Javier Clemente Lázaro (1950-yilning 12-martida tugʻilgan) — ispaniyalik futbol murabbiyi va yarim himoyachi sifatida oʻynagan sobiq futbolchi[1].

20 yoshida jarohat tufayli oʻynashni tark etishga majbur boʻlgan, u 1975-yilda birinchi boshqaruv lavozimiga tayinlanishi bilan murabbiylik faoliyatini boshladi. Keyingi 40 yil ichida u bir nechta klub va terma jamoalarni, shu jumladan oʻzi futbolchi sifatida ishtirok etgan Bilbaoning „Atletik“ini, shuningdek, „Espanyol“ va Ispaniyani boshqargan. U birinchisi bilan 1983-1984-yillarda La Liga chempionligini qoʻlga kiritgan.

Sochining rangi va kelib chiqishiga koʻra El rubio de Barakaldo (Barakaldodan kelgan sargʻish) laqabli[2]Klemente Ispaniya terma jamoasini ikkita Jahon chempionati va Evro-1996-yilda boshqargan.

Oʻyin faoliyati tahrir

Barakaldo, Biskay shahrida tugʻilgan. Clemente 16 yoshida mahalliy Barakaldo CFdan „Atletik Bilbao“ yoshlar tizimiga qoʻshildi[3]. U atigi 18 yoshida murabbiy Agustin Gaínza tomonidan asosiy jamoaga olib kelingan va mavsumdagi shaharlararo yarmarkalar kubogi uchun "Liverpul" ga qarshi rasmiy debyut qilgan (2-1 uydagi gʻalaba, 3-3 umumiy gʻalaba), yangi oʻsmir hamkasbi Jose Maria Igartua bilan birga 1969-yilgi Ispaniya kubogi finalida Elche CFga qarshi Madridda 1:0 hiCsobida gʻalaba qozondi[4][5].

Clementening birinchi va yagona klubi bilan La Ligadagi eng yaxshi natijasi 1969-1970-yilgi mavsumdagi 18 oʻyindan iborat boʻldi. 1969-yil 23-noyabrda CE Sabadell FCga qarshi liga oʻyinida u jiddiy oyogʻidan jarohat oldi (fibula va tibia) va u hech qachon toʻliq tiklana olmadi. Toʻrtta muvaffaqiyatsiz operatsiyadan soʻng u atigi 24 yoshida nafaqaga chiqgan edi[6].

Murabbiylik faoliyati tahrir

Boshlanishlar va Athletic tahrir

Klemente faoliyatini tugatgandan soʻng darhol murabbiylik faoliyatini boshlab yuborgandi. Uning birinchi toʻxtash joylari mahalliy Arenas Club de Getxo, CD Basconia va Athletic zaxiralari boʻldi[7].

1981-yilning yozida 31 yoshli Klemente Bilbaoning „Atletik“ klubiga tayinlandi. U oʻzining ikkinchi[8]va uchinchi yillarida[9][10] ketma-ket milliy chempionatlarni boshqargan, ammo bu vaqt oraligʻida Sezar Luis Menotti va uning "Barselona" klubi bilan qattiq raqobat boshlandi — argentinalik tanqid qilindi. uning oʻyin uslubi avtoritar, jamoalari esa mudofaa va buzgʻunchi va ispaniyalik oʻz navbatida Menottini qarigan hippi va ayolparast sifatida rad etdi; Buning kulminatsion nuqtasi 1984-yilda Ispaniya kubogining finali boʻlib, u ikki guruh oʻyinchilari oʻrtasida katta mushtlashuv bilan yakunlangan[11].

Klemente 1985-1986-yilgi mavsumning oʻrtalarida yulduz futbolchi Manuel Sarabiya bilan toʻqnash kelganidan keyin „sherlar“ni tark etdi[12]. Keyinchalik u boshqa liga jamoasi RCD Espanyolga tayinlandi va ularni 1987-yilda eng yaxshi uchinchi oʻringa va keyingi yili UEFA kubogi finaliga olib chiqdi, ammo 1989-yil mart oyida jamoasining xohish-istaklarini soʻroq qilib, oʻz vazifasidan ozod qilindi — kampaniya. yakunda kataloniyaliklar uchun tushib ketish bilan yakunlandi.

Keyingi yillarda Klemente "Atletiko Madrid" da toʻliq boʻlmagan yuqori saviyada oʻynadi[13], „Atletik Bilbao“ va „Espanyol“ga qaytdi.

