Vikipediya

Imperatoritsa Masako

Masako (yaponcha: 雅子?, Masako Ovada (yaponcha: 小和田雅子 'Ovada Masako'?); 1963-yil 9-dekabrda tugʻilgan) Yaponiya imperatoritsasi (yaponcha: 皇后 kōgō?), 2019-yilda Xrizantema taxtiga oʻtirgan imperator Naruhitoning rafiqasi. Masako Harvard va Oxfordda oʻqigan, ilgari diplomat sifatida ishlagan[1].

Masako
Masako Ovada (yaponcha: 小和田雅子?)

Imperatoritsa 2019-yilda
Imperatoritsa
Mansab davri
2019-yil – hoz.
Monarx Imperator Naruhito
Toj kiydirish marosimi 2019-yil 22-oktyabr
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1963-yil 9-dekabr
Toranomon, Tokio
Fuqaroligi Yaponiya
Millati yapon
Turmush oʻrtogʻi Imperator Naruhito
Bolalari Aiko
Onasi Yumiko Egashira
Otasi Hisashi Ovada
Istiqomat joy(lar)i Tokiodagi Imperator saroyi
Alma mater Harvard va Oxford universitetlari

Yoshligi va taʼlimi tahrir

Masako Ovada (yaponcha: 小和田雅子 'Ovada Masako'?) 1963-yil 9-dekabrda Tokiodagi Toranomon shifoxonasida tugʻilgan[2]. Yumiko Egashira (tugʻ. 1938) va Hisashi Ovadaning (tugʻ. 1932) toʻngʻich qizi, malakali diplomat va Xalqaro sudning sobiq prezidenti. Uning Setsuko va Reiko (tugʻ. 1966) ismli ikkita egizak singillari bor[3].

Masako ikki yoshida ota-onasi bilan Moskvaga yashash uchun koʻchib boradi va u yerda „Detskiy sad“ (rus tilida) 1127-sonli bolalar bogʻchasiga qatnaydi[4]. Besh yoshida Masakoning oilasi Nyu-York shahriga koʻchib oʻtadi va u yerda Riverdaledagi 81-umumiy maktabdagi bolalar bogʻchasiga qatnaydi[5][6].

1971-yilda Ovadalar Yaponiyaga qaytib, Masakoning onasi va buvisi bilan Meguroga koʻchib oʻtishdi, Hisashi esa Tashqi ishlar vazirligi idorasidagi ishiga qaytadi[7]. U Tokioning Den-en-chofu shahridagi xususiy Rim-katolik qizlar maktabi boʻlmish Futaba Gakuenga oʻqishga kiradi[8]. 1872-yilda Muqaddas chaqaloq Iso jamoati tomonidan tashkil etilgan ushbu maktabni Masakoning onasi va buvisi ham tugatishgan[8]. Aynan shu yerda Masako pianino va tennis oʻynashni oʻrganadi, hunarmandchilik toʻgaragiga aʼzo boʻldi va hayvonlarga qiziqib qoldi, maktabdan keyin bir nechtasini boqib oladi va veterinar boʻlishga qaror qiladi[9]. Masako fransuz va nemis tillarini ham oʻrgangan[10]. Maktabdagi doʻsti bilan Masako Futabaning softbol jamoasini qayta tiklashadi. Shundan soʻng ular uch yildan soʻng oʻz jamoasini tuman chempionatiga olib chiqishadidi[11].

1979-yilda, yuqori oʻrta maktabning ikkinchi yilida Masako va uning oilasi Amerika Qoʻshma Shtatlarga koʻchib oʻtadi va Massachusetts shtatining Belmont shahrining Boston chekkasida joylashdi, u yerda otasi Harvard kollejining Xalqaro aloqalar markazida xalqaro huquq boʻyicha mehmon professori boʻladi[12]. 1981-yilda u Belmont oʻrta maktabini tamomlagan, u yerda „National Honor“ jamiyati[13] prezidenti boʻlgan va maktabning matematika jamoasi va fransuz klubida qatnashib turgan[12]. Masako maktabning softbol jamoasiga qoʻshildi va nemis sheʼriyati uchun Goethe jamiyati mukofotiga sazovor boʻldi[12]. Masako M*A*S*H ishlab chiqarishda ishtirok etgan[12].

