabirlar rejasidan iborat boʻlib, uning amalga oshirilishi 4 bosqichdan iborat boʻladi. Uzluksiz ma’naviy tarbiya konsepsiyasining asosi milliy tarbiyamiz, Unsur Ul Maoliy Kaykovus, Yusuf Xos Hojib, Abu Rayhon Beruniy, Imom Buxoriy, Alisher Navoiy, Husayn Voiz Koshifiy, Abu Nasr Farobiy, Abdulla Avloniy, Mahmudxoʻja Behbudiy, Abdurauf Fitrat kabi ulugʻ mutafakkirlarimizning ma’naviy-ilmiy merosiga asoslangan. Ayni vaqtda dunyoning rivojlangan davlatlari tajribasida sinovdan oʻtgan zamonaviy tarbiya texnologiyalaridan foydalanish Konsepsiyaning zamon bilan hamnafasligiga xizmat qiladi. Konsepsiyada Oʻzbekistonda yoshlar tarbiyasini zamonaviy asosda ilmiy-texnologik isloh qilish borasida olib borilayotgan ishlar va uni bugungi kun ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda ilmiy asoslangan tayanch kompetensiyalar, fazilatlar asosida shakllantirish ishiga katta ahamiyat berilgan. Buning uchun oila, maktabgacha ta’lim, umumiy oʻrta, oʻrta maxsus kasb-hunar, oliy ta’lim muassasalari, mahallalarning ijtimoiy-pedagogik hamkorlikni yangi darajaga koʻtariladi. Konsepsiya oldiga qoʻyilgan vazifalar: ma’naviy-axloqiy tarbiyani baholashning ilmiy asoslangan indikatorlarini ishlab chiqish; tarbiyaning homiladorlik davridan boshlanadigan, tadrijiylik va uzluksizlik tamoyillariga asoslangan metodikasini ishlab chiqish va hayotga tatbiq etish; uzluksiz tarbiya tizimida milliy va zamonaviy pedagogikaning ilgʻor yutuqlaridan samarali foydalanish; ma’naviy tarbiyaning tadrijiy rivojlanish va uzluksizlik tamoyillariga asoslanishdan iborat. “Uzluksiz ma’naviy tarbiya Konsepsiyasi” toʻrt bosqichda amalga oshiriladi: - birinchi bosqich – oilalarda (ikki davr: 1-davr – homila davri, - ikkinchi bosqich – bola tugʻilganidan 3 yoshgacha boʻlgan davr);

     ikkinchi bosqich – maktabgacha ta’lim 3-6 (7) yoshgacha boʻlgan davr;

uchinchi bosqich – umumiy oʻrta ta’lim tizimida (ikki davr:1-davr–7 (6)-10 yosh boshlangʻich sinf, 2-davr – 11-17 yosh oʻrta va yuqori sinflar); - toʻrtinchi bosqich – ishlab chiqarishda faoliyat koʻrsatayotgan va band boʻlmagan yoshlar, shuningdek, oʻrta maxsus kasb-hunar, oliy ta’lim muassasalari tizimida (ikki davr: 1-davr – oʻrta maxsus kasb-hunar va oliy ta’lim bilan qamrab olinmagan, shuningdek, ishlab chiqarishda faoliyat koʻrsatayotgan va band boʻlmagan yoshlar – 17-30 yosh, 2-davr – oʻrta maxsus kasb-hunar, oliy ta’lim muassasalarining oʻquvchi-talabalari 15-22 (24) yosh). Xulosa oʻrnida aytish mumkinki, mazkur uzluksiz ma’naviy tarbiya konsepsiyasidan tarbiyaning tizimli va uzviyligini ta’minlashda quyidagicha natijalar kutilmoqda: konsepsiyaning joriy qilinishi uzluksiz ma’naviy tarbiya jarayonining tizimli tashkil etilishiga, tarbiya sohasining ilgʻor innovatsion texnologiyalar asosida takomillashuviga, yoshlarning Vatanga sadoqat, tadbirkorlik, irodalilik, mafkuraviy immunitet, mehr-oqibatlilik, mas’uliyatlilik, bagʻri kenglik, huquqiy madaniyat, innovatsion fikrlash, mehnatsevarlik kabi tayanch kompetensiyalar bilan mustaqil hayotga kirib borishlari uchun zarur shart-sharoitlar yaratadi. oilalar, ta’lim muassasalari, mahallalar va korxonalarda mustaqil fikrlash va qaror qabul qilish layoqatiga ega boʻlgan yoshlarning ma’naviy kamol topishi uchun zarur boʻlgan innovatsion ijtimoiy- pedagogik sogʻlom va barqaror muhit yaratiladi. jamiyatda jinoyatchilik, ekstremizm, terrorizm, korrupsiya, firibgarlik, koʻzboʻyamachilik, yolgʻonchilik, egotsentrizm, axloqiy buzuqlik, oilaviy ajrimlar, mehr-oqibatning kamayishi, “ommaviy madaniyat”ga Farzandlarimizni ilm-fan va ta’lim-tarbiya asosida voyaga yetkazish maqsadga muvofiq ekan, oʻz oʻrnida tarbiya esa ma’naviyat bilan chambarchas bogʻliqdir. Zero, yoshlar kelajak egalari hisoblanadi. Yoshlarimiz ta’lim-tarbiyasida esa ma’naviy tarbiya katta ahamiyatga ega. Eng muhimi, farzandlarimiz tarbiyasiga etiborli boʻlaylik, aynan shu mezon bolalarimizni ma’nan, ruhan sogʻlom, oʻz ota-bobolariga, tariximizga, Vatanimizga, ona tilimizga, oʻz milliy qadriyatlarimizga hurmat bilan qaraydigan barkamol boʻlib oʻsib unishining asosidir.

Adabiyotlar 1. O’zbekiston Milliy Enseklopediyasi. Toshkent.-2005. 2. Ҳожиев, Р. Б., & Норбоева, Д. О. (2021). Ёшлар ижтимоий ҳаётининг когнитив асослари. Academic Research in Educational Sciences, 2(2), 544-555. 3. Hojiyev R.B., Xolmo`minov G.B., Sharipov M.L. (2020) Raising a Harmoniously Developed Generation is a Priority of Democratic Reforms in Uzbekistan // European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, №8(5). 1-3. 4. Икрамов Р.А., Хожиев Р.Б. (2020). Воспитание гармонично развитого поколения является приоритетом государственной молодежной политики. Вестник науки и образования. № 14 (92). Часть 1. С. 88-90. Bekwox (munozara) 16:27, 26-Iyul 2022 (UTC)

YANGI O'ZBEKISTON-MENING TASAVVURIMDA

Yangi O’zbekiston yangi manzillar, yangi yo’llar va yangi islohotlar demakdir. Jamiki sohada jadal rivojlanib, o’z taraqqiyot yo’lidan shaxdam qadamlar bilan ildamlab borayotgan mamlakatimizning yangilanotgan qiyofasi bugun tillarda doston. Ushbu maqolada muallif, mana shu yangi zaminga o’z tasavvurida chizgan satrlar bayon qilinadi. Kalit so’zlar: Yangi O’zbekiston, islohotlar, Axborot texnologiyalar, so’z erkinligi, gengder tengligi, iqtisod, ijtimoiy hayot va h.k.

