Grigoriy Broydo

Sovet siyosatchisi (1883-1956)

Grigoriy Isaakovich Broydo (7-noyabr 1884, Vilna – 23-may 1956, Moskva) – sovet partiya va davlat arbobi[1], Tojikiston KP (b) MK birinchi kotibi (1933—1935).

Grigoriy Isaakovich Broydo
Григорий Исаакович Бройдо
Fayl:Grigoriy Broido.jpg
 Tojikiston SSR KP MK 1-kotibi
Mansab davri
1933-yil 23-dekabrdan – 1935-yil 3-yanvargacha
Oʻtmishdoshi Mirzo Dovud Huseynov
Vorisi Suren Shadunts
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 7-noyabr 1884-yil
Vilnyus
Vafoti 23-may 1956-yil(1956-05-23)
(71 yoshda)
Moskva

Biografiya tahrir

Buxgalter Isaak Leibovich Broydo va Ester-Sora Berkovna Broydo oilasida tugʻilgan[2]. 1909-1916-yillarda Pishpek va Toshkentda advokatning yordamchisi boʻlib ishladi. Birinchi jahon urushi qatnashchisi (1916-1917).

1903 yildan RSDLP aʼzosi, 1903-yildan mensheviklar, 1918-yildan bolsheviklar aʼzosi. Birinchi rus inqilobi (1905-1907) va Toshkentdagi fevral inqilobi ishtirokchisi, Toshkent Soveti raisi boʻlgan.

1917-yildan Petrograd Sovetida, 1918-yilda – RSFSR Oliy Xoʻjalik Sovetida, Turkiston SSR irrigatsiya ishlari boshqarmasida, 1918-yildan 1919-yilgacha Samara oʻlka partiya maktabining boshligʻi, inqilobiy harbiylarning vakolatli vakili. Sharqiy frontning janubiy kuchlar guruhi kengashi, Sharqiy frontning birinchi armiyasi inqilobiy harbiy kengashi aʼzosi, Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi va Xalq Komissarlari Soveti Turkiston komissiyasi partiya boʻlimi boshligʻi, 1919-1920-yillarda – Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi va RSFSR Xalq Komissarlari Soveti Turkiston komissiyasining tashqi aloqalar boʻlimi boshligʻi, Xiva favqulodda ekspeditsiyasining boshligʻi, RSFSR va Amudaryo boʻlimi Xivadagi Favqulodda Komissari.

A. G. Bragin bilan hamkorlikda SSSRdagi yahudiy masalasini hal qilish uchun Qrimda yahudiy qishloq xoʻjaligi koloniyalarini yaratish gʻoyasini rasman eʼlon qildi. Keyinchalik ushbu loyihani OZET rahbari Yuriy Larin bilan hamkorlikda ishlab chiqdi. RKP (b) Siyosiy byurosi Bragin-Broydo loyihasini muhokama qildi, koʻpchilik loyihani, shu jumladan eng ashaddiy dushmanlari – L. D. Trotskiy, L. B. Kamenev, G. E. Zinovyev, N. I. Buxarin, A. I. Rikov ham qoʻllab-quvvatladi. Davlat reja qoʻmitasi raisi A. D. Syurupa ham, SSSR Tashqi ishlar xalq komissari G. V. Chicherin ham loyihani yoqlab chiqishdi. Ushbu loyihani RKP (b) Yahudiylar seksiyasi (yahudiylar boʻlimi) markaziy byurosi raisi, Stalinning Millatlar ishlari boʻyicha Xalq Komissarligining bevosita boʻysunuvchisi S. M. Dimanshteyn yoqladi.

1941-yil avgustda hibsga olinib, KP(b) safidan chiqarildi, 1945-yilda 10 yilga qamoq jazosiga hukm qilindi. 1953-yil aprel oyida amnistiya qilindi va 1955-yilda partiyaga qayta tiklandi.

Asarlari tahrir

* «Национальный и колониальный вопрос». — [Москва] : Московский рабочий, 1924. — 128 с.

* «В атаку против неграмотности и бескультурья» : (Саратовский опыт). — Москва ; Центр. совет о-ва «Долой неграмотность» Ленинград : Госуд. изд-во, 1929 (М. : 1-я Образцовая тип.). — 112 с.

* «Восстание киргиз в 1916 г.» : (Мое показание прокурору Ташкентской судебной палаты, данное 3-го сент. 1916 г.). — Москва : Науч. ассоц. востоковедения при Ц. И.К. С. С.С. Р., 1925. — 28 с.

* «Долой неграмотность», о-во (Москва). Центральный совет. Политчас в школе ликбеза / Под ред. и с предисл. Г.И. Бройдо ; О-во «Долой неграмотность». — Москва ; Ленинград : Гос. изд-во, 1929 (М. : тип. изд-ва «Дер эмес»). — 32 с.; 17х11 см. — (Библиотечка культ-армейца/ О-во «Долой неграмотность»).

*"За овладение техникой". - Саратов : Огиз РСФСР - Н.-Волж. краев. изд-во, 1931 (тип. № 2 Н.-В. крайполиграфтреста). - 38, [2]

* «Нижне-Волжский краевой союз культурно-бытовой кооперации» (Саратов). Устав городского культурно-бытового товарищества [Текст] : Проект тов. Бройдо / Н.-Волж. краев. правл. культ.-бытовой кооп-ции. — Саратов : Огиз РСФСР — Н.-Волж. краев. изд-во, 1931 (тип. № 2 Н.-В. крайполиграфтреста). — 23 с.

* «За грамотный завод». С предисл. Л. Сталь. — 2-е изд. — [Москва] : Гос. изд-во, 1930 («Мосполиграф», 13-я тип. «Мысль печатника»). — 31 с.; 17х12 см. — (Общество «Долой неграмотность». Библиотечка культармейца).

* «Первые итоги и задачи культштурма в Калмыцкой области». Саратов : Парт. изд-во. Н.-В. краев. отд-ние, 1932 (тип. № 2 Н.-В. крайполиграфтреста). — Обл., 56 с.

* «Кабардинский фольклор» [Текст] / Общ. ред. Г.И. Бройдо ; Вступ. статья, комментарии и словарь М.Е. Талпа ; Ред. Ю.М. Соколова ; Кабардино-Балкар. науч. -иссл. ин-т нац. культуры. — Москва ; Ленинград : Academia, 1936 (М. : тип. «Кр. пролетарий»). — Переплет, XVI, 650 с.

* «Центральный музей В. И. Ленина». Вып. 7. 1917 [Текст] : Альбом / Общ. ред. тт. Г.И. Бройдо и Н.Н. Рабичева. — Москва : Партиздат, 1937 (ф-ка книги «Кр. пролетарий»). — Футляр, папка, 7 с., 47 отд. л. ил., 101 с. отд. сброшюров. прил. «Текст рукописей и документов» : ил.; 47х36 см. — (20 лет. 1917—1937).

Manbalar tahrir

  1. Germanov V. A. Noviy dokument po istorii sovetskogo Turkestana nachala 20-x godov ( at n.ziyouz.com Error: unknown archive URL 20160307072000 sanasida arxivlangan) // Obщestvennie nauki v Uzbekistane. 1991. № 4. S. 41-47
  2. Germanov V. A. Noviy dokument po istorii sovetskogo Turkestana nachala 20-x godov ( at n.ziyouz.com Error: unknown archive URL 20160307072000 sanasida arxivlangan) // Obщestvennie nauki v Uzbekistane. 1991. № 4. S. 41-47