Masako 1981-yilda Harvard universiteti/Radcliffe kollejiga oʻqishga kirdi[14]. U oʻrta maktabni tugatgandan soʻng otasi Moskvada lavozimga tayinlanadi, Masako esa otasining Harvarddagi doʻstlari Oliver va Barbara Oldmanlar vasiyligi ostida maktabga borish uchun Bostonda qolishga qaror qiladi[15]. Harvard-Radcliffeda Masako maktabning Yaponiya jamiyati raisi boʻldi, „Yaponiyaning Bostondagi konsuli bilan juda yaqin doʻst boʻldi va oʻzini oʻzi tayinlagan diplomat va madaniyat elchisi sifatida koʻngilli boʻldi“[16]. Masako changʻida uchishni yaxshi koʻrardi va taʼtil paytida chet elga sayohat qiladi, fransiyaliklar oilasida qolib, Goethe Institutida oʻqiydi[15]. Masako ingliz va fransuz tillarini yaxshi biladi, chunki u 1983-yilda Grenoble Alpes universitetidagi fransuz tadqiqotlari universiteti markazida ushbu tilni oʻrgangan[17]. Masako 1985-yil mart oyida iqtisod boʻyicha bakalavr darajasiga ega boʻlish uchun Jeffrey Sachs bilan ishlagan[18].

Professional faoliyati tahrir

 
Balliol kolleji, Oxford, Masako xalqaro munosabatlar boʻyicha tahsil olgan joy

Oʻqishni tugatgandan soʻng Masako yana Yaponiyaga koʻchib oʻtdi va u yerda olti oy (1986-yil apreldan oktyabrgacha) Yaponiya Tashqi ishlar vazirligining kirish imtihoniga tayyorgarlik koʻrish uchun Tokio universitetida huquq fakultetida tahsil oladi[19][20]. Yakunda 800 ta abituriyentdan atigi 28 tasi oʻtadi;[20] Masako esa sinovdan oʻtgan uch ayoldan biri edi[20][21].

„U birinchi navbatda, Yaponiyaning OECD kabi xalqaro agentliklar bilan aloqalari bilan shugʻullanadigan gʻalati nomdagi Ikkinchi Xalqaro tashkilotning erkin savdo va rivojlanish tarafdori boʻlgan 30 ta boy mamlakatlar klubi boʻlimiga tayinlangan. Uning vazifalari OECDning atrof-muhit masalalari qoʻmitasi bilan ishlashni oʻz ichiga olgan … u oʻzini yaxshi oqlaydi — uning Yaponiyada juda kam uchraydigan ogʻzaki tillarni bilishi Masakoga katta afzallik beradi va koʻpchilik hamkasblari orasida mashhur edi.“[22]. Masako boʻsh vaqtida pazandachilik darslarida qatnashgan, oʻqituvchisi bilan suhbatga koʻra, u pazandachilikni „[xorijiylar] yapon taomlariga qiziqishganda toʻgʻri pishira olishi uchun“ oʻrgangan[23].

Ikki yil oʻtib, 1988-yilda Masako vazirlik tomonidan, xuddi otasi Hisashi singari, toʻliq maosh evaziga xorijda ikki yillik aspiranturada oʻqish uchun tanlandi[24]. Masako „magistrlik qilish uchun Harvardga qaytib borishni juda xohladi“. Uning Harvarddagi sobiq maslahatchisi Oliver Oldmanning soʻzlariga koʻra, u „yurist doktori boʻyicha ishlash uchun qayta roʻyxatdan oʻtishga harakat qilgan. Biroq, Harvard byurokratlari uning Tokio universitetida oʻqigan vaqti uchun baho berishmadi.“[25]. Shu sababli, Masako ikkinchi tanloviga yozildi va Oxforddagi Balliol kollejida ser Adam Roberts[26] qoʻl ostida xalqaro munosabatlar boʻyicha tahsil oldi[27]. Biroq, nomaʼlum sabablarga koʻra Masako dissertatsiyasini[28] tugatmaydi va 1990-yilda Yaponiyaga qaytib keladi.