     Bugun tom ma’noda O'zbekiston o'z mustaqil taraqqiyot yo'lining sifat jihatdan eng yangi bosqichiga qadam qo'ydi. Bu yo'lda yurtimiz erishgan marralar va ayni damda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar jadallashuv jarayoni kechmoqda. Faxr bilan aytish mumkinki, qisqa davr ichida O'zbekiston xalqi respublikamizning jahon hamjamiyatida munosib o'rin egallashiga asos bo'luvchi ulkan yutuqlarni qo'lga kiritdi. Bularning barchasi hukumatimizning demokratik siyosati natijasi o’laroqdir. Shu o’rinda, ayniqsa, “inson huquq va erkinliklari”, “qonun ustuvorligi”, “ochiqlik va oshkoralik”, “so'z erkinligi”, “din va e'tiqod erkinligi”, “jamoatchilik nazorati”, “gender tenglik”, “xususiy mulk daxlsizligi”, “iqtisodiy faoliyat erkinligi” singari fundamental demokratik tushunchalar tobora hayotimizga kirib kelib, o’z samarasini bermoqda. Ayniqsa, gender tengligi masalasi o’tgan yilning yil mavzusiga aylandi deyish mumkin. Bu yo’nalishda amalga oshirilgan tizimli ishlar esa havas qilgulik.
       “Hozirgi kunda yosh avlod vakillarining bilim olishi, ilm-fan, innovatsiyalar, adabiyot, san'at va sport sohasidagi iste'dod va salohiyatini yuzaga chiqarishi, ularning jamiyatimizning ijtimoiy-siyosiy hayotida faol ishtirok etishi uchun barcha sharoitlarni yaratishga ustuvor ahamiyat bermoqdamiz”, deydi mamlakatmiz rahbari. Mamlakatning ishongan kelajagi sifatida men bugun demokratik tizimda olib borilayotgan davlat siyosatida yoshlar mavzusi bosh mavzu ekanligini hamda ushbu sohaga doir minglab islohotlar amalda o’z ifodasini topayotganini ko’rib Yangi O’zbekistonning tom ma’noda yangi kunlari keldi deb ayta olaman. Balki bu so’zlar mubolog’a hisoblanar, biroq birgina misol, kuni kecha shaxmatning rapid turi bo’yicha o’tkazilgan jahon chempionatida qatnashgan yosh vakilimiz Nodirbek Abdusattorov xorijlik o’zidan bir necha yosh katta ishtirokchilarni ortda qoldirib, jahon rekordini yangiladi. To’yga to’yona bilan deganlaridek, chempionning vatanimizga qaytishi bilanoq qaratilgan ehtirom, Nodirbek tengi barcha yoshlarni birdek to’lqinlantirib yubordi. Ko’pchilikda fikr tug’ilishi tabiiy, axir bu natijaga bolaning o’zi erishdi, mehnati bilan qozondi bu g’alabani qabilidagi. Ammo nega bu kabi chempionlar Afg’onistondan chiqmaydi deb o’ylaysiz? Axir Afrika qit’asida ham Nodirbek kabi aqlli va qobiliyatli bolalar bor. Balki bizning yosh chempionimizdanda kuchliroq yoshlar mavjuddir. Albatta, hamma imkoniyat bizga berilgan demokratiyada, tinch zaminimizda va qaratilgan e’tibordadir!
   Biz odatda O’zbekiston haqida gapirmoqchi bo’lsak, xoh u o’zbek xalqiga bo’lsin, xoh hcet ellik fuqarolarga, doim o’tmishdan-tarixdan misol keltiramiz. Zero, tarximiz bugunimizdan kuchliroq va mashhuroqdek. Biroq bugun agar kimgadir O’zbekiston haqida hikoya qilish kerak bo’lsa, bugungi yangiliklar va g’alabalar shunaqayam daryoki, tarixdan gap ochish uchun o’rin qolmaydi. Biz islohotlarni shahdam amalga oshirayotgan bir davrda koronavirus pandemiyasi dunyo xalqlari qatori yurtimiz uchun ham og'ir kelgani rost. Ana shunday dolzarb sharoitda davlatimiz rahbarining xalqimiz sog'lig'ini asrash va hayotini muhofaza qilishga qaratilgan siyosati sababli, koronavirus infektsiyasini yuqtirish holatlari va o'lim ko'rsatkichlarining soni oshib ketishiga yo'l qo'yilmadi.
     Mamlakatimizda yuqori bilim va malakaga ega bo'lgan, raqobatdosh kadrlar tayyorlash maqsadida oliygohlar soni ortib borgani, xorijiy oliy ta'lim muassasasining filiallari ochilgani va qisqa muddatda bu borada qariyb ikki barobar o'sishga erishilgani, hech shubhasiz, yoshlarimiz, butun jamiyatimizning intellektual salohiyatini oshirish, zamonaviy bilim, kasb-hunarlarga yanada yaqinlashtirish yo'lidagi harakatlarimiz natijasidir. Bu borada davlat grantlari 21 mingtadan 47 mingtaga ko'paytirilgani, o'tgan yilgi tajribamizni yangi bosqichga ko'tarib, ehtiyojmand oilalarga mansub 2 ming nafar qizlarga bu yil oliygohlarga kirish uchun alohida grantlar ajratilgani yoshlarimiz kelajagini ta'minlashga qaratilgan e'tiborning amaldagi  namunasidir. Mamlakatimizda uzluksiz milliy ta'lim-tarbiya tizimining barcha bosqichlarini uyg'un va mutanosib rivojlantirishga alohida e'tibor berilmoqda. Hozirgi vaqtda yurtimizda “Yangi O'zbekiston maktab ostonasidan boshlanadi” degan g'oya asosida maktab ta'limi tizimida ham katta o'zgarishlar amalga oshirilmoqda. Prezident maktablari, ijod va ixtisoslashgan maktablar soni ko'payib bormoqda. Ayniqsa, navqiron o'g'il-qizlarimizning tadbirkorlik sohasidagi g'oya va tashabbuslarini ro'yobga chiqarish, ularni ish va daromad manbai bilan ta'minlashga davlat miqyosida katta ahamiyat berilganligi har bir yoshni kelajakka ishonch bilan dadil qadamlar tashlashga undamoqda. Tarixdan bizga ma'lum, ilm-fan sohasida buyuk kashfiyotlarni amalga oshirgan, umumbashariy tafakkur rivojiga beqiyos hissa qo'shgan buyuk allomalarimizning me'roslariga sodiq farzandlarimiz kelgusida o'zlarining bilim va yangicha g'oyalari asosida ko'zlagan maqsadlarimiz sari bormoqda.
   Yoshlar — keng ko'lamli islohotlarimizni samarali amalga oshirishda hal qiluvchi kuch bo'lib maydonga chiqmoqda. Aynan zamonaviy bilim olgan, ilg'or kasb-hunarlarni, innovatsion texnologiyalarni, xorijiy tillarni puxta egallagan o'g'il-qizlarimiz mamlakatimizni yanada taraqqiy ettirishda etakchi o'rin tutadi. Keyingi besh yilda oliy ta'limga qabul kvotasi 3 barobar oshirilib, joriy yilda 182 ming nafar yoshlar uchun talaba bo'lish imkoniyati yaratildi. Bu umumiy qamrov 28 foizga etdi, deganidir.  Albatta, 35 milliondan ortiq aholiga ega bo'lgan, o'tgan davrda ko'plab muammolar to'planib qolgan mamlakatning taqdiri va kelajagini belgilash borasida to'g'ri yo'l tanlash – bu davlat rahbaridan ulkan aql-zakovat, bilim va tajriba, mustahkam iroda, jasorat va azmu shijoatni talab etadi. Ayni vaqtda tanlangan rivojlanish yo'lini ijtimoiy institutlar, ta'sirchan mexanizmlar orqali hayotga tatbiq etish, odamlarni islohotlarning maqsadi va natijasiga ishontirish, butun jamiyatni ruhlantirib, ulug' maqsadlar sari safarbar eta olish – yanada murakkab vazifa, desak, har tomonlama to'g'ri bo'ladi. Bularning barchasi O'zbekiston o'z milliy taraqqiyotining yangi bosqichiga qadam qo'ygan keyingi yillarda Prezidentimiz tomonidan siyosiy-ijtimoiy makonda amalga oshirilayotgan sa'y-harakatlar keng ko'lam kasb etib, Vatanimiz ravnaqi, xalqimiz farovonligi yo'lida tunu kun tinim bilmasdan, bor bilim va tajriba, kuch va imkoniyatlar safarbar etilayotganidan hamda bu jarayon tobora kuchayib, yangi sifat bosqichiga ko'tarilib borayotganidan dalolat beradi. Ta'kidlash joizki, tarixiy jarayonlarning qaynoq izlarini o'zida mujassam etgan ushbu keng qamrovli maqola mard va olijanob xalqimiz Prezident SHavkat Mirziyoev rahbarligida keyingi yillarda qanday og'ir va mashaqqatli, shu bilan birga, sharafli rivojlanish yo'lini bosib o'tayotganini, o'z kuchi, o'z salohiyati bilan yangi O'zbekiston davlatini barpo etayotganini bamisoli ko'zgudek yorqin aks ettiradi.
  Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, bugun O'zbekiston xalqaro tashkilotlar doirasida muntazam ravishda muhim tashabbuslar va siyosiy takliflarni ilgari surmoqda. Prezidentimiz amalga oshirayotgan ulug'vor ishlarni nafaqat xalqimiz qo'llab-quvvatlamoqda, balki dunyo hamjamiyati ham alohida e'tirof etmoqda. Bu mustaqil O'zbekistondagi yangicha boshqaruv, yangi strategiya va yangi imkoniyatlarning amaldagi yorqin namunasidir. Agar kimdir mendan sen Yangi O’zbeksitonni qanday tassavvur qilyapsan desa, ayta olamanki, tassavurga ne hojat?! Hammasi kundek ravshanku: o’zgarishlar, g’alabalar, islohotlar, demokratiya, kezi kelganda so’z erkinligini ta’minlovchi o’rinli tanqidlar. Yangi O’zbekistonga mening qanaqa hissam qo’shishim mana bu ayni damda o’zimni ham o’ylantitrayotgan savol.

Foydalanilgan adabiyotlar: https://thediplomat.com/2021/11/the-old-ways-are-still-alive-in-new-uzbekistan/ https://www.aljazeera.com/where/uzbekistan/ https://www.gazeta.uz/en/ https://yuz.uz/uz/news/yangi-ozbekiston-bosib-otayotgan-yol

Yangi O'zbekiston-mening tasavvurimda

Yangi O’zbekiston yangi manzillar, yangi yo’llar va yangi islohotlar demakdir. Jamiki sohada jadal rivojlanib, o’z taraqqiyot yo’lidan shaxdam qadamlar bilan ildamlab borayotgan mamlakatimizning yangilanotgan qiyofasi bugun tillarda doston. Ushbu maqolada muallif, mana shu yangi zaminga o’z tasavvurida chizgan satrlar bayon qilinadi. Kalit so’zlar: Yangi O’zbekiston, islohotlar, Axborot texnologiyalar, so’z erkinligi, gengder tengligi, iqtisod, ijtimoiy hayot va h.k.

