Jean-François Clervoy
Jean-François André Clervoy (1958-yil 19-noyabrda tugʻilgan) — fransuz muhandisi, CNES va ESA astronavti. U NASAning uchta kosmik kemasi missiyasining faxriysidir.
| Jean-François Clervoy | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
19-noyabr 1958-yil Longeville-lès-Metz, Fransiya |
| Fuqaroligi | Fransiya |
| Kasbi | Yevropa astronavtlar markazining katta kosmonavti va Novespace raisi |
| Millati | Fransuz |
| Kosmik karyera | |
| Daraja | Ingénieur Général de 2e classe Brigadir generali, |
Kosmosdagi vaqt |
28 kun 03 soat 05 min |
| Tanlash | 1985-yil CNES Group 2, 1992 ESA guruhi, 1992-yil NASA guruhi 14 |
| Missiyalar | STS-66, STS-84, STS-103 |
Missiya belgisi |
   |
Erta hayot va taʼlim tahrir
Clervoy 1958-yil 19-noyabrda Fransiyaning Longevil-les-Mets shahrida Mirey Lemonde va Fransiya harbiy-havo kuchlarining sobiq uchuvchisi Jan Klervoyning oilasida boʻlib tugʻilgan.[1]
U yoshligidan koinotni oʻrganishga qiziqqan va kosmonavt boʻlishni orzu qilgan edi:
Men ikkinchi sinfda oʻqib yurganimda, deydi Klervoy, oʻqituvchim bizga ulgʻayganimizda, AQShga borish uchun chipta sotib olgani kabi, biz ham koinotda ucha olamiz, deb aytgan edi.[2]
Fransiyaning Lotaringiya hududida tugʻilgan Clervoy Tuluzani oʻzining asrab olgan shahri deb bilar edi.[3] Uning harbiy psixiatr Patrik Clervoy ismli egizak akasi ham bor edi.
U bakalavr darajasini 1976-yilda Saint-Sir-l’Ecole Militaire kollejida olgan. 1981-yilda Parijdagi Politexnika institutini tamomlagan. Keyin u Qurolli Kuchlar Korpusining aʼzosi boʻldi. U 1983-yilda Tuluzadagi École nationale supérieure de l’aéronautique et de l’space institutini tamomlagan, 1987-yilda Istresdagi École du personal navigatant d’essais et de réceptionni parvoz sinovlari muhandisi sifatida tamomlagan.
Tajriba tahrir
1983-yilda Clervoy General de l’armement yoʻnalishidan (DGA) CNES (Fransiya kosmik agentligi) ga yuborildi, u yerda u SPOT, STAR optik sunʼiy yoʻldosh aloqasi yoki turli loyihalar uchun avtopilot tizimlarida yerga asoslangan sunʼiy yoʻldoshlarni kuzatdi. Clervoy DGA Qurollar Korpusidagi Ingénieur General de l’Armement hisoblanadi.
U 1985-yilda fransuz kosmonavtlarining ikkinchi guruhiga tanlab olingan va rus tilini intensiv oʻqitishni boshlagan. 1987-yildan 1992-yilgacha u Bretigny-sur-Orjdagi Parvoz sinov markazida parabolik parvoz dasturini boshqargan va Tuluzadagi ESA Hermes ekipaj ofisida Yevropa insoniy kosmik dasturiga texnik yordam koʻrsatgan. 1983-yildan 1987-yilgacha Klarevoy Tuluzadagi École nationale supérieure de l’aéronautique et de l’espace da signallarni qayta ishlash va umumiy mexanika boʻyicha oʻqituvchi boʻlgan.
1991-yilda u „Soyuz“ va „Mir“ tizimlarida Moskvaning „Yulduzli Siti“da oʻqigan. 1992-yilda u Kyolndagi Yevropa astronavtlar markazi EACda Yevropa kosmik agentligi (ESA) astronavtlar korpusiga qoʻshildi. 1992-yil avgust oyida Klarevoy NASA Jonson kosmik markaziga/Xyustonga kosmik kemalar missiyasi boʻyicha mutaxassis sifatida tayinlandi. Kosmik parvoz oraligʻida Clervoy Shuttle Avionics Integration Laboratory (SAIL) parvoz dasturlarini sinovdan oʻtkazish boʻlimi boshligʻi va Shuttle va ISS uchun robototexnika displey dizayni boʻyicha supervayzer etib tayinlandi. Uchinchi kosmik parvozidan soʻng u NASA-Astronavtlar idorasida Xalqaro kosmik stansiya displey integratsiyasi boʻlimi boshligʻi etib tayinlandi.
U Space Shuttle bortida ikki marta va bir marta Discovery bortida yoki koinotda jami 675 soat parvoz qilgan. Amerikalik astronavtlar uning ismini talaffuz qilishda qiynalganligi sababli Clervoy „Billi Bob“ laqabini oldi.
2001-yildan 2008-yilgacha u Les Mureaux (Fransiya) shahridagi Avtomatlashtirilgan transport vositalarining ESA loyihasi boʻyicha katta maslahatchi boʻlgan. 2008-yilda u ESA kosmonavtlarining yangi klassi uchun tanlov kengashi aʼzosi etib tayinlandi.
Clervoy harbiy va fuqarolik parashyut litsenziyalari, harbiy va fuqarolik suv ostida suzish litsenziyalari va xususiy uchuvchi litsenziyasiga ega.