Tanishuv va nikoh tahrir

 
Yangi turmush qurgan valiahd shahzoda Naruhito va valiahd malika Masako yapon milliy libosida, shahzoda sokutai, malika esa junihito kiygan, 1993-yil
 
Imperatorlik to'yini nishonlash uchun chiqarilgan 500 iyenlik tanga

Masako  Masako shahzoda Naruhito bilan birinchi marta 1986-yil noyabrida,[29][30] Tokio universitetida oʻqish paytida ispaniyalik Infanta Elena bilan choy ichib uchrashgan. Shahzoda darhol[21][31] unga maftun boʻladi va keyingi bir necha hafta ichida ularni bir necha marta uchrashishlarini tashkil qiladi[32]. Shu sababli ular 1987-yil davomida matbuot tomonidan tinimsiz taʼqib qilindi[3][33]. Biroq, Masakoning nomi qirollik kelinlari roʻyxatidan uning onasi tomonidan bobosi Yutaka Egashira haqidagi tortishuvlar tufayli yoʻqoldi, chunki u Yaponiya sanoat bankida ishlagan paytida uning kreditorlaridan biri Chisso korporatsiyasini boshqarishni oʻz zimmasiga olishga tayinlangan edi[34]. 1930-yillarda qurilgan Chisso Minamata va boshqa shaharlarni oʻrab turgan suvga atsetaldegid (plastmassadagi kimyoviy modda) ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan metil simobni toʻkib yubordi, bu esa Minamata kasalligini keltirib chiqardi va natijada hodisa janjal keltirib chiqargan[34].

Ushbu bahs-munozaralarga va Masako keyingi ikki yil davomida Oxford universitetining Balliol kollejiga ketishiga qaramay, Naruhito u bilan qiziqib qoldi. Masako shahzoda bilan turmush qurishdan bosh tortdi, chunki bu uni diplomatiyadagi istiqbolli karyerasidan voz kechishga majbur qilar, uning mustaqilligi va erkinliklarini keskin cheklardi[21]. Masako nihoyat 1992-yil 9-dekabrda uchinchi taklifni qabul qildi[21]. Xabar qilinishicha, u Yaponiyaning valiahd malikasi sifatida xizmat qilish faqat uchinchi taklifni qabul qilgunga qadar „diplomatiyaning yana bir shakli“ boʻlishini taʼkidlagan[35]. Imperator uy xoʻjaligi kengashi 1993-yil 19-yanvarda kelishuvni rasman eʼlon qildi; unashtirish marosimi 1993-yil 12-aprelda boʻlib oʻtdi. Koʻpchilikni bu xabar hayratda qoldirgan, shahzoda va Masako ajralishdi, deb ishonishgan boʻlsa-da, ommaviy axborot vositalarining eʼtibori imperator oilasi va ularning yangi malikasiga qaratilgan edi.

Masako 1993-yil 9-iyun kuni anʼanaviy toʻy marosimida valiahd shahzoda Naruhitoga turmushga chiqdi[36] Nikoh tufayli Masako Ovada Yaponiya valiahd malikasi imperatorlik oliyjanobligining rasmiy uslubini oldi. Anʼanaga koʻra, u imperator oilasiga kirganida va boshqa aʼzolar singari, u shaxsiy gerbni (o-shirushi (yaponcha: お印?) oldi: rosa rugosa (hamanasu (yaponcha: ハマナス?)). Bundan tashqari, u qaynonasi imperatoritsa Michiko va qaynona-buvisi imperatoritsa Dovager Nagakoning orqasida Yaponiya Imperatorlik Ordeniga (eng rasmiy holatlarda qoʻllaniladi) berilgan. Toʻyni nishonlash uchun uning sharafiga orxideya guli Dendrobium Masako Kotaishi Hidenka deb nomlangan[37]. U qaynonasi va kelin singlisi malika Kikodan keyin imperator oilasiga turmushga chiqqan uchinchi oddiy odamga aylandi.