     Bugun tom ma’noda O'zbekiston o'z mustaqil taraqqiyot yo'lining sifat jihatdan eng yangi bosqichiga qadam qo'ydi. Bu yo'lda yurtimiz erishgan marralar va ayni damda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar jadallashuv jarayoni kechmoqda. Faxr bilan aytish mumkinki, qisqa davr ichida O'zbekiston xalqi respublikamizning jahon hamjamiyatida munosib o'rin egallashiga asos bo'luvchi ulkan yutuqlarni qo'lga kiritdi. Bularning barchasi hukumatimizning demokratik siyosati natijasi o’laroqdir. Shu o’rinda, ayniqsa, “inson huquq va erkinliklari”, “qonun ustuvorligi”, “ochiqlik va oshkoralik”, “so'z erkinligi”, “din va e'tiqod erkinligi”, “jamoatchilik nazorati”, “gender tenglik”, “xususiy mulk daxlsizligi”, “iqtisodiy faoliyat erkinligi” singari fundamental demokratik tushunchalar tobora hayotimizga kirib kelib, o’z samarasini bermoqda. Ayniqsa, gender tengligi masalasi o’tgan yilning yil mavzusiga aylandi deyish mumkin. Bu yo’nalishda amalga oshirilgan tizimli ishlar esa havas qilgulik.
       “Hozirgi kunda yosh avlod vakillarining bilim olishi, ilm-fan, innovatsiyalar, adabiyot, san'at va sport sohasidagi iste'dod va salohiyatini yuzaga chiqarishi, ularning jamiyatimizning ijtimoiy-siyosiy hayotida faol ishtirok etishi uchun barcha sharoitlarni yaratishga ustuvor ahamiyat bermoqdamiz”, deydi mamlakatmiz rahbari. Mamlakatning ishongan kelajagi sifatida men bugun demokratik tizimda olib borilayotgan davlat siyosatida yoshlar mavzusi bosh mavzu ekanligini hamda ushbu sohaga doir minglab islohotlar amalda o’z ifodasini topayotganini ko’rib Yangi O’zbekistonning tom ma’noda yangi kunlari keldi deb ayta olaman. Balki bu so’zlar mubolog’a hisoblanar, biroq birgina misol, kuni kecha shaxmatning rapid turi bo’yicha o’tkazilgan jahon chempionatida qatnashgan yosh vakilimiz Nodirbek Abdusattorov xorijlik o’zidan bir necha yosh katta ishtirokchilarni ortda qoldirib, jahon rekordini yangiladi. To’yga to’yona bilan deganlaridek, chempionning vatanimizga qaytishi bilanoq qaratilgan ehtirom, Nodirbek tengi barcha yoshlarni birdek to’lqinlantirib yubordi. Ko’pchilikda fikr tug’ilishi tabiiy, axir bu natijaga bolaning o’zi erishdi, mehnati bilan qozondi bu g’alabani qabilidagi. Ammo nega bu kabi chempionlar Afg’onistondan chiqmaydi deb o’ylaysiz? Axir Afrika qit’asida ham Nodirbek kabi aqlli va qobiliyatli bolalar bor. Balki bizning yosh chempionimizdanda kuchliroq yoshlar mavjuddir. Albatta, hamma imkoniyat bizga berilgan demokratiyada, tinch zaminimizda va qaratilgan e’tibordadir!
   Biz odatda O’zbekiston haqida gapirmoqchi bo’lsak, xoh u o’zbek xalqiga bo’lsin, xoh hcet ellik fuqarolarga, doim o’tmishdan-tarixdan misol keltiramiz. Zero, tarximiz bugunimizdan kuchliroq va mashhuroqdek. Biroq bugun agar kimgadir O’zbekiston haqida hikoya qilish kerak bo’lsa, bugungi yangiliklar va g’alabalar shunaqayam daryoki, tarixdan gap ochish uchun o’rin qolmaydi. Biz islohotlarni shahdam amalga oshirayotgan bir davrda koronavirus pandemiyasi dunyo xalqlari qatori yurtimiz uchun ham og'ir kelgani rost. Ana shunday dolzarb sharoitda davlatimiz rahbarining xalqimiz sog'lig'ini asrash va hayotini muhofaza qilishga qaratilgan siyosati sababli, koronavirus infektsiyasini yuqtirish holatlari va o'lim ko'rsatkichlarining soni oshib ketishiga yo'l qo'yilmadi.
     Mamlakatimizda yuqori bilim va malakaga ega bo'lgan, raqobatdosh kadrlar tayyorlash maqsadida oliygohlar soni ortib borgani, xorijiy oliy ta'lim muassasasining filiallari ochilgani va qisqa muddatda bu borada qariyb ikki barobar o'sishga erishilgani, hech shubhasiz, yoshlarimiz, butun jamiyatimizning intellektual salohiyatini oshirish, zamonaviy bilim, kasb-hunarlarga yanada yaqinlashtirish yo'lidagi harakatlarimiz natijasidir. Bu borada davlat grantlari 21 mingtadan 47 mingtaga ko'paytirilgani, o'tgan yilgi tajribamizni yangi bosqichga ko'tarib, ehtiyojmand oilalarga mansub 2 ming nafar qizlarga bu yil oliygohlarga kirish uchun alohida grantlar ajratilgani yoshlarimiz kelajagini ta'minlashga qaratilgan e'tiborning amaldagi  namunasidir. Mamlakatimizda uzluksiz milliy ta'lim-tarbiya tizimining barcha bosqichlarini uyg'un va mutanosib rivojlantirishga alohida e'tibor berilmoqda. Hozirgi vaqtda yurtimizda “Yangi O'zbekiston maktab ostonasidan boshlanadi” degan g'oya asosida maktab ta'limi tizimida ham katta o'zgarishlar amalga oshirilmoqda. Prezident maktablari, ijod va ixtisoslashgan maktablar soni ko'payib bormoqda. Ayniqsa, navqiron o'g'il-qizlarimizning tadbirkorlik sohasidagi g'oya va tashabbuslarini ro'yobga chiqarish, ularni ish va daromad manbai bilan ta'minlashga davlat miqyosida katta ahamiyat berilganligi har bir yoshni kelajakka ishonch bilan dadil qadamlar tashlashga undamoqda. Tarixdan bizga ma'lum, ilm-fan sohasida buyuk kashfiyotlarni amalga oshirgan, umumbashariy tafakkur rivojiga beqiyos hissa qo'shgan buyuk allomalarimizning me'roslariga sodiq farzandlarimiz kelgusida o'zlarining bilim va yangicha g'oyalari asosida ko'zlagan maqsadlarimiz sari bormoqda.
   Yoshlar — keng ko'lamli islohotlarimizni samarali amalga oshirishda hal qiluvchi kuch bo'lib maydonga chiqmoqda. Aynan zamonaviy bilim olgan, ilg'or kasb-hunarlarni, innovatsion texnologiyalarni, xorijiy tillarni puxta egallagan o'g'il-qizlarimiz mamlakatimizni yanada taraqqiy ettirishda etakchi o'rin tutadi. Keyingi besh yilda oliy ta'limga qabul kvotasi 3 barobar oshirilib, joriy yilda 182 ming nafar yoshlar uchun talaba bo'lish imkoniyati yaratildi. Bu umumiy qamrov 28 foizga etdi, deganidir.  Albatta, 35 milliondan ortiq aholiga ega bo'lgan, o'tgan davrda ko'plab muammolar to'planib qolgan mamlakatning taqdiri va kelajagini belgilash borasida to'g'ri yo'l tanlash – bu davlat rahbaridan ulkan aql-zakovat, bilim va tajriba, mustahkam iroda, jasorat va azmu shijoatni talab etadi. Ayni vaqtda tanlangan rivojlanish yo'lini ijtimoiy institutlar, ta'sirchan mexanizmlar orqali hayotga tatbiq etish, odamlarni islohotlarning maqsadi va natijasiga ishontirish, butun jamiyatni ruhlantirib, ulug' maqsadlar sari safarbar eta olish – yanada murakkab vazifa, desak, har tomonlama to'g'ri bo'ladi. Bularning barchasi O'zbekiston o'z milliy taraqqiyotining yangi bosqichiga qadam qo'ygan keyingi yillarda Prezidentimiz tomonidan siyosiy-ijtimoiy makonda amalga oshirilayotgan sa'y-harakatlar keng ko'lam kasb etib, Vatanimiz ravnaqi, xalqimiz farovonligi yo'lida tunu kun tinim bilmasdan, bor bilim va tajriba, kuch va imkoniyatlar safarbar etilayotganidan hamda bu jarayon tobora kuchayib, yangi sifat bosqichiga ko'tarilib borayotganidan dalolat beradi. Ta'kidlash joizki, tarixiy jarayonlarning qaynoq izlarini o'zida mujassam etgan ushbu keng qamrovli maqola mard va olijanob xalqimiz Prezident SHavkat Mirziyoev rahbarligida keyingi yillarda qanday og'ir va mashaqqatli, shu bilan birga, sharafli rivojlanish yo'lini bosib o'tayotganini, o'z kuchi, o'z salohiyati bilan yangi O'zbekiston davlatini barpo etayotganini bamisoli ko'zgudek yorqin aks ettiradi.
  Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, bugun O'zbekiston xalqaro tashkilotlar doirasida muntazam ravishda muhim tashabbuslar va siyosiy takliflarni ilgari surmoqda. Prezidentimiz amalga oshirayotgan ulug'vor ishlarni nafaqat xalqimiz qo'llab-quvvatlamoqda, balki dunyo hamjamiyati ham alohida e'tirof etmoqda. Bu mustaqil O'zbekistondagi yangicha boshqaruv, yangi strategiya va yangi imkoniyatlarning amaldagi yorqin namunasidir. Agar kimdir mendan sen Yangi O’zbeksitonni qanday tassavvur qilyapsan desa, ayta olamanki, tassavurga ne hojat?! Hammasi kundek ravshanku: o’zgarishlar, g’alabalar, islohotlar, demokratiya, kezi kelganda so’z erkinligini ta’minlovchi o’rinli tanqidlar. Yangi O’zbekistonga mening qanaqa hissam qo’shishim mana bu ayni damda o’zimni ham o’ylantitrayotgan savol.

