Kaj
Kaj — Afgʻoniston gʻarbidagi daryo boʻlib, Daykundi viloyatidan oqib oʻtadi. Hilmand daryosining asosiy irmogʻidir.
Geografiyasi tahrir
Daryo uzoq shimoliy Daykundi viloyatining Daykundi viloyatida , Bamyan viloyati bilan chegaradosh Hazarajat deb nomlangan mintaqada koʻtariladi. Tugʻilganidan koʻp oʻtmay, Kaj janubga qarab yoʻl oladi. Deh Ravoddan qirq chaqirim shimolda joylashgan Hilmandning oʻng qirgʻogʻiga qoʻshilishi bilan tugaydi.
Gidrologiyasi tahrir
Oqimning mavsumiy sxemasi qorning mavsumiy erishini hisobga olgan holda markaziy Afgʻonistonning baland togʻlaridagi daryolarga xosdir.
Oʻrtacha yillik oqim yoki modul 6 yil davomida (1974-yildan 1979-yilgacha) hisoblab chiqilgan va sekundiga 35 kub metrdan koʻproq yoki kamroq edi. 1978-yilda kunlik oqimlarda kuzatilgan egri tebranish ushbu 6 yillik oʻrtacha koʻrsatkichga juda oʻxshash.
Yuqori suv davri qishning oxiri va bahorning boshiga toʻgʻri keladi. Maksimal oqim fevral oyining oxiri — may oyining boshlarida qor erishi paytida kuzatiladi. Aprel oyining birinchi yarmida u oʻrtacha sekundiga 200-300 kub metrga etadi. Bu koʻp suv davri iyun oyining boshidan boshlab 20 kub metrdan pastga tushadigan barqaror pasayish sur’ati bilan birga keladi, shuning uchun pasayish sekinlashadi va bu tezligi kuzning boshida, yaʼni sentyabr-oktyabr oylarida sekundiga 5 dan 7 m³ gacha boʻlgan eng past oʻrtacha darajaga yetdi. Quruq mavsumda momaqaldiroq va yomgʻir yogʻadi, bu tendentsiyada vaqti-vaqti bilan tanaffuslarni keltirib chiqaradi. Oraliq davr (mo''tadil oqim tezligi bilan) sovuq mavsumda, oktyabr oyining boshidan mart oyining boshigacha sodir boʻladi, bu davrda oʻrtacha tezlik sekin, ammo barqaror ravishda, soniyasiga 7 dan 15 kubometrgacha koʻtariladi.
1978-yil davomida bu koʻrsatkich eng past 5 va eng yuqori 160 m³ orasida oʻzgarib turdi. Aprel oyida qorning tez erishi choʻqqisiga chiqdi.