2013-yil iyun oyida Naruhito va Masako nikohlarining 20 yilligini nishonlashdi[38].

Bolalari tahrir

 
Naruhito va Masako, qizi Aiko bilan, 2019-yilda Tochigi prefekturasida

Masakoning birinchi homiladorligi 1999-yil dekabr oyida eʼlon qilingan, ammo u homilador boʻlgan[14]

Imperator va imperatoritsaning bitta qizi bor: Aiko, Toshi malikasi (yaponcha: 敬宮愛子内親王 Toshi-no-miya Aiko Naishinnō?, 2001-yil 1-dekabrda Tokio imperator saroyidagi Imperial uy xo'jaligi agentligi kasalxonasida tug'ilgan.)[39][40].

Vorislik inqirozi tahrir

Ularning turmush qurganlaridan keyin sakkiz yildan koʻproq vaqt oʻtgach qizining tugʻilishi Yaponiyada 1947-yildagi Imperator uy xoʻjaligi qonunini agnatik primogenituradan kognatik yoki mutlaq primogenituraga oʻzgartirish kerakmi degan qizgʻin bahs — munozaralarga sabab boʻldi.

Hukumat tomonidan tayinlangan ekspertlar guruhi 2005-yil 25-oktyabrda hisobot taqdim etib, Imperator vorisligi toʻgʻrisidagi qonunga mutlaq primogenituraga ruxsat berish uchun oʻzgartirish kiritishni tavsiya qildi. 2006-yil 20-yanvarda Bosh vazir Junichiro Koidzumi oʻzining yillik asosiy nutqining bir qismidan foydalanib, imperator taxti barqaror davom etishi uchun ayollarning taxtga chiqishiga ruxsat beruvchi qonun loyihasini Dietga taqdim etishga vaʼda berdi. Koidzumi qonunchilikni joriy qilish muddatini eʼlon qilmagan va mazmuni haqida batafsil maʼlumot bermagan, lekin u 2005-yilgi Hukumat kengashining xulosalariga mos kelishini taʼkidlagan.

2006-yil fevral oyida Masakoning qaynogʻasi va uning rafiqasi shahzoda va malika Akishino uchinchi farzandini kutayotgani eʼlon qilinganidan soʻng, faqat erkaklarga tegishli imperatorlik vorislik qonunini oʻzgartirish rejalari toʻxtatildi. 2006-yil 6-sentyabrda malika Akishino amakisi imperator va uning otasi shahzoda Akishinodan keyin amaldagi qonun boʻyicha Xrizantema taxtiga uchinchi oʻrinni egallagan Hisahito ismli oʻgʻil tugʻdi[41][42].

Yaponiya valiahd malikasi tahrir

 
Masako, valiahd malika sifatida

1994-yilda er-xotin Saudiya Arabistoni, Ummon, Qatar va Bahraynga tashrif buyurishdi. Ular 1995-yilda Quvayt, Birlashgan Arab Amirliklari va Iordaniyaga tashrif buyurishdi va 1999-yilda yana Iordaniyaga sayohat qilishdi[43]. Ular 1999-yilda Belgiyaga Brabant gertsogi shahzoda Filippning toʻyida ishtirok etish uchun borishdi[43]. 2002-yilda er-xotinlar Yangi Zelandiya va Avstraliyaga tashrif buyurishdi[43]. 2006-yilda valiahd shahzoda va valiahd malika qizlari malika Aiko bilan qirolicha Beatrixning taklifiga binoan Gollandiyaga shaxsiy tashrif buyurishdi[44].