Foydalanilgan adabiyotlar: https://thediplomat.com/2021/11/the-old-ways-are-still-alive-in-new-uzbekistan/ https://www.aljazeera.com/where/uzbekistan/ Bekwox (munozara) 16:43, 26-Iyul 2022 (UTC)

SHHT Davlatlari va xalqlarini bir-biriga yaqinlashtirish,o'zaro ishonch va yaxshi qo'shnichilik ruhini mustahkamlash borasida xalq diplomatsiyasi vositasidan foydalanish

Ushbu maqolada SHHT davlatlari hamdo`stligi, xalqlar jipslashishi, o`zaro ishonch va qo`shnichilik aloqalarini yaxshilash, xalq diplomatiyasi vositalarini kengaytirish masalalari tarixi va istiqbollari ko`rib chiqiladi. Kalit soʻzlar: SHHT, xalq diplomatiyasi, chegara, qo`shnichilik, kelishuv.

KIRISH Shanxay Hamkorlik Tashkilotiga aʻzo davlatlar oʻrtasidagi aloqalarning tarixi uzoq ildizlarga borib taqaladi. Agarda oʻtmishda Xitoy va Oʻrta Osiyo aloqalariga eʻtibor qaratadigan boʻlsak, bir necha ming yillik aloqalar har qanday sharoitda ham koʻplab toʻsiqlarga qaramasdan davr sinovlariga bardosh berib, rivojlanishda davom etavergan. Buyuk ipak yoʻli doirasida savdo va madaniy aloqalar natijasida xalqlarimiz bir-biriga har jihatdan yaqinlashib borgan. Fikrlarimizning isboti uchun misollar hatto keragidan ham ortiqroq deyishimiz mumkin. ShHT ham boshqa tashkilotlar kabi oʻzining tarixi va shakllanish jarayonlariga ega. «Shanxay beshligi» sifatida dastlab oʻz faoliyatini boshlagan tashkilot aʻzoligiga Oʻzbekistonning qoʻshilishi bilan Shanxay Hamkorlik Tashkiloti nomini oldi. Aslida ShHTning tarixiy ildizlari XX asrning 60-yillariga borib taqaladi. Chunki, sobiq ittifoq XXR oʻrtasidagi hududiy muammolarni hal etish oʻsha davrdayoq pishib yetilgandiki, unga barham berish esa maʻlum bir muddatni taqozo etardi.15 «Shanxay beshligi» Rossiya, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston va Xitoy Xalq Respublikalari oʻrtasidagi chegara hududlarida qurolli kuchlar sonini qisqartirish va bir-biriga ishonish natijasida kelishuvga erishish jarayonida shakllandi.

ADABIYOTLAR SHARHI Oʻzbekiston Respublikasi tashqi siyosati hamda Markaziy Osiyodagi mintaqaviy xavfsizlik va integrratsiya muammolarini oʻrganish hamda ularni tahlil qilish bilan A.X.Xodjayev, R.M.Alimov, G.I.Karimova, O.S.Mannonova, U.A.Xasanov, V.V.Parmonov, Sharipov M.Sh. va Muxamadjanov A.N. R.Alimov kabi oʻzbekistonlik yetakchi siyosatshunos olimlar shugʻullanmoqdalar. A.Xodjayev asarlarida Markaziy Osiyo mintaqasidagi Xitoy taʻsirining tarixiy asoslari va hozirgi holati, ularning siyosiy, iqtisodiy hamda madaniy hayotiga boʻlgan taʻsiri chuqur tadqiq etilgan. Markaziy Osiyoning boshqa davlatlaridagi olimlar ham, jumladan, Qozogʻiston va qirgʻizistonlik V.Kasimbekov, V.Xlyunin, U.Kasenov, T.Akimov, S.Akimbekov, R.Burnashev, M.Laumulin, K.Siroyejkinlar shu mavzu bilan shugʻullangan. Ayniqsa, qozogʻistonlik V.Xlyunin, G.I.Morozov, E.A.Nozdnyakov, K.S.Gadjiyev, A.D.Voskresenskiy, N.A.Lomagin oʻz asarlarida koʻproq eʻtiborni Rossiya va Xitoyning Markaziy Osiyodagi geosiyosiy manfaatlarini oʻrganishga qaratganligi bilan diqqatga sazovor. Bundan tashqari ishini yoritishda koʻplab internet saytlaridan ham unumli foydalanildi: www.infoshos.ru, www.SCO.ru, www.izvestia.ru, www.centran.ru, www.english.gov.cn, www.impravo.ru, www.europa.eu.int.

TADQIQOT METODOLOGIYASI VA EMPIRIK TAHLIL Xalqlar do`stligini ta`minlash, ularning qo`shnichilik ruhini mustahkamlash ko`p tomonlama chegaralar aniqligi, belgilanganligi va nizolarning mavjud emasligiga bog`liq. Bu kabi nizolar diplomatik, tinch yo`l bilan hal etilishi maqsadga muvofiqdir. 1994-yil sentabrda Xitoy rahbari Szyan Szemin rasmiy tashrif bilan Rossiyaga keladi. Mazkur safar chogʻida Rossiya va Xitoy oʻrtasida chegara masalasida yana bir shartnoma imzolanib, shartnomaga koʻra ikki davlat oʻrtasidagi gʻarbiy chegaralar masalasiga oydinlik kiritildi. 1995-yil oktabrda har ikki mamlakat parlamenti tomonidan mazkur shartnoma ratifikatsiya qilinadi. Shu tariqa birinchi bor Xitoy va Rossiya oʻrtasidagi 4300 km.lik chegara oʻzgarmasligi va qatʻiyligi huquqiy jihatdan belgilab olindi. Xitoy va Qirgʻiziston oʻrtasidagi chegara masalasidagi kelishuv 1996-yil iyul oyida Xitoy rahbari Szyan Szeminning Bishkekka amalga oshirgan safari paytida imzolandi. «Qirgʻiziston va Xitoy oʻrtasidagi davlat chegaralari toʻgʻrisidagi qoʻshimcha kelishuv» deb nomlanuvchi shartnoma Xitoy va Qirgʻiziston oʻrtasidagi 1000 km.dan ortiqroq chegara hududlarini huquqiy jihatdan tartibga soldi. Amalda mazkur qoʻshimcha shartnoma bilan xitoy-qirgʻiz chegarasi masalasiga toʻligʻicha yechim topildi. 2000-yil iyul oyida Dushanbe shahrida «Shanxay beshligi»ning boʻlib oʻtgan navbatdagi sammitida Xitoy, Qirgʻiziston va Tojikiston oʻrtasida uch tomonlama kelishuv imzolanib, unda davlatlar oʻrtasidagi chegara masalasiga oid munozarali holatlar tahlil qilindi. Aynan mana shu ikki kelishuv Xitoy va Tojikiston oʻrtasidagi chegara masalalarini hal etishdagi dastlabki qadam boʻldi, deyish mumkin. Diplomatik kelishuvlardan so`ng rasman «Shanxay beshligi»ning tarixi chegaradosh besh davlatning chegara hududlaridagi xavfsizlikni taʻminlash borasidagi kelishuvlardan boshlandi.

NATIJALAR ShHT davlatlari o`rtasida kelgusida ham Xalq diplomatiyasi vositalarini yaxshilab borish muhim hisoblanadi. “Yurakdan yurakka yetib boradigan diplomatiya”. Odatda xalq diplomatiyasi xususida gap ketganda, unga xuddi shu ta’rifni berishadi. Bu bejiz emas. Rasmiy bayonotlardan xoli, koʻzlardagi quvonch, bir biriga yaxshilik istagan koʻngillar va insonlar tufayli aynan xalq diplomatiyasi soʻnggi yillarda xalqaro aloqalarning muhim instituti sifatida yuqori baholanyapti. Yangi tuzilma zimmasiga bir qator dolzarb vazifalar yuklanyapti. ShHT mamlakatlari bilan madaniy-gumanitar aloqalarni kengaytirish, yoshlar, xotin-qizlar tashkilotlari oʻrtasida doʻstona hamkorlikni kuchaytirish, delegatsiyalarning oʻzaro tashriflarini uyushtirish kabi tadbirlar markaz faoliyatini tashkil etish boʻyicha “yoʻl xaritasi”da belgilab qoʻyilgan. Bundan tashqari, yil davomida festivallar, koʻrgazmalar, yarmarkalar, folklor, xalq hunarmandchiligi va ijodiyoti koʻrgazmalarini tashkil etish rejalashtirilyapti.

XULOSA VA MUNOZARA Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev ta’biri bilan aytganda, ShHT faoliyati muvaffaqiyatining asosiy sharti — xalqlar oʻrtasidagi ishonchning mustahkamlanishi, oʻzaro manfaatlarni inobatga olish, teng huquqlilikni ta’minlashdan iborat. Buning uchun xalq diplomatiyasini rivojlantirish eng maqbul yoʻldir. Ishonchim komilki, Markaz jamoatchilik, parlamentlar, birodarlikka kirishgan shaharlar, umuman, ShHTga a’zo davlatlar oʻrtasidagi munosabatlarni yangi bosqichga olib chiqishda qulay makon boʻlib xizmat qiladi. Xalqlar oʻrtasidagi madaniy aloqalar rivojlangani sari davlatlar oʻrtasidagi hamkorlik ham muttasil ravishda mustahkamlanib boraveradi. Bekwox (munozara) 16:49, 26-Iyul 2022 (UTC)

Yangi Oʻzbekistonni o’zimiz, o’z qolimiz bilan bunyod etamiz

Oʻz yurtida ozod va obod, erkin hayot, adolatli jamiyat barpo etishdek ulkan maqsadni oʻz oldiga qoʻygan har qanday xalq, har qanday millat ogʻir, mashaqqatli va murakkab taraqqiyot yoʻlini bosib oʻtadi.

