Horun ar-Rashid

Horun ar-Rashid (763 yoxud 766 - 809.24.3) — abbosiylar sulolasidan boʻlgan xalifa (786 yildan). Eron zodagonlari manfaatini ifoda etuvchi barmakiylar xonadonidan chiqqan vazirlar yordamida hokimiyatni idora qilgan, 803 yil barmakiylarni qirgʻin qilgach, davlatni yakka oʻzi boshqargan. H. arR. davrida mamlakatda qishloq xoʻjaligi, hunarmandchilik, savdo va madaniyat (asosan, adabiyot) ancha rivojlangan. Lekin shu bilan birga davlatning tanazzulga yuz tutganligining belgilari ham namoyon boʻla boshlagan (Daylam, Suriya va boshqa viloyatlardagi qoʻzgʻo-lonlar). H. arR. Vizantiya bilan oʻtmishdoshlari boshlagan urushni davom ettirgan. H. arRashid shaxsi haqida koʻplab rivoyatlar, badiiy asarlar yaratilgan. "Ming bir kecha" ertaklarida u olijanob, adolatli hukmdor sifatida tasvirlangan. Movarounnahrdagi Rofi ibn Lays qoʻzgʻoloninn bos-tirish uchun harbiy safarga chiqqanda vafot etgan.

Horun ar-Rashid هَارُون الرَشِيد
5-Bag'dod xalifaligining xalifasi
786-yil 14-sentabrdan — 809-yil 24-martgacha
Oʻtmishdoshi:	Al-Hadi
Vorisi:	Muhammad Al-Amin
Dini:	islom, sunniylik
Tavalludi:	763-yil 17-mart
Vafoti:	809-yil 24-mart Tus Bag'dod xalifaligi
Otasi:	Al-Mahdi
Onasi:	Al-Hayzuran
Xotini:	27 ta
Bolalari:	Muhammad Al-Amin, Maʼmun

Adabiyot

• Bartold V.V., Karl Velikiy i Xarun arRashid, Sochineniya, t.6, M., 1966; Men A., Musulmanskiy Renessans, M., 1972.