 
Valiahd shahzoda Naruhito va valiahd malika Masako Tokiodagi Keio Plaza mehmonxonasida JET dasturining 30 yilligini nishonlash marosimida ishtirok etishdi, 2016-yil noyabr

2013-yil 30-aprelda valiahd shahzoda va valiahd malika Niderlandiya qiroli Willem-Alexandr inauguratsiyasida ishtirok etishdi, bu esa valiahd malikaning oʻn bir yil ichida birinchi rasmiy xorijdagi chiqishi edi[45][46][47] 2014-yil oktyabr oyida u Tokio imperator saroyida qirol Willem-Alexandr va qirolicha Maxima sharafiga uyushtirilgan ziyofatda ishtirok etadi, bu uning oʻn bir yil ichida bunday marosimda birinchi marta chiqishi boʻladi[48]. U er-xotinni saroydagi rasmiy marosimda kutib oladi, bu uning soʻnggi besh yilikdagi kutib olish marosimida birinchi marta chiqishi boʻlgan[48] 2015-yil iyul oyida malika Masako valiahd shahzoda bilan qirol Tupou VI ning toj kiyish marosimida ishtirok etish uchun Tongaga safar qildi. Yapon ommaviy axborot vositalarining 40 dan ortiq vakillari tadbirni yoritib borishdi, unda baxtli koʻrinishdagi valiahd malika iliq kutib olindi[49].

Yaponiya imperatoritsasi tahrir

 
Imperatoritsa Masako 2019-yil oktyabr oyida taxtga oʻtirish marosimida junihito kiygan

2019-yil 30-aprelda imperator Akihito taxtdan voz kechgach, valiahd shahzoda Naruhito Yaponiyaning 126-imperatori, Masako esa imperatorning turmush oʻrtogʻi boʻldi. 2019-yil 22-oktyabrda Tokio imperator saroyida yangi imperator va imperatoritsa taxtga oʻtirdi (Sokui Rei Seiden no Gi).

Sogʻligi tahrir

Masako vaqti-vaqti bilan, asosan, 2004 va 2014-yillar orasida[50] eʼtibordan chetda boʻlgan, xabarlarga koʻra, oʻgʻil merosxoʻr dunyoga keltirishi kerakliligi haqidagi bosim va imperator oilasida hayotga moslashish natijasida yuzaga kelgan hissiy kasalliklar tufayli[51], 2004-yil iyul oyida unga moslashish buzilishi tashxisi qoʻyildi va davolanayotgani xabar qilindi[52][53][54].

2008-yil 11-iyulda Naruhito kasal rafiqasini tushunishga harakat qildi. U Ispaniyada sakkiz kunlik safarda edi:[55] „Men jamoatchilik Masako atrofidagilar yordamida bor kuchini sarflayotganini tushunishlarini istardim. Iltimos, unga mehribonlik bilan qarashda davom eting.“ Oʻgʻil merosxoʻr dunyoga keltirish, qadimiy anʼanalar va 1947-yilgi Imperator uy xoʻjaligi qonuniga rioya qilish, shuningdek, ommaviy axborot vositalarida uning xatti-harakatining salbiy yoritilishi, qirollik mas’uliyati va jamoat hayotining stressi va oʻrtasidagi oʻzaro kurashlar uning kasalligiga sabab boʻlgan[56][57].

2012-yil dekabr oyida, 49 yoshga toʻlganida, Masako yapon xalqiga koʻrsatgan qoʻllab-quvvatlashi uchun minnatdorchilik bildiradi va u hali ham kasalligidan davolanayotganini aytadi[58]. Yaponiya Konstitutsiyasi imperator oilasi aʼzolarining siyosiy faoliyat bilan shugʻullanishiga ruxsat bermaydi. Naruhito Imperator uy xoʻjaligi agentligi tomonidan xotiniga nisbatan qilingan axloqsizlik, bosimlar va xotinining diplomat hayotini davom ettirish istagi haqida munozarali izohlar berdi[59].