Sh. M. Miromonovich.

Bugungi kunda bizni oldimizda yangi Oʻzbekiston nufuzini yanada oshirish vazifasi turibdi, bu yoʻlda biz yoshlar aqliy salohiyatimizni ishga solib taklif va amallarimiz orqali uning taraqqiyotiga oʻz hissamizni qoʻshishimiz darkor. Shu jumladan men ham oʻzimning kichkina gʻoyamni taklif qilishni lozim topdim. Hozirgi vaqtda yerlar klaster orqali egasini topdi. Endi choʻl hududlar, yaylovlar oʻzlashtirishi kerak. Bu uchun choʻl, yaylovlarga davlat tamonidan tok, gaz va vodoprovod olib borishni taʼminlash lozim. Misol uchun har bir mahalla hududiga gidrofonika usulda issiqxonalar(parniklar) tender orqali qurilib (qurilish, dom, katej)koʻp yilga kredit asosida berish kerak. Bularni tok, gaz, suv oʻlchagichlar bilan taʼminlab, har bir issiqxonalarga alohida 5 yoki 10 tonnalik quyma quduq (beton)lar bilan taʼminlash lozim. Bu usulni yoʻlga qoʻysak 1000 (ming) lab oilalar ish bilan taʼminlanadi. Issiqxonalar bir yerda boʻlganligi uchun xarajatlar tejaladi, nazorat qilish oson boʻladi. Bozorni toʻldirish, eksport uchun fura(alka) larni toʻldirish oson boʻladi. Buni hududlar talabi asosida xoxlagancha koʻpaytirish mumkin.Va bu orqali oziq-ovqat xavfsizligi muammosi yechiladi, milliardlab dollorlar foyda qilinadi, chet elga mahsulotlar eksport qilinadi, minglab oilalar ish bilan taʼminlanadi. Davlatning kredit asosida qurib bergan xarajatlari davlatga toʻlab beriladi. Va shu asnoda kelajakdagi yangi Oʻzbekistonning 1000(ming) yilligiga xavotirsiz qadam qoʻygan boʻlamiz. Insoniyat tarixi shundan dalolat beradiki, har qaysi xalq hayotidagi maʼnaviy uygʻonish jarayonlari- milliy oʻzlikni anglashga olib keladi,hamda mamlakat iqtisodiy, madaniy taraqqiyotini yangi bosqichga koʻtaradi. Bunday ijtimoiy, noyob hodisa,,Renessansʼʼ - Uygʻonish, qayta tiklanish, yuksalish deb ataladi . Avvalo yangi Oʻzbekiston gʻoyasi oʻz oʻzidan, yoq joydan paydo boʻlib qolmadi. Bu gʻoya tarixiy zaruriyat, ehtiyoj hodisasi boʻldi. Prezidentimiz soʻzlari bilan aytganda ,,Yangi Oʻzbekistonni barpo etish- bu shunchaki xoxish- istak, sub'ektiv hodisa emas, balki tub tarixiy asoslariga ega boʻlgan, siyosiy- huquqiy, ijtimoiy-iqtisodiy, manaviy- maʼrifiy vaziyatning oʻzi taqozo etayotgan, xalqimizning asriy intilishlariga mos, uning milliy manfaatlariga toʻliq javob bera oladigan ob'ektiv zaruratdir. Bu masʼuliyatli jarayonda maqsad va unga olib boruvchi yoʻllarni aniq belgilab olib, yurtimizda unga doir ulkan islohotlar amalga oshirildi. Barcha ijobiy ishlar, oʻzgarishlar avvalo odamlar turmush tarzida , kundalik hayotda yuz koʻrsatdi. Oʻzinggiz bir oʻylab koʻring, bundan bundan bir necha yillar oldin majburiy mehnat: paxta va gʻallaga davlat buyurtmasini bajarish kabi eski tartiblardan mutlaqo voz kechishini tasavvur qilib boʻlarmidi? Fuqarolikka ega boʻlish, propiskasiz biron yerda yashash yoki ishlash, Oʻzbekistonning istagan hududidan uy-joy hamda mol-mulk sotib olish, ularni roʻyxatga qoʻyishlarnichi? Bunaqa narsalarni sanab adogʻiga yetib boʻlmaydi. Ammo bugun ular amaldagi voqealikka aylandi. Vaholanki yurtboshimiz soʻzlari bilan aytganda ,, Osmon uzilib, yerga tushgani yoʻq ʼʼ aksincha jamiyatimiz hayoti yengillashdi, odamlar erkin nafas ola boshladi. Shu emasmi el manfaatlari yoʻlida amalga oshirilgan islohotlarning asl mazmun-mohiyati, shu emasmi yangi Oʻzbekiston uchun bosilgan dastlabki qadamlar. Bugun Oʻzbekiston yangi taraqqiyot bosqichiga-uchinchi Renessans davriga qadam qoʻymoqda. Bunda u dunyo mamlakatlari bilan oʻzaro manfaatli munosabatlarni rivojlantirishda yaxshi natijalarga erishmoqda. Davlatimiz rahbari Sh. Miramonovich Oʻzbekistonni dunyo mamlakatlari qatoriga chiqarish uchun, tinch va osuda hayotni taʼminlash uchun, keng integratsiyalashgan hududga aylantirish uchun bor kuch salohiyatlaridan foydalanib ish tutmoqda . Oʻzbekiston qisqa muddatda jahon hamjamiyatida munosib oʻrin egallashga koʻmak boʻluvchi bir qancha yutuqlarni qoʻlga kiritdi. Asosan ilm-fan, sport musobaqalarida faxrli oʻrinlarni egalladi, chet el mamlakatlari bilan diplomatik aloqalarni yoʻlga qoʻydi. Yangi Oʻzbekiston- yangicha iqtisodiy munosabat yangicha dunyoqarash hisoblanadi. Soʻnggi 5 yil ichida bu borada qilingan ishlarni sanab adogʻiga yetib boʻlmaydi. Avvalo taʼlim sohasini olaylik, oldinlari oliy taʼlim muassasalariga kirish uchun 1 joyga hujjat topshirgan hozir esa 5 Oliy taʼlim muassasalariga hujjat topshirish imkoniyati mavjud, qizlar uchun alohida grantlar ajratildi, kam taʼminlanganlar uchun toʻlov shartnoma xarajatlar toʻlab berilmoqda, temir daftar, yoshlar daftari, ayollar daftari tashkil etildi, bu orqali kam taʼminlanganlarga katta yordam koʻrsatildi yoki endi koʻp yillardan buyon odamlar elektron kartochkalardagi pullarni naqd pulga aylantirishda qiynalardi, hozirda esa bankomatlar orqali osongina naqd pulga aylantira olishmoqda, milliy valyuta kursi qora bozorda bir xil banklarda boshqa xil boʻlishi, yokida avvallar ota-onalar yoxud qarindoshlar uchun yuqori lavozimlarga koʻtarila olishmasdi, hozir ular tarixda qoldi. Tadbirkorlikda biznesni rivojlantirish uchun yangicha imkoniyatlar, yangicha erkinliklar berildi. Dehqon, fermer,klaster xoʻjaliklari oʻzlari yetishtirgan hosilning haqiqiy egasiga aylanmoqda. Masalan klasterdan asosiy maqsad, yerdan samarali foydalanish, qishloq xoʻjaligini sanoatlashtirib, chetga xom ashyo emas, balki, tayyor mahsulot sotib, daromadni yanada oshirish hisoblanadi. Shuningdek bu bilan ishsizlar ish bilan taʼminlandi, minglab ish oʻrinlari yaratildi. Qishloq joylarda odamlarning turmush tarzini, darajasini yuksaltirish sari muhim qadamlar shuningdek prezidentimiz tadbirkorlikni rivojlantirish toʻgʻrisida quyidagi fikrlarni aytib oʻtganlar: ,,Barchamiz bir haqiqatni chuqur anglab olishimiz darkor, tadbirkorlik faoliyatini qoʻllab-quvvatlash: xalqimiz farovonligini oshirishning eng samarali yoʻli. Yangi Oʻzbekistonni barpo etishning pirovard maqsadidir. Haqiqatdan ham tadbirkorlik va kichik biznes yoshlarni ish bilan taʼminlashda, hayotda oʻz oʻrnini topib ketishda, Iqtisodiy mustaqillikka erishishda asosiy omil va manba boʻlib xizmat qiladi, aholini mehnat orqali daromad topishga boʻlgan qiziqishini yanada oshiradi. Tadbirkorlik rivojlanishga eng avvalo, tadbirkorning bilimi, tajribasi va ishbilarmonligiga bogʻliq. Bitta tadbirkorlik bilan butun boshli davlatni rivojlantirish mumkin. Tadbirkor- menejment, rahbar, iqtisodiy masalalar boʻyicha biznesni rejalashtira oluvchi kishi, xoʻjalik faoliyatini tahlil qila oluvchi, chiqimni kamaytirib, foydani koʻpaytira oluvchi, huquq va psixologiya kabi sohalarni biladigan kishi boʻlmogʻi lozim. Bundan tashqari yangi Oʻzbekistonda eskicha ishlash tarixga aylanmoqda, chunonchi oʻtgan davrda ,,Obod qishloqʼʼ, ,,Obod mahalla ʼʼ doirasida keng koʻlamli ishlar amalga oshirildi. Xususiy maktablar, maktabgacha taʼlim muassasalari, zavod-fabrikalar, korxonalar qurilib, qurilish sohasi ham jadal oʻsib bormoqda.