Ispaniya terma jamoasi tahrir

1992-yilda Klemente Ispaniya terma jamoasi UEFA Euro 1992-yilga oʻta olmaganidan keyin Visente Miera oʻrniga bosh murabbiy etib tayinlandi. Uning bosh murabbiyligidagi birinchi oʻyini 9-sentyabr kuni Angliyaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinida 1:0 hisobida gʻalaba qozondi[14]va u mamlakatni quyidagi uchta yirik xalqaro turnirda, 1994-1998-yillardagi FIFA Jahon Chempionatlarida va Evro-1996-yilda guruhdan chiqarib yuborildi. Ikkinchi musobaqaning bosqichi[15]va magʻlubiyatsiz 31 uchrashuvdan iborat.

Klementning bosh murabbiyligidagi soʻnggi oʻyini 1998-yilning 5-sentyabrida, Yevro-2000-yilgi saralashida Kiprda 3:2 hisobida magʻlubiyatga uchragan[16].

La Liga va Fransiya tahrir

Klemente terma jamoadan chetlatilganidan soʻng klub faoliyatiga qaytdi, asosiy divizionda „Real Betis“, „Real Sosedad“, „CD Tenerife“[17], Espanyol"da ikkinchi marta ishladi, „Olimpik de Marsel“ bilan Liga 1da bir mavsum oʻynadi va orqaga qaytdi. Atletik Bilbao bilan. U 2005-2006-yilgi mavsumda ikkinchisiga quyi ligaga tushib ketmaslikka yordam berdi, ammo yangi kampaniya boshlanishidan sal oldin, rais Fernando Lamikiz bilan kelishmovchilikdan soʻng ishdan boʻshatildi[18][19].

„San-Mames“ni boshqargan uchta mavsum davomida Klemente 289 ta rasmiy oʻyinda bosh murabbiy boʻlgan va bu klub rekordini oʻrnatgan. Buni 2017-yilda Ernesto Valverde buzdi[20], u oʻzining 211 ta oʻyin oʻtkazgan, 228 ta oʻyinni yakunlagan, ammo gʻalabalar boʻyicha oʻzining rekordini takrorlay olmadi: birinchisi ligada 141 ta oʻyinda gʻalaba qozongan — 102 ta oʻyinda gʻalaba qozongan, ikkinchisi 140 va 101 bilan bitta qisqa chiqdi[21][22].

Serbiya tahrir

Clemente Serbiya futbol assotsiatsiyasi prezidenti Zvezdan Terzich tashabbusi bilan 2006-yilning 21-iyulida Serbiya terma jamoasini boshqargan. Mahalliy OAV maʼlumotlariga koʻra, uning maoshi ikki yillik shartnoma boʻyicha oyiga 30 000 yevro boʻlib, jami 720 000 yevro — shuningdek, agar mamlakat Evro-2008-yilgi ga yoʻllanma olsa, u 400 000 evro bonus va har biri uchun qoʻshimcha 150 000 evro bonus olish huquqiga ega edi. turnirda raund oʻtdi, Serbiyaning „Politika“ gazetasiga bergan intervyusida u hozirgi ish haqi soʻnggi 20 yil ichida olgan eng past maoshi ekanligini aytadi.

Clemente debyutini 2006-yilning 16-avgustida Chexiya bilan mehmonda oʻrtoqlik oʻyinida (3:1) oʻtkazdi. Tarkibga kiritilgan yangi oʻyinchilar Danko Lazovich, Marko Pantelich, Vladimir Stoykovich va Aleksandr Trishovich boʻlgan boʻlsa, Predrag Djordjevich, Dragoslav Yevrich, Mateya Kejman, Savo Miloshpedchev va Nashpedevich kabi oldingi asosiy tayanchlar edi. Qitʼa saralash bosqichi oʻz uyida Ozarbayjon, Belgiya va Armaniston ustidan uchta gʻalaba va Polshada dastlabki toʻrtta oʻyinda durang bilan boshlandi; Biroq, 2007-yilning mart oyida Qozogʻistonda 1:2 hisobida magʻlubiyatga uchraganidan soʻng vaziyat yomonlasha boshladi va milliy terma jamoa A guruhida Polsha va Portugaliyani ortda qoldirdi va menejer bu jarayonda jamoaning ruhiy yondashuviga shubha qildi[23].

Saralashdan oʻta olmaganidan soʻng, Klemente 2007-yil 6-dekabrda shartnomasidan ozod qilindi[24].

Kamerun va Ispaniyaga qaytish tahrir

2010-yil 17-avgustda oʻz mamlakatida „Real Mursiya“ (yuqori daraja va Segunda divizioni)[25] va „Real Valyadolid“ (sakkizta oʻyin, yuqori ligaga tushib ketgan) bilan oʻynaganidan soʻng[26], Klemente Kamerunning yangi murabbiyi etib tayinlandi. 2010-yilgi jahon chempionatida shuncha oʻyinda uchta magʻlubiyatdan soʻng isteʼfoga chiqqan Pol Le Guenni qabul qilib oldi[27]. U 4-sentyabr kuni Afrika Millatlar Kubogi-2012-yilgi saralashining birinchi oʻyinida Mavrikiyga qarshi safarda 3:1 hisobida gʻalaba qozongan "Lions Indomptables" safida debyut qildi. Biroq, mamlakat Senegaldan keyin ikkinchi oʻrinni egalladi va shu tariqa Gabon va Ekvatorial Gvineyada finalga chiqa olmadi va u 2011-yil 25-oktyabrda ishdan boʻshatildi[28][29].