2019-yilda Masako eriga rasmiy tadbirlarda va uning qoʻshilish marosimlarida hamrohlik qildi. Prezident Donald Trump va birinchi xonim Melania Trumpning aprel oyida Yaponiyaga davlat tashrifi chogʻida u va Naruhito ular bilan tarjimonlarsiz suhbatlashgan; imperator juftligi ikkalasi ham ingliz tilini yaxshi biladi. Uning shifokorlari uning toʻliq tuzalmaganini, ammo kuchli burch hissi unga oʻz vazifalarini bajarishda yordam berganini aytishdi[60]. Oilaga yaqin boʻlgan saroy manbasidan olingan xabarlarga koʻra, uning qizi malika Aiko Masakoga imperatoritsa sifatidagi yangi rolida hissiy yordam beradi[61].

Unvonlari tahrir

 
Masako gerbi Katolik Isabella ordeni bilan oʻralgan tarzda

Rasmiy uslubda murojaat tahrir

  • 1963-yil 9-dekabr — 1993-yil 9-iyun: Masako Ovada xonim (小和田雅子 Ovada Masako)
  • 1993-yil 9-iyun — 2019-yil 30-aprel:
    • Yaponiya valiahd malikasi (皇太子妃殿下 Kōtaishi-hi Denka)
    • Imperial oliy hazratlari valiahd malika Masako (皇太子徳仁親王妃雅子殿下 Kōtaishi Naruhito Shinnō-hi Masako Denka)
  • 2019-yil 1-may — hozir: imperatoritsa Janobi Oliyalari[62] (皇后陛下 Kōgō Heika)

Faxriy unvonlari tahrir

Milliy tahrir

  •   Yaponiya:
    •   Qimmatbaho toj ordeni (Paulownia).
    •   Qizil xoch ordeni
    •   Qizil xoch medali

Xorijiy tahrir

  •   Avstriya: Avstriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun faxriy ordeni (1999-yil)[63]
  •   Belgiya: Leopold ordeni (2016-yil 16-noyabr) 
  •   Gretsiya: Qutqaruvchi ordeni
  •   Vengriya: Vengriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun ordeni (2000-yil)[64]
  •   Lyuksemburg: Nassau uyining Oltin sher ordeni (2017-yil, 27-noyabr)
  •   Malayziya: Qirollik himoyachisi ordeni (2012)[65]
  •   Niderlandiya:
    • Qirollik ordeni (2014-yil, 29-oktyabr)[66]
    • Qirol Willem-Alexander inaugratsiyasi medali
  •   Norvegiya: Muqaddas Olav ordeni (2001-yil 26-mart)
  •   Portugaliya: Shahzoda Henry ordeni (1993-yil 2-dekabr)[67]
  •   Ispaniya: Katolik Isabella ordeni (2008-yil 8-noyabr)[68]
  •   Tonga:
    • Qirolicha Sālote Tupou III ordeni (2015-yil 4-iyul) 
    • Qirol Tupou VI toj kiyishi yorligʻi (2015-yil 4-iyul)

Faxriy lavozimlar tahrir

  • Yaponiya Qizil Xoch Jamiyatining faxriy prezidenti (sobiq valiahd malika sifatida vitse-prezident)[69]

Shajarasi tahrir

Uning otasi Hisashi Ovada urugʻidan boʻlib, uning boshligʻi Shinroku — Masakoning 4-katta bobosi[70] — 1787-yilda Murakami shahriga Tokugava syoguni Naito urugʻiga xizmat qilish uchun chaqirilgan[70]. Syogunlik qulagandan soʻng, Ovadalar losos baliq ovlash kooperativida ishtirok etishdi[71] undan tushgan daromad koʻplab mahalliy bolalar, jumladan Hisashi va uning otasi Takeo uchun maktabda oʻqishini taʼminladi[71].

Uning onasi Yumiko Kyusyu orolidagi Nagasaki yaqinidagi Saga klanlariga xizmat qilgan Egashira urugʻidan boʻlgan. Egashiralardan biri Yasutaro rus-yapon urushida jangovar kemaga qoʻmondonlik qildi[2]. Yumikoning otasi boy bankir boʻlib, u turmushga chiqqanida Yaponiya sanoat bankining boshqaruvchi direktori boʻlgan[72].