    Yangi Oʻzbekistonni rivojlantirishda taʼlim-tarbiyaning ham oʻrni alohida oʻrin kasb etadi. Davlatimiz rahbari ham qayerda maʼruza soʻzlamasin har doim taʼlim- tarbiya masalasiga toʻxtalib oʻtadi. Chunki taʼlim yurtimiz kelajagi ravnaqi uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Hozirda yosh avlod vakillarining bilim olishi,ilm-fan adabiyot,san'at va sport sohasidagi isteʼdot va salohiyatini yuzaga chiqarishi ularning jamiyatimiz ishtimoiy-siyosiy hayotida faol ishtirok etishi uchun barcha sharoit yaratilgan. Yosh avlod uchun Prezidenti maktablari, IDUM, xususiy maktablar qurilib ishga tushirildi. Zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlanib, professional oʻqituvchilar tomonidan darslar berilishi boshlandi. Soʻnggi yillarda biz oʻzgarishlar, yangilanishlar, erkinliklar davrida yashayapmiz. Yangi Oʻzbekiston uchun qilinayotgan har bir ishlarga shohid boʻlmoqdamiz. Yurtimiz manfaati, tinchligi, osoyishtaligi uchun katta qadamlar tashlamoqdamiz. Qolaversa Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining vertual qabulxonasi ishga tushirildi. Ular joylardagi muammolarni chuqur tahlil qilib, hal qilish mexanizmi sifatida muhim ahamiyat kasb etmoqda. Qisqa vaqt ichida, aholini tashvishga solayotgan masalalarni yechish boʻyicha asosiy vositaga aylandi. Davlat organlari, mansabdor shaxslar jamiyat oldidagi javobgarlik tamoyilini amalga oshirmoqda. 

Oʻzbekiston Markaziy Osiyoning boshqa davlatlari bilan oʻzaro iqtisodiy va siyosiy aloqalar oʻrnatdi. Aksariyat xalqaro ekspertlar va xorijiy siyosatchilar fikriga koʻra, bugun Oʻzbekiston Respublikasi oʻzining misli koʻrinmagan ochiqligi va jadalligi bilan ajralib turgan izchil, aniq va konstruktiv siyosatni olib bormoqda. Qoʻshni mamlakatlar bilan savdo- iqtisodiy, sanoat, ishlab chiqarish sohalaridagi aloqalar izchil rivojlanib bormoqda, ular bilan savdo aylanmasi hajmi milliard dollarga koʻtarilgan. Sport sohasini olaylik, hozirda mamlakatimiz oltin medallar soni boʻyicha 5 - oʻrinni egallagani oʻzbek sporti tarixida eng yaxshi natija boʻldi. Bugungi kunda Oʻzbekiston milliy sport federatsiyalari 32 sport turi boʻyicha xalqaro federatsiyalarning aʼzosi hisoblanib ular xalqaro musobaqalarda ishtirok etish huquqiga egadirlar. Sportchilarimizning yuqori choʻqqilarga erishishida yurtimiz bayrogʻini yuqorilarga koʻtarishda respublikamizning xalqaro maydondagi obroʻ-eʼtiborini yuksaltirishda oʻrni beqiyosdir. Hozirda bizni oldimizda yangi Oʻzbekiston nufuzini yanada oshirish vazifasi turibdi. Bu yoʻlda biz yoshlar aqlimizni, intelektual salohiyatimizni, bilim va koʻnikmalarimizni oshirishimiz darkor. Iqtisodiy oʻsish nuqtalarini topishimiz zarur. Bu yoʻlda Prezidentimiz taʼkidlaganidek katta bilim, tajriba, tinimsiz oʻqib- oʻrganish, izlanish, yangilikka intilish, yuqori investitsiya va texnalogiyalar joriy qilishimiz lozim.

   Biz yoshlar Yangi Oʻzbekiston uchun keng koʻlamli islohotlarimizni samarali amalga oshirishda hal qiluvchi kuch boʻlib maydonga chiqmogʻimiz lozim. Zamonaviy bilim olgan, kasb-hunarlarni oʻrgangan, innovatsion texnologiyalarni, xorijiy tillarni puxta egallagan yoshlar mamlakatimizni yanada taraqqiy etishida yetakchi oʻrin tutadi. Masalan chet tilini bilishning samarasi haqida aytadigan boʻlsak, chet tilini oʻrganish natijasida soʻzlashish imkoniyati kengayishi, chet el mamlakatlariga borishi, u yerning urf-odat, anʼanalarini oʻrganish mumkin. Chet elliklar bilan hamkorlik olib borish, diplomatik aloqalarni yoʻlga qoʻyish, mahsulotlarni eksport, import qilish masalalarini kelishi mumkin boʻladi. Bu har ikkala davlat uchun ham ijtimoiy-iqtisodiy sohalarda samarali natijalar olib keladi.

Tarixdan maʼlumki: ilm-fan buyuk kashfiyotlarni amalga oshirgan buyuk allomalarimiz meroslariga sodiq yoshlar ularning ishlarini davom ettirib, oʻzlarining bilim va yangicha gʻoyalari asosida yurt ravnaqiga oʻz hissalarini qoʻshib kelmoqdalar. Biz yoshlar butun jamiyatimizning intelektual salohiyatini oshirish, zamonaviy bilim va qobiliyatimizni oʻstirishimiz kerak.

  Fikrimni xulosalab shuni aytishim mumkinki: Yangi Òzbekiston " , avvalo, biz, yoshlarga yangi imkoniyatlar eshigini ochib beradi. Shuning uchun biz, yoshlar, tarixdagi ota- bobolarimiz, buyuk ajdodlarimizdan òrnak olib, "Yangi Òzbekiston " bunyodkorlari bòlish uchun olģa harakat qilaylik! Zero, muhtaram yurtboshimiz ta'kidlaganlaridek,  "Yangi Oʻzbekistonning nafasi, sur’ati va shiddatini, avvalo, aziz oʻgʻil-qizlarimizning azm-u shijoati, dadil fikr va takliflarida, erishayotgan dastlabki yutuqlarida koʻraman”  Oʻzbekiston taraqqiyotning tarixiy va hal qiluvchi bosqichidan oʻtib bormoqda, mamlakatda ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning misli koʻrilmagan keng koʻlamli dasturi amalga oshirilmoqda. Bu esa oʻz navbatida Oʻzbekistonning yaqin yillarda dunyoning iqtisodiy rivojlangan mamlakatlari qatoriga kirishiga xizmat qiladi. Prezidentimiz bildirgan ishonch, yaratayotgan shart-sharoitlari va qaratayotgan eʼtiborini masʼuliyat bilan anglagan holda, biz yoshlar ularning ijrosi uchun labbay deb javob bera olishimiz, agar zarur boʻlsa jonimizni ham fido qilishga tayyor turishimiz kerak. Chunki bu yurtning ajdodlari buyuk, avlodlarida esa mana shu buyuklar qoni oqmoqda. Shubhasiz men mana shunday yangi makon, yangi zamon bunyodkorlari safida ekanligimdan faxrlanaman. Uning rivojlanishi uchun qoʻlimdan keladigan barcha ishlarni qilaman va qilishga vaʼda beraman. Bekwox (munozara) 17:30, 26-Iyul 2022 (UTC)

Men Korrupsiyaga yo'q deyman

Kоrrupsiyа muаmmоsi uzоq yillik tаrixiy bоsqichlаrdаn о`tib kеlmоqdа vа bugungi kundа dаvr muаmmоsi dаrаjаsigа kо`tаrilgаn. Shu bоis yurtimizdа hаm ungа qаrshi kurаsh bо`yichа turli sаmаrаli ishlаr оlib bоrilmоqdа. Mаqоlаdа kоrrupsiyа ,uning sаbаblаri, jаmiyаtdаgi sаlbiy tа’sirlаri hаqidа yоritilgаn. Kаlit sо`zlаr: kоrrupsiyа,kоrrupsiyа turlаri,institutsiоnаl,fuqаrо, jаmiyаt, qоnun, prinsiplаr,bir bо`g`inli.