Liviya tahrir

2013-yil 20-sentyabrda Klemente JCh-2014-yilgi saralash bosqichida Kamerunga 0:1 hisobida mag‘lubiyatga uchraganidan so‘ng ishdan bo‘shatilgan Abdul-Xafid Arbish o‘rniga Liviya bosh murabbiyi etib tayinlandi[30]. U Keyptaunda boʻlib oʻtgan finalda Gana ustidan penaltilar seriyasida gʻalaba qozonib, 2014-yilgi Afrika Millatlar Chempionatining birinchi kumush medaliga olib keldi[31]. Oʻsha yilning oxirida jamoa fuqarolar urushi sababli 2017-yilgi Afrika Millatlar Kubogiga mezbonlik qilishdan voz kechdi[32].

Clemente braziliyalik Markos Paquetadan keyin Oʻrtayer dengizi ritsarlarini boshqargan ikkinchi xorijlik boʻldi va 2016-yilning oktyabr oyida 14 uchrashuvning atigi uchtasida gʻalaba qozonib, ishdan boʻshatildi[33].

Basklar mamlakati tahrir

2019-yil 6-mart kuni Klemente Basklar mamlakatining norasmiy terma jamoasiga bosh murabbiy etib tayinlandi[34][35]. O‘z taqdimotida u FIFA terma jamoalari qo‘llagan bobo qoidasiga muvofiq, bask merosiga ega futbolchilarni jamoaga o‘ynashga taklif qilish rejalari haqida gapirdi[36][37][38].

Liviyaga qaytishi tahrir

Clemente 2021-yilning may oyida Liviya terma jamoasi bosh murabbiyi etib qayta tayinlangan[39][40]. 2021-yilgi FIFA Arab kubogi va 2022-yilgi Jahon chempionatiga chiqa olmaganidan so‘ng, uning bir yillik shartnomasi muddati tugashiga ruxsat berildi, vatandoshi Ramon Katala so‘nggi haftalarni ko‘radi[41][42].

Faxrlar tahrir

Oʻyinchi tahrir

Atletik Bilbao

Menejer tahrir

Ispaniya U21

  • 21 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi Yevropa chempionatining ikkinchi sovrindori: 1996-yil

Liviya

  • Afrika xalqlari chempionati: 2014-yil

Individual tahrir

  • Don Balon mukofoti — La Liganing eng yaxshi murabbiyi: 1982-83, 1983-84, 1986-87