Manbalar tahrir

  1. ↑ „Empress Masako: The Japanese princess who struggles with royal life“ (inglizcha). BBC News (1-may 2019-yil). Qaraldi: 24-yanvar 2021-yil.
  2. ↑ 2,0 2,1 Hills, p. 40.
  3. ↑ 3,0 3,1 Sanz, Cynthia (21–iyun 1993–yil). „The Princess Bride“. People. 39-jild, № 24. 10–may 2012–yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16–noyabr 2011–yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  4. ↑ Hills, pp. 42-44.
  5. ↑ Kostro, Zak. „Their former classmate would become Japan’s next empress“. The Riverdale Press (28-aprel 2019-yil).
  6. ↑ Hills, p. 45.
  7. ↑ Hills, p. 46.
  8. ↑ 8,0 8,1 Hills, p. 48.
  9. ↑ Hills, p. 49.
  10. ↑ Hills, p. 50.
  11. ↑ Hills, p. 52.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Hills, p. 92.
  13. ↑ Green, Michelle (25–yanvar 1993–yil). „Princess Bride: Oft Rejected, Japan's Crown Prince Gets a 'Yes' from a Harvard Grad“. People. 39-jild, № 3. Qaraldi: 16 November 2011.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  14. ↑ 14,0 14,1 „Royal life takes its toll on Japan's crown princess“. China Daily (2-avgust 2004-yil). 6-iyun 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  15. ↑ 15,0 15,1 Hills, p. 95.
  16. ↑ Hills, p. 101.
  17. ↑ Flochlay. „Masako Owada“. Centre universitaire d'études françaises - Université Grenoble Alpes.
  18. ↑ Hills, pp. 106-107.
  19. ↑ Sato, Mariko. „Princess Masako: Weight of Imperial world on Princess Masako“. The Japan Times (19-may 2009-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Hills, p. 115.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 „Princess Masako Biography“. Biography.com. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  22. ↑ Hills, p. 116.
  23. ↑ Hills, p. 119.
  24. ↑ Hills, pp. 137, 155.
  25. ↑ Hills, pp. 152-153.
  26. ↑ Hills, p. 139.
  27. ↑ Hills, p. 155.
  28. ↑ Hills, pp. 140-141.
  29. ↑ AOL. „AOL Style News, Trends and Advice“.
  30. ↑ Hills, p.120.
  31. ↑ Hills, pp. 120-121.
  32. ↑ Hills, p. 123.
  33. ↑ Hills, p. 136.
  34. ↑ 34,0 34,1 Hills, p. 133.
  35. ↑ Green, Michelle (25–yanvar 1993–yil). „Princess Bride: Oft Rejected, Japan's Crown Prince Gets a 'Yes' from a Harvard Grad“. People. 39-jild, № 3. Qaraldi: 9 August 2013.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  36. ↑ Hills, p. 2.
  37. ↑ „Orchid 5. Dendrobium Masako Kotaishi Hidenka“. PBase.com. Qaraldi: 21-fevral 2018-yil.
  38. ↑ „Crown Prince and Princess celebrate their 20th wedding anniversary“. Japan Times (10-iyun 2013-yil).
  39. ↑ „Girl Born to Japan's Princess“. The New York Times (1-dekabr 2001-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  40. ↑ French, Howard W.. „Japan: A Name For The Royal Baby“. The New York Times (8-dekabr 2001-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  41. ↑ „Japan princess gives birth to boy“. BBC News (6-sentabr 2006-yil). Qaraldi: 6-sentabr 2006-yil.
  42. ↑ Yoshida, Reiji. „Japan's Imperial Family: Life in the Cloudy Imperial Fishbowl“. The Japan Times. FYI (weekly column) (27-mart 2007-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 „Their Imperial Highnesses Crown Prince Naruhito and Crown Princess Masako“. kunaicho.go.jp. Qaraldi: 23-oktabr 2012-yil.
  44. ↑ „List of Overseas Visits by the Emperor, Empress and Imperial Family (1999 – 2008)“. The Imperial Household Agency. Qaraldi: 29-dekabr 2012-yil.