KIRISH Kоrrupsiyа (lоtinchа: cоrrumpō — аynish, pоrаgа sоtilish) — mаnsаbdоr shаxsning о`z mаnsаbi bоʻyichа bеrilgаn huquqlаrni shаxsiy bоyish mаqsаdlаridа bеvоsitа suiistеʼmоl qilishidаn ibоrаt аmаliyоt. Mаnsаbdоr shаxslаrni sоtib оlish, ulаrning pоrаgа sоtilishi hаm kоrrupsiyа dеyilаdi . Kоrrupsiyа bir nеchа ming yillik tаrixgа еgа. Yоzmа mаnbаlаrdа kоrrupsiyа hаqidа еrаmizdаn аvvаlgi Shumеr pоdshоligi dаvridа еslаtib оʻtilаdi. Kоrrupsiyа bizning kunlаrgаchа yеtib kеlgаnligi shundаn dаlоlаt bеrаdiki, bоshqа illаtlаr kаbi, uni hаm tаg-tugi bilаn yоʻqоtib bоʻlmаydi. Hаttо rivоjlаngаn gʻаrb dаvlаtlаri hаm kоrrupsiyаdаn butkul xаlоs bоʻlоlmаgаn. Birоq jаmiyаt rivоjigа xаvf sоluvchi kоrrupsiyаning оldini оlish, ungа qаrshi kurаshish yеr yuzidаgi bаrchа dаvlаtlаrdа hаmishа vа hаmmа zаmоndа dаvоm еtgаn. BMT mа’lumоtlаrigа kоʻrа, hоzir dunyоdа hаr yili 1 trilliоn АQSH dоllаri miqdоridа pоrа bеrilаdi. Jаhоn iqtisоdiyоti hаr yili kоrrupsiyа tufаyli 2,6 trilliоn dоllаr mаblаgʻdаn аyrilаdi, bu jаhоn yаlpi ichki mаhsulоtining 5 fоizidir . Kоrrupsiyаning xаvfi kоʻp qirrаlidir: birinchidаn( iqtisоdiyоt nеgizlаrigа bоltа urаdi vа islоhоtlаr jаrаyоnigа tоʻsqinlik qilib uning аsl mоhiyаtigа putur yеtkаzаdi vа bu bilаn islоhоtlаr gʻоyаsini оbrоʻsizlаntirаdi( ikkinchidаn( jаmiyаtning mа’nаviy аsоslаrigа zаrаr kеltirаdi (vаtаnpаrvаrlik, insоnni оʻz imkоniyаtini nаmоyоn qilishi)( uchinchidаn( оʻsаyоtgаn аvlоdning оngini zаhаrlаydi( tоʻrtinchidаn( xоrijiy sаrmоyаdоrlаni chоʻchitib  yubоrаdi vа еng аsоsiysi, xаlqаrо hаmjаmiyаtdа bu dаvlаt tоʻgʻrisidа sаlbiy tаsаvvurni yuzаgа kеltirаdi. Bаrchа dаvlаtlаrdаgi jinоiy hаrаkаtlаrdа аsоsаn birinchi оʻrindа mоddiy mаnfааt, yuqоri lаvоzimni оlish vа lаvоzim оrqаsidаn tеkin bоylik оrttirish yоtаdi. Kоrrupsiyа iqtisоdiyоtni tаnаzzulgа yеtаklаb, dаvlаt bоshqаruvini izdаn chiqfаrаdi. Fuqаrоlаrdа dаvlаt bоshqаruvigа nisbаtаn ishоnchsizlikni uygʻоtib, hаlоl yоʻl bilаn mаqsаdgа еrishish kаbi оrzu- xаvаslаrini yоʻqqа chiqаrаdi. “Kоrrupsiyа”ning 4 sаbаbi mаvjud: 1.Shаxsiy sаbаblаr. Kоrrupsiyа “yоmоn” hоdisа, u yаxshi tа’lim- tаrbiyа kоʻrmаslik vа kаm mаоsh оlаdigаn аmаldоrlаrning nоqаsligi оqibаtidа pаydо bоʻlаdi. 2. Institutsiоnаl sаbаblаr. Bundа bоshqаruvning kuchsizligi аsоsiy оmil sаnаlаdi. Mаsаlаn, kаdrlаr tаyyоrlаsh, hisоbgа оlish vа nаzоrаt qilishning sаmаrаsisligi, mаnsаbdоrlаrni yоllаshning оsоnligi vа ulаrni оsоn ishdаn hаydаsh, ulаrdа uzоq vаqt mаnsаbdа turishgа ishоnchsizlik pаydо bоʻlishi kаbilаr kоrrupsiyаni rаgʻbаtlаntiruvchi оmillаrdir. 3. Tizimiy sаbаblаr. Hukumаt bа’zаn jаmiyаtning shundаy tаlаblаrigа duch kеlаdigi, ulаrni bаjаrishning rаsmiy tаrtiblаri hаli аniq ishlаnmаgаn bоʻlаdi yоxud ulаr kоʻp miqdоrdа mаblаgʻ tаlаb еtаdi vа аksаr hоldа uzоq muddаtlаrgа chоʻzilаdi. Shundаy hоlаtlаrdа kоrrupsiyаgа tоʻgʻridаn- tоʻgʻri vа qisqа yоʻl оchilаdi. 4. Kоʻp tоmоnlаmа sаbаblаr. Bа’zаn rаhbаriyаtining оʻzigа xоs xulki tufаyli dаvlаt bоshqаruvidа hаl qiluchilik rоlini “shаxsiy” оmillаr bаjаrаdi. Оʻzbеkistоn mustаqillikning dаstlаbki kunlаridаnоq qоnunchilik bаzаsini, shu jumlаdаn, institutsiоnаl bаzаni tаkоmillаshtirish, bu bоrаdаgi xаlqаrо hаmkоrlikni mustаhkаmlаshni оʻz ichigа оlgаn mаqsаdli kоrrupsiyаgа qаrshi kurаshish siyоsаtini оlib bоrmоqdа. Hоzirdа dunyо dаvlаtlаrining muhim vаzifаlаridаn biri bu - dаvlаt bоshqаruvi tizimi vа iqtisоdiyоt аsоslаrigа zаrbа bеrаyоtgаn kоrrupsiyаgа qаrshi kurаshish bоʻlib qоlmоqdа. Zеrо, Оʻzbеkistоn Rеspublikаsini rivоjlаngаn dаvlаtlаr qаtоrigа оlib chiqishdа dаvlаt vа jаmiyаt hаyоtining bаrchа sоhаlаridа kоrrupsiyаgа qаrshi kurаshish, аhоlining huquqiy оngi vа mаdаniyаtini yuksаltirish, jаmiyаtdа kоrrupsiyаgа qаrshi murоsаsiz munоsаbаtni shаkllаntirish muhim hisоblаnаdi. Dеmаk, kоrrupsiyа xаlqаrо xаvfsizlikkа bаlki tаhdid sоluvchi rеаl muоmmоdir. Shundаy еkаn, mаzkur hоdisаgа qаrshi kurаsh mаsаlаlаri fаqаtginа bizgа tааlluqli bоʻlmаy bаlki butun jаhоn hаmjаmiyаti muаmmоsi bоʻlmоgʻi lоzim. Hаr bir insоn bu muаmmоning tub mоhiyаtini аnglаgаn hоldа jаmiyаtni kоrrupsiyа bаlоsidаn аsrаshgа о`z hissаsini qо`shmоg`i lоzim.

АDАBIYОTLАR: 1.Mirziyоyеv SH.M. “Qоnun ustuvоrligi vа insоn mаnfааtlаrini tа’minlаsh – yurt tаrаqqiyоti vа xаlq fаrоvоnligining gаrоvi”. Оʻzbеkistоn Rеspublikаsi Kоnstitutsiyаsi qаbul qilingаnligining 24 yilligigа bаgʻishlаngаn tаntаnаli mаrоsimdаgi mа’ruzаsi. 2016-yil 7 dеkаbr. – Tоshkеnt: “Оʻzbеkistоn” NMIU, 2017. – 48 C. 2.Ismаilоv B.I. Xаlqаrо jinоyаtchilikkа qаrshi kurаshning xаlqаrо-huquqiy jihаtlаri // Оʻquv qоʻllаnmа.-Tоshkеnt: YUMОM. 2015.-129 b. 3.Xоlmаnоvа D. Fuqаrоlik jаmiyаti institutlаri vа fuqаrоlаrning kоrrupsiyаgа qаrshi kurаshishdаgi ishtirоkining huquqiy аsоslаri. Bekwox (munozara) 17:34, 26-Iyul 2022 (UTC)