Manbalar tahrir

  1. De Altea, Carmelo. „Clemente, el "Bobby Charlton" español“ (es) (10-dekabr 1969-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  2. De la Rosa, Tamara. „Me encanta ser el rubio de Barakaldo“ (es) (19-noyabr 2011-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  3. Lago, Concha. „Javier Clemente: "Barakaldo lleva mucho tiempo abandonado"“ (es). Deia (16-may 2011-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  4. Relaño, Alfredo. „Igartua, el futbolista pelotari“ (es) (10-yanvar 2019-yil). Qaraldi: 3-may 2019-yil.
  5. Parejo Delgado. „Ante el Elche llegó la 21ª Copa“ (es) (29-oktyabr 2013-yil). Qaraldi: 3-may 2019-yil.
  6. Rivas, Jon. „El último partido de Clemente“ (es) (16-may 2016-yil). Qaraldi: 25-oktyabr 2018-yil.
  7. Relaño, Alfredo. „Clemente, de niño prodigio a entrenador en Tercera“ (es) (28-yanvar 1977-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  8. García Jiménez, L.. „Otro alirón vasco“ (es). Mundo Deportivo (2-may 1983-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  9. „Clemente, o la maestría del 'patadón y tente tieso'“ (es). Medio Centro (6-mart 2008-yil). Qaraldi: 24-may 2016-yil.
  10. „Clemente, 25 años después“ (es). Canarias Ahora (15-sentyabr 2008-yil). Qaraldi: 24-may 2016-yil.
  11. González, José Damián. „La guerra dialéctica Clemente-Menotti pone tension en el Español-Atlético de Madrid“ (es). El País (3-yanvar 1988-yil). Qaraldi: 16-fevral 2016-yil.
  12. Unzueta, Patxo. „El enfrentamiento Clemente-Sarabia reúne dos días seguidos a la directiva del“ (es) (21-yanvar 1986-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  13. Paradinas, Juan José. „Gil destituye a Clemente por no lograr éxitos“ (es). El País (28-fevral 1990-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  14. Archs, Jordi. „La nueva etapa se abre con victoria“ (es). Mundo Deportivo (10-sentyabr 1992-yil). Qaraldi: 19-may 2016-yil.
  15. „Spain beats Bulgaria 6–1 but fails to qualify“. CNN (24-iyun 1998-yil). 9-may 2006-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-noyabr 2011-yil.
  16. „España cae ante Chipre, un equipo repleto de aficionados“ (es). El Mundo (5-sentyabr 1998-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  17. „El Tenerife despide a Mel y ficha a Javier Clemente“ (es). El Mundo (19-fevral 2002-yil). Qaraldi: 2-dekabr 2013-yil.
  18. laccess-date=19 November 2013 „Clemente, destituido tras criticar la política de fichajes“ (es) (7-iyul 2006-yil).
  19. „Clemente: "Lamikiz me ha vendido vilmente"“ (es) (7-iyul 2006-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  20. „Valverde se convierte en una leyenda viva en San Mamés“ (es). Capital Deporte (21-fevral 2017-yil). 3-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-avgust 2017-yil.
  21. „Coaches history“. Athletic Bilbao. Qaraldi: 2-avgust 2017-yil.
  22. „Valverde podría igualar el récord histórico de victorias de Clemente“ (es) (2-may 2017-yil). Qaraldi: 2-avgust 2017-yil.
  23. „Klemente: "Problem je u glavi"“ (sr) (14-oktyabr 2007-yil). Qaraldi: 15-iyun 2019-yil.
  24. „End of the road for Clemente“. UEFA (6-dekabr 2007-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  25. Hernández, Juanmi. „El Murcia ficha a Javier Clemente como nuevo entrenador“ (es). Marca (6-mart 2008-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  26. „Javier Clemente, entrenador del Real Valladolid“ (es) (6-aprel 2010-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  27. „Former Spain coach Clemente takes over Cameroon job“ (17-avgust 2010-yil). Qaraldi: 17-avgust 2010-yil.
  28. „Cameroon sack coach Javier Clemente“. BBC Sport (25-oktyabr 2011-yil). Qaraldi: 26-oktyabr 2011-yil.
  29. Rodríguez, Rubén. „Camerún destituye a Clemente como técnico en su enésimo fracaso en el banquillo“ (es) (26-oktyabr 2011-yil). Qaraldi: 13-fevral 2012-yil.
  30. „Javier Clemente takes up post as Libyan football coach“ (8-oktyabr 2013-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2013-yil.
  31. „Clemente conduce a Libia al primer título de su historia“ (es). Marca (1-fevral 2014-yil). Qaraldi: 4-mart 2017-yil.
  32. „Libya withdraw as 2017 Cup hosts“ (23-avgust 2014-yil). Qaraldi: 4-mart 2017-yil.
  33. „Libia rompe con Javier Clemente“ (es). El Mundo (9-oktyabr 2016-yil). Qaraldi: 4-mart 2017-yil.
  34. „Javier Clemente nouveau sélectionneur du Pays basque“ (fr) (6-mart 2019-yil). Qaraldi: 6-iyun 2019-yil.
  35. „Clemente, nuevo seleccionador de la Euskal Selekzioa“ (es). Mundo Deportivo (6-mart 2019-yil). Qaraldi: 7-iyun 2019-yil.
  36. „Clemente propondrá que en la Selección Vasca jueguen descendientes de vascos que emigraron a Sudamérica“ (es). Deia (7-mart 2019-yil). Qaraldi: 7-iyun 2019-yil.
  37. „Clemente is the Euskal Selekzioa's new coach and is in favor of including players from the Diaspora (listen to his interview)“. Euskal Kultura (8-mart 2019-yil). Qaraldi: 7-iyun 2019-yil.
  38. „Javier Clemente medita convocar a Marco Asensio con Euskadi“ (es) (8-mart 2019-yil). Qaraldi: 7-iyun 2019-yil.
  39. „Javier Clemente: Libyan national football team's new coach“. Libya Review (22-may 2021-yil). Qaraldi: 31-may 2021-yil.
  40. Martín. „Javier Clemente vuelve: "Necesito entrenar, es como un doping para mi"“ (es). El Desmarque (30-may 2021-yil). Qaraldi: 31-may 2021-yil.
  41. „Libia no renovará el contrato de Javier Clemente“ (es). Diario AS (24-fevral 2022-yil). Qaraldi: 29-mart 2022-yil.
  42. Manchón, Martín. „Los otros 'Luis Enriques'“ (es). Diario AS (23-mart 2022-yil). Qaraldi: 29-mart 2022-yil.
  43. Parejo Delgado. „Ante el Elche llegó la 21ª Copa“ (es) (29-oktyabr 2013-yil). Qaraldi: 3-may 2019-yil.

Havolalar tahrir