GAVI (Global Alliance for Vaccines and Immunisation)— bir qator xususiy va davlat tashkilotlarining hamkorligi boʻlib, qashshoq mamlakatlardagi bolalarni emlash imkoniyatini amalga oshirishga qaratilgan tadbir[1][2][3].

GAVI ittifoqiga bir qancha rivojlangan mamlakatlar hukumatlari, JSST, Birlashgan millatlar tashkilotining bolalar jamgʻarmasi UNICEF[4], Jahon banki, turli mamlakatlardan vaksina ishlab chiqaruvchilar, tadqiqot va texnik agentliklar, jamoat tashkilotlari, turli fondlar, shu jumladan Bill va Melinda Gates jamg'armasi, Bill va Melinda Geyts fondi va boshqa xayriyachilar kiradi.

GAVI Vaksina jamgʻarmasi bilan birgalikda 70 dan ortiq mamlakatlarga, shu jumladan Afrikaning koʻplab mamlakatlariga, Osiyo mamlakatlariga (shu jumladan Xitoy, Hindiston, Pokiston) va boshqa baʼzi mamlakatlarga vaksinalarni yetkazib beradi.

Tarixi tahrir

 
GAVI homiysi Bill Geytsning 2011-yil iyun oyida nutqi

GAVI alyansi 2000-yilda eng qashshoq mamlakatlarda vaksinalarni tarqatish mexanizmlari yomonlashgani sababli tuzilgan. 1990-yillarning oxiriga kelib, emlash darajasi oʻsishni toʻxtatdi yoki pasayib ketdi. Emlashlarni amalga oshirish uchun Bill va Melinda Gates jamg'armasi Bill va Melinda Geyts fondi orqali GAVIga 750 million dollar xayriya qildi[5].

Oʻtgan 15 yil ichida GAVI qoʻshimcha 370 million bolani emladi. Eng samarali pnevmokokkka qarshi emlash edi[6].

GAVIning 5ta vaksinasi rivojlanayotgan mamlakatlarda 5 ta eng xavfli bolalar kasalligiga qarshi keng qoʻllanilishiga yordam beradi: difteriya, qoqshol, koʻk yoʻtal, Haemophilus influenzae b tipi, gepatit B[7]. 2013-yil iyul oyida GAVI bolalar oʻlimining eng keng tarqalgan sabablaridan biri boʻlgan pnevmoniya va diareya bilan kurashish uchun yordam beradigan vaksinalarni sotib olish uchun 700 million dollarlik obligatsiya chiqardi(IFFIm bilan). GAVI, shuningdek, difteriya, qoqshol, koʻk yoʻtal, Haemophilus influenzae b va gepatit B ga qarshi vaktsinalarni sotib olishni rejalashtirmoqda[8].

Ish usullari tahrir

GAVI yordamiga ega boʻlgan mamlakatlar oʻzlarining emlash ehtiyojlarini aniqlash, moliyalashtirishni soʻrash va emlash dasturlarini hujjatlashtirish va nazorat qilish orqali tashabbus koʻrsatadilar. GAVIning birgalikda moliyalashtirish dasturlari qabul qiluvchi mamlakatlardan vaktsinalar narxining bir qismini (har bir doza uchun kamida 20 sent[9]) toʻlashni talab qiladi, bu esa emlash va emlash dasturlari aloqalarini hamda uzoq muddatli barqarorligini mustahkamlashga xizmat qiladi. Tobora koʻproq mamlakatlar GAVI tomonidan moliyalashtiriladigan vaksinalarni soʻramoqda va oʻz aholisining salomatligini yaxshilash uchun loyihalarni birgalikda moliyalashtirishga tayyorligini namoyish qilmoqda.

Manbalar tahrir

  1. Boseley, Sarah „Green light from Gavi for cervical cancer vaccine“ (en). Guardian (2011-yil 17-noyabr). 2012-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-aprel.
  2. 25 January 2013. „AllAfrica“ (en). AllAfrica (2013-yil 25-yanvar). 2013-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-aprel.
  3. Всемирная ассамблея здравоохранения, 55 сессия, пункт 13.6 предварительной повестки дня. „Глобальный альянс в отношении вакцин и иммунизации: доклад Секретариата“. Всемирная организация здравоохранения (2002). 2015-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.
  4. „Supplies and Logistics - GAVI“. UNICEF (2007-yil 9-aprel). 2013-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 27-yanvar.
  5. „Foundation Fact Sheet – Bill & Melinda Gates Foundation“. Gatesfoundation.org. 2013-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 27-yanvar.
  6. Федор Андреев. „Спасая жизни Глобальный альянс нуждается в поддержке политиков“. "Российская газета" - Фармацевтика №5957 (284) (2012-yil 10-dekabr). 2015-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.
  7. „Immunisation and Pentavalent Vaccine“ (en). UNICEF. 2014-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.
  8. „GAVI announces $700 million bond issue to fund child immunization“ (en). Vaccine News (2013-yil 3-iyul). 2015-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 8-iyul.
  9. Мэтью Херпер (Forbes USA). „Билл Гейтс: «Если не удастся снизить смертность на 80%, мы плохо работаем»“ (2011-yil 23-noyabr). 2015-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may. „На этой встрече Билл узнал, что вместе с падением уровня смертности падает и уровень рождаемости. ...«Если родители думают, что их ребенок доживет до зрелых лет, они естественным образом начинают сокращать численность населения», — добавляет Мелинда....И Гейтс развернулся на 180 градусов. Вместо того чтобы регулировать рождаемость, он направил свои миллиарды на спасение уже рожденных детей: «Мы вплотную занялись вакцинами, как только это поняли».“.