ɴᴀᴠʀᴏ'ᴢ ʙᴀʏʀᴀᴍɪ ᴛᴀʀɪxɪ

Navroʻzning shakllanish davri — eng qadimgi zamonlardan „zardushtiylik“ ning paydo boʻlishigacha davom etgan asrlarni oʻz ichiga olgan ekan.  Navro’z so’zi fors-tojik tilidan olingan bo’lib «Yangi kun» degan ma’noni bildiradi. Qadim-qadimdan Navroʻz xolis niyatli kishilarning sevimli ayyomi boʻlib kelgan. Oʻsha kunlarda hatto urush-janjallar ham toʻxtalgan, gina-qudratlar kechirib yuborilgan. Shohlar el ichidan eng munosib kishilarni taqdirlashgan, ayrim mahbuslarning gunohidan oʻtishgan. Bahor va yangi ayyom har bir yurakdan muhim joy olgan quvonchli damlarda koʻpchilikning „Navroʻz qaYerda va qachon paydo boʻlgan ekan?“ — degan savoliga „Saodat“ jurnalida eʼlon qilingan „Onaqutining saxovati“ maqolasida bunga asosli javob berilgan. Unda jumladan: «Dunyoga ilk alifboni bergan buyuk allomalarning vatani boʻlgan, dunyoviy fanlarga asos solgan Xorazm yurti qadimda, hatto eramizdan avvalgi minginchi yillarda Xvayrazam deb atalgan. Keyingi yillarda olib borilgan arxeologik va etnografik izlanishlar Navroʻz bayrami ilk bor xuddi shu zaminda Niso (yaʼni, ayol shahri poytaxti boʻlmish Parfiyona) grek va Ovrupa faylasuflari asarlarida Parfiyada nishonlanganini ashyoviy topilmalar tasdiqladi. Bunga Burgut qal’a, Jomboq qal’a va Niso qoʻrgʻonlarida bunyod qilingan va shu kunlargacha saqlanib qolgan „olov uy“lari yaqqol misol boʻla oladi. Burgut qal’a markazida moviy gumbazli maqbara boʻlgan. Maqbara mehrobida Onaqutining koʻtarilgan qoʻlida Zumrad tosh boʻlgan. Bahorgi teng kunlikda-shamsiy hisob bilan hamal oyining birinchi kuni, hozirgi taqvimimiz boʻyicha 22-martda maqbara gumbazidagi tuynukdan quyosh nuri Onaquti qoʻlidagi Zumrad toshiga tushib, sumalak pishirish uchun tayyor turgan qozonning oʻtxonasiga oʻt yoqqan», deyilgan. Firdavsiyniig „Shohnoma“sida yangi yil bayrami shoh Jamshid nomi bilan bogʻlanadi. Jumladan, Jamshid yurtga yaxshilik qilish maqsadida odamlarga kasb oʻrgatadi, temir eritib qurol yasatadi, ip yigirtirib kiyim toʻqitadi, imoratlar barpo qiladi, tabiblik sirlarini ochadi, kema yasaydi, bogʻ bunyod qiladi. Nihoyat, „ishlari gurkirab berganda meva“ bir kuni taxt yasatib, unda osmonga koʻtariladi. Ushbu afsonaga koʻra xuddi shu kuni Navroʻz nishonlangan. Alisher Navoiy „Tarixi mulki ajam“ („Ajam shohlari tarixi“) asarida Jamshidning buyuk kashfiyotlari soʻngida ulugʻ Navroʻz ixtiro qilinganligini bayon qiladi. Navoiy yozishicha: «Jamshid „Chihil minor“ nomli odamzod koʻrmagan va aql bovar qilmaydigan baland bino qurib… „bu imorat tugandi, olam salomin va ashrov va ahbarin yigʻib, anda azim jashn qildi. Ul vaqtkim, quyosh nuqta eʼtiqodli rabiygʻa taqvil qilib erdi ul binoda taxt ustiga oʻltirib, adolat sayt va sadosin olamgʻa muntashir qildi va ul kunining otin navroʻz qoʻydi“. Darhaqiqat, Navroʻzning qachon va qanday vujudga kelganligini aniq koʻrsatish qiyin boʻlsa-da, shuni aytish mumkinki, bu bayram dono kishilar tomonidan kashf qilingan. Chunki Navroʻzning dunyoga kelishi chuqur ilmiy asoslangan koinot va tabiat qonuniyatlari, yaʼni Quyoshning hamal burjiga kirishi, tun va kunning tenglashuvi, kunduzning uzaya boshlashi, tabiatda jonlanishning boshlanishi bilan bogʻliq boʻlgan. Bu esa (har qanday jamiyatda) yil boshi qachon kelishidan qatʼi nazar navroʻzni uygʻonish bayrami sifatida nishonlash uchun asos boʻlgan. Bundan tashqari, Navroʻzning chuqur ildizlariga murojaat qilsak, u eng qadimiy davrlarda — ibtidoiy odamlarning dehkonchilikka oʻtganidan soʻng dalalarda yangi ish mavsumi boshlanishidan oldin oʻtkazilgan bahor bayramlariga borib taqaladi. Navro`z qadim zamonlardan bizgacha yetib kelgan muxtasham qadriyatlarimizdan biri, baynalminal bayramdir. Uning tarkibiga, qadimgi ota-bobolarimizning mifologik tassavurlaridan tortib bugungi  zamondoshlarimizning qarashlarigacha bo`lgan ma’naviyat olami singib ketgan bo`lib, u insoniyat madaniy taraqqiyotining qar bir yutuqidan doimo kuch  va quvvat olib turadi. Sharq xalqlarining eng xayotbaxsh va qadimiy bayrami Navro`zning qachon paydo bo`lgani xususida turli muloxazalar bildirilgan. Atoqli olim Xodi Zarif Navro`zi olamning yoshini kamida uch ming yil, xatto undan ham kattaroqdir deb xisoblaganida to`la xaqli edi. Zero, X asr Buxorolik olimi Narshaxiy, dexqonlarning navro`zda aytiladigan Siyovush nomi bilan bog`liq qo`shiqlari xaqida gapirib, «Bu gaplar bo`lib o`tganiga hozir uch ming yildan ko`proq vaqt o`tdi»,- deb yozadi. Bahor va mehnat bayramining paydo bo`lishi haqidagi tarixiy ma’lumotlar davrlar o`tishi bilan turli o`zgarishlarga uchrab, shu kunlargacha yetib kelgan. Ana shunday afsonalarning aksariyati Navro`zi olamning vujudga kelishini afsonaviy Jamshid bilan bog`laydi.  Navro`z haqidagi qadimgi afsonalarda esa bu umumxalq bayramining paydo bo`lishi ajdodlarimizning bahor fasli va ko’klamgi dala ishlarining boshlanishiga aloqador udumlariga bog`lanadi. Navro`z 21 martdan 22 martga o`tar kechasi «Qozon to`la» udumi bilan boshlanadi. Shu oqshomda kechasi bilan ko`pchilik bo`lib sumalak va xalim ham pishirilgan.      Bu taomlar qozoni ertasiga ochilgan. Navro`z «qozon to`ladigan», ya’ni qut baraka tantana qiladigan xalq bayramidir. Navro`zda qozon-qozon sumalaklar qaynashi — to`kin — sochinlik, dalalar serxosilligi, mevaga to`la bog`lar saxovatidan dalolat beradi. Ulus kuni, ya’ni navro`zga bag`ishlangan qozoq xalq qo`shiqlaridan birida: Ulus kuni qozon to`lsa, Yil bo`yi sut mo`l bo`lar, Ulug`lardan olqish olsang, U yil o`ljang mo`l bo`lar! Navro`z bayrami, sumalak tantanasi, boychechak, lola sayli bilan bog`liq fol’klor materiallari — xalq qo`shiqlari, e’tiqodlari, bolalar o`yinlari, afsona va rivoyatlari, marosim va udumlarini to`plab, alohida majmua holida nashr ettirish navro`zning qadimiy udumlarini saqlab qolishda katta amaliy axamiyatga ega bo`ladi. Xalqimiz orasida navro`z bilan bog`liq qadimiy qo`shiqlarni, e’tiqod va udumlarni biladigan zukko odamlar ko`p. Navro’z qayerlarda nishonlangan? Bu bayram turkiy xalqlar va fors-tojik xalqlari orasida qadimdan keng nishonlanadi. Dastlab, Navro’z bayramini o’tkazish o’troq dehqonlarda rasm bo’lgan, keyinchalik ular orqali yarim o’troq va ko’chmanchi turkiy xalqlarning ham urf-odatlariga aylangan. Asrlar o’tishi bilan turli xalqlarda Navro’z bayramini o’tkazish marosimlari ularning turmush tarziga, mafkurasiga moslashgan. Tarixiy manbalarga ko’ra, Navro’zni bayram qilish axomaniylar davridan boshlangan va O’rta Osiyo, Eron, Afg’oniston xalqlarida eng katta bayramlardan biri hisoblangan. Ajdodlarimiz Navroʻz bayramiga atab maxsus kiyimlar tikishgan va ularni kiyib, bayram qilishgan. Navroʻz taomlari ham oʻziga xos boʻlgan. Ular orasida, ayniqsa, sumalak, halim tayerlash ananaviy tusga kirgan. Bu bayramda bolalarning ishtiroki juda faol boʻlgan. Ular Navroʻz bayramida turli ommaviy bayram oʻyinlari oʻynaganlar. Ot oʻyin, chillak, qoʻgʻirchoq, toshoʻyin, lapar aytish va hokazolar shular jumlasidandir. Bolalar, oʻsmirlar, oʻspirinlar, boʻy qizlar sumalak pishirish marosimida faol ishtirok etish uchun ancha ilgariroq tayyorgarlik koʻrishgan. Bekwox (munozara) 18:01, 26-Iyul 2022 (UTC)

Битва при Нахраване sahifasi tezda oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi

Salom hamda Vikipediyaga xush kelibsiz. Siz yaratgan Битва при Нахраване nomli sahifa bizning siyosatimizga mos kelmaydi, shu sababli tezda oʻchirish mezonlarining „M2: Butkul oʻzbekcha boʻlmagan maqola“ bandiga binoan oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, qumloq sahifasidan foydalaning.

Agar sahifani oʻchirmaslik lozim, deb hisoblasangiz, bu haqda uning munozara sahifasida tayinli sabab(lar) keltirgan holda bayon eting.

Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan munozara sahifamga yozing. Rahmat! vikichizar^💬 19:01, 6-Avgust 2022 (UTC)

avtomat tarjima!

salom. Yaratayotgan maqolalaringiz faqat avtomat tarjimalardan iborat boʻlib qolmoqda. tuzatishni unutmang! aks holda bloklamishingiz mumkin! Alpasli (munozara) 11:19, 22-Noyabr 2022 (UTC)

salom.tushunarli Bekwox (munozara) 16:20, 23-Noyabr 2022 (UTC)

Oʻ/Gʻ hamda tutuq belgisi

Salom! Oʻ, Gʻ harflarini hamda tutuq belgisini yozishda Vikipediyada qabul olingan belgilarni ishlating. Aks holda izlash, VP:konverter funksiyalari toʻliq ishlamaydi. Qolaversa, bizga bir xillik kerak. Mana bu terilmani komputeringizga oʻrnatishingiz mumkin. Klaviatura terilmasi juda qulay. Fayl ichidagi Word hujjatni koʻring. ʻ (belgi) hamda ʼ (belgi) maqolalari bilan tanishib chiqing. Qolaversa, VP:vikifikatordan foydalanishingiz mumkin. Nataev ^munozara 07:52, 2-Noyabr 2022 (UTC)

salom.tushunarli Bekwox (munozara) 16:21, 23-Noyabr 2022 (UTC)

Yulduz

		„Portalchilar“ yulduzi
		Hurmatli, Bekwox sizni "Portalchilar" jamoasiga a'zo bo'lganingiz uchun tabriklagan holda, ushbu yulduzni sizga sovg'a qilmoqchiman. Biz bilan birga bo'lishni tanlaganingiz uchun tashakkurlar! Hurmat bilan, MaxiMillian (talk) 06:36, 5-Dekabr 2022 (UTC)

Raxmat hurmat uchun. Bekwox (munozara) 07:11, 5-Dekabr 2022 (UTC)