James Frencis Durante (/dəˈrænti/ də-RAN-tee, Italyancha: duˈrante , 1893-yil 10-fevral — 1980-yil 29-yanvar) amerikalik komediyachi, aktyor, qoʻshiqchi, vodvil va pianinochi edi. Uning oʻziga xos shagʻal nutqi, Pastki Sharqiy aksent, kulgili tili, jazz taʼsiridagi qoʻshiqlari va taniqli burni uni 1920-yillar va 1970-yillar davomida Amerikaning eng tanish va mashhur shaxslaridan biriga aylantirishga yordam berdi. U tez-tez burnini schnozzola deb atagan (Amerika Yahudiy tilidagi schnoz soʻzining italyanchalashuvi, „katta burun“ degan maʼnoni anglatadi) va bu soʻz uning taxallusiga aylandi.

Jimmy Durante
Tavalludi
James Francis Durante

10-fevral 1893-yil
New York City, A. Q. Sh.
Vafoti 29-yanvar 1980-yil(1980-01-29)
(86 yoshda)
Santa Monica, Kaliforniya, A. Q. Sh.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi
  • Qiziqchi
  • aktyor
  • xonanda
Faoliyat yillari 1920-1972
Turmush oʻrtogʻi
Jeanne Olsen
(turm. 1921; her death 1943)

Margie Little (turm. 1960)
Bolalari 1

Yoshligi tahrir

Durante Nyu-Yorkning Quyi Sharqiy tomonida tugʻilgan. U Italiyaning Kampaniya, Salerno shahridan kelgan Rosa (Lentino) va Bartolomeo Durantening toʻrt nafar farzandining eng kichigi edi[1]. Bartolomeo sartarosh boʻlgan[2][3]. Yosh Jimmy Sankt-Malakiy Rim-katolik cherkovida qurbongoh boʻlib xizmat qilgan[4].

Erta martaba tahrir

Durante yettinchi sinfda maktabni tashlab, toʻliq vaqtli pianinochi boʻlishga ulgurdi. U dastlab amakivachchasi bilan oʻynadi, uning ismi ham Jimmiy Durante edi. Bu oilaviy harakat edi, lekin u qarindoshi uchun juda professional edi. U shahardagi pianino bar sxemasida ishlashni davom ettirdi va Nyu-Yorkdagi birinchi taniqli jazz guruhlaridan biri, Original New Orleans Jazz Bandiga qoʻshilishdan oldin „Ragtime Jimmy“ laqabini oldi[5]. Durante Yangi Orleanlik boʻlmagan yagona aʼzo edi. Uning har bir satrdan keyin guruh yoki orkestr akkord tinish belgilari bilan hazil qilish uchun qoʻshiqqa kirishi Durante savdo belgisiga aylandi. 1920-yilda guruh Jimmy Duranteʼs Jazz Band deb oʻzgartirildi.

Yulduzlik tahrir

 
Buster Keaton, Thelma Todd va Durante „Speak Easily“ (1932)

1920-yillarning oʻrtalariga kelib, Durante Clayton, Jackson va Durante ismli trioda vodevil yulduzi va radio shaxsiga aylandi. Durantening eng yaqin doʻstlari Lou Clayton va Eddie Jackson keyingi yillarda tez-tez Durante bilan uchrashishdi. Jackson va Durante 1930-yil 8-dekabrda Brodveyda ochilgan Koul Porterning "Nyu-Yorklers" musiqiy filmida paydo boʻlishdi. Oʻsha yilning boshida jamoa Dashiell Hammettning "Red Harvest " romaniga asoslangan „Roadhouse Nights“ filmida paydo boʻldi.

Meros tahrir

Durante vafotidan keyin uning qoʻshiqlari bir nechta filmlarda namoyish etildi. Dan Aykroyd va Kim Basinger 1988-yilda „My Stepmother Is an Alien“ filmida „Did You Ever Have the Feeling“ qoʻshigʻini „The Man Who Came to Dinner“ qoʻshigʻidan Durante taassurotlarini ijro etishdi. Uning „Young at Heart“ spektakli „Siti Slickers“ (1991) filmida namoyish etilgan va „Vaqt oʻtishi bilan“ va „Make Someone Happy“ versiyalari Sietldagi „Sleepless“ (1993) filmining ochilish va yakuniy kreditlarida ijro etilgan. Michael J. Fox 1994-yilgi Greedy filmida Durantening „Inka Dinka Doo“ qoʻshigʻini kuylagani haqidagi taassurotni ijro etdi[6]. Filmda uning „Smile“ ijrosi va Joker (2019) treyleri aks etgan[7]. Uning „The Glory of Love“ qoʻshigʻi, „Orphan“ (2009) qoʻrqinchli filmining soʻnggi ijrolarida va „Orphan: First Kill“ (2022) prekvelida Izabel Fuhrman tomonidan kuylangan ijroda ham ishlatilgan.

Manbalar tahrir

  1. Bakish, David. Jimmy Durante: His Show Business Career, with an Annotated Filmography and Discography. McFarland, 2007. ISBN 978-0786430222. 
  2. Fowler Schnozzola: The Story of Jimmy Durante Viking Press, 1951
  3. Bakish, David Jimmy Durante: His Show Business Career, with an Annotated Filmography and Discography McFarland & Co., ISBN 978-0899509686
  4. Vincenzo. „The Actors' Chapel“. Sancte Pater (24-oktabr 2009-yil). Qaraldi: 10-may 2012-yil.
  5. „Jimmy Durante (1893–1980)“. Red Hot Jazz Archive. Qaraldi: 10-fevral 2021-yil.
  6. Ebert, Roger. „Greedy (film review)“. RogerEbert.com (4-mart 1994-yil). Qaraldi: 14-oktabr 2019-yil.
  7. Stevens. „The Real Reason to Skip Joker Is That It's Boring“. Slate.com (3-oktabr 2019-yil). Qaraldi: 14-oktabr 2019-yil.