  45. ↑ „Japan's Crown Prince and Princess attend the coronation of the new Dutch king“. japantimes.co.jp (2013-yil may). Qaraldi: 8-may 2013-yil.
  46. ↑ „The Crown Prince and Princess depart for Netherlands“. japantimes.co.jp (29-aprel 2013-yil). Qaraldi: 8-may 2013-yil.
  47. ↑ „The Crown Prince and Princess return from Netherlands“. japantoday.com. Qaraldi: 8-may 2013-yil.
  48. ↑ 48,0 48,1 „Japan Crown Princess Masako attends first banquet in 11 years“. BBC News (30-oktabr 2014-yil). Qaraldi: 13-may 2015-yil.
  49. ↑ „Crown Princess Masako unexpectedly joins meeting with Japanese in Tonga“. The Japan Times (6-iyul 2015-yil). Qaraldi: 15-oktabr 2016-yil.
  50. ↑ „Japan's Princess Masako opens up on insecurities and health“. BBC (9-dekabr 2018-yil).
  51. ↑ „Japan princess makes rare solo public visit“. Agence France-Presse (2-mart 2009-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  52. ↑ „Royal wives seek new role in monarchies“. China Daily (13-iyul 2004-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  53. ↑ „Princess trapped by palace guard“. BBC (3-fevral 2006-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  54. ↑ Sakamoto, Mie. „'Imperial diplomacy' proves elusive dream“. The Japan Times. Kyodo News (14-iyun 2008-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  55. ↑ „The sadness behind the Chrysanthemum Throne“. The Independent (22-may 2004-yil).
  56. ↑ „Japan's crown prince seeks public understanding for ailing princess“. GMA News and Public Affairs. Associated Press (11-iyul 2008-yil). 22-may 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  57. ↑ Schreiber, Mark, „Japanʼs troubled royals put up a brave front“, Japan Times 1 January 2012, p. 13.
  58. ↑ „Japan's Crown Princess Masako discusses her illness on 49th birthday“. Daily Telegraph (10-dekabr 2012-yil).
  59. ↑ Cameron, Deborah. „Airing wife's troubles a turning point: prince“. The Age (24-fevral 2005-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2011-yil.
  60. ↑ Yamaguchi, Mari. „Japan Empress Turns 56, Still Recovering Her Mental Health“. U.S. News & World Report (8-dekabr 2019-yil). Qaraldi: 26-noyabr 2020-yil.
  61. ↑ Ogata, Yudai; Nakada, Ayako. „Support from Aiko, public behind Masako's new confidence“. The Asahi Shimbun (1-yanvar 2019-yil). 31-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-noyabr 2020-yil.
  62. ↑ „Their Majesties the Emperor and Empress - The Imperial Household Agency“. www.kunaicho.go.jp. Qaraldi: 1-may 2019-yil.
  63. ↑ „Reply to a parliamentary question about the Decoration of Honour“ (olmoncha). Qaraldi: 28-noyabr 2012-yil.
  64. ↑ „Hungarian Journal, State Gazette issue 64, 2000. june 23.“ (vengercha).
  65. ↑ „Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan.“. 19-iyul 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-iyun 2016-yil.
  66. ↑ „Photographic image“ (JPG). asahicom.jp. Qaraldi: 12-iyul 2022-yil.
  67. ↑ „Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas“ (portugalcha). presidencia. Qaraldi: 13-iyun 2012-yil.
  68. ↑ „Real Decreto 1872/2008“. Boletín Oficial del Estado.
  69. ↑ „Empress Masako conducts 1st official duty in new capacity“. Kyodo News (22-may 2019-yil). Qaraldi: 7-dekabr 2020-yil.
  70. ↑ 70,0 70,1 Hills, p. 33.
  71. ↑ 71,0 71,1 Hills, p. 35.
  72. ↑ Hills, p. 39.

Adabiyotlar tahrir

Havolalar tahrir 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Imperatoritsa_Masako&oldid=3799098" dan olindi