Kosmik parvoz tajribasi tahrir
- STS-66 (1994-yil 3-14-noyabr), Ilovalar va fanlar boʻyicha Atmosfera laboratoriyasi-3 (ATLAS-3) missiyasi oʻn bir yillik quyosh tsikli davomida Yerning energiya balansi va atmosfera oʻzgarishini aniqlash boʻyicha davom etayotgan dasturning bir qismi edi. Klervoy CRISTA-SPAS atmosfera tadqiqot sunʼiy yoʻldoshini havoga koʻtarilganidan 20 soat oʻtgach joylashtirish uchun robot qoʻlidan foydalangan va kosmosda 262 soat 34 daqiqa va 175 yer orbitasini qayd etgan.
- STS-84 (1997-yil 15-24-may) NASAning Rossiyaning Mir kosmik stansiyasi bilan uchrashish va tutash boʻyicha oltinchi Shuttle missiyasi edi. Foydali yuk komandiri sifatida tayinlangan Clervoyning asosiy vazifalari 20 dan ortiq tajribalarni boshqarish, oʻrnatish tizimi va SPACEHAB qoʻsh modulining ishlashi va Atlantis va Mir oʻrtasida 4 tonna uskunani uzatish edi. U, shuningdek, ushbu missiyada favqulodda kosmosga uchuvchi sifatida oʻqitilgan. U kosmosda 221 soat 20 daqiqa va 144 Yer orbitasiga kirdi.
- STS-103 (1999-yil 19-27-dekabr) asosiy maqsadi teleskopning juda aniq ishora talablarini qondirish uchun zarur boʻlgan giroskoplari ketma-ket nosozliklardan soʻng uxlab qolgan Hubble kosmik teleskopini taʼmirlash edi. Clervoy koʻtarilish, kosmosga kirish uchun bort muhandisi edi. U robot qoʻlidan teleskopni suratga olish va oʻrnatish va ekipaj hamkorlarining har biri sakkiz soatdan koʻproq davom etgan uchta kosmik yurishida manevr qilish uchun foydalangan. U koinotda 191 soat 11 daqiqa va Yer orbitasini 120 marta aylanib chiqdi.
Joriy topshiriq tahrir
Clervoy Germaniyaning Kyoln shahridagi Yevropa astronavtlar markazida joylashgan ESAning Yevropa astronavtlar korpusi aʼzosi hamdir. ESA garovga olish funktsiyalarining bir qismi sifatida Clerway Inson kosmik parvoz dasturiga, Tashqi aloqalar boʻlimiga va Barqaror rivojlanish boʻlimiga yordam beradi. U, shuningdek, Fransiyaning Bordo-Mérignac shahridagi A310 Zero-G samolyoti asosida parabolik parvoz dasturi uchun mas’ul boʻlgan CNES fransuz kosmik agentligining shoʻba korxonasi Novespace raisi va strategiya menejeri boʻlgan.
Shaxsiy hayot tahrir
U Lourens Boulangerga uylangan va ularning ikki farzandi bor. Clervoy raketka sporti, mahoratli oʻyinlar, kanyonda yurish, changʻi va bumerang, frizbi, uçurtma kabi uchish darslarini yaxshi koʻrar edi.
Tashkilotlar tahrir
Kosmik tadqiqotchilar uyushmasi (ASE) aʼzosi, Fransiya aeronavtika va astronavtika assotsiatsiyasi (3AF) faxriy aʼzosi, Havo va kosmik akademiyasi (ANAE) aʼzosi, Xalqaro Astronavtika Akademiyasi (IAA) aʼzosi. U Amerika Aeronavtika va Astronavtika Instituti (AIAA) aʼzosi, Butunjahon okean tarmogʻi elchisi, Te Mana o te Moana, Fransiya Polineziyasida dengiz hayotini asrash boʻyicha notijorat tashkilotining homiysi, JF Klervoy, shuningdek, SeaOrbiter Ocean Exploration Project uchun ESA vakili hisoblanadi.
Maxsus unvonlar tahrir
- Faxriy legion ordeni ofitseri
- Milliy xizmatlari uchun ordeni ritsarlari
- NASA kosmik parvoz medallari (uchta)
- NASAning alohida xizmat medallari (ikkita)
- Aeronavtika medali
- Komarov va Koroliev mukofotlari Fédération Aéronautique Internationale.
Yodgorliklar tahrir
- Frankonvilda (Val-d’Oise) oʻrta maktab uning nomi bilan atalgan va u erda oʻqishning bir qismini tugatgan.
- Longeville-lès-Metz (Moselle) da media kutubxonasi uning nomi bilan atalgan.
- Sersi maydoni (Saone-et-Luara) uning nomi bilan atalgan
Patent tahrir
Jean-Françoisga Omega tomonidan ishlab chiqarilgan, ESA tomonidan sinovdan oʻtgan va malakali „Speedmaster Skywalker X-33“ qoʻl soatlarining funksiyalari uchun xalqaro patent berdi.
Manbalar tahrir
- ↑ Lee Ellis. Who's who of NASA Astronauts. Americana Group Publishing, 2004 — 44– bet. ISBN 978-0-9667961-4-8.
- ↑ Ben Evans. The Twenty-first Century in Space. Springer, 15 December 2014 — 392– bet. ISBN 978-1-4939-1307-7.
- ↑ „Jean-François Clervoy“. www.esa.int. Qaraldi: 16-may 2020-yil.