Kalmar Nyukel
Kalmar Nyukel (kalmar kaliti)-Gollandiyada qurilgan shved pinnasi. 1637-1638-yillarda Shimoliy Amerika qirgʻoqlariga suzib borib, u yerda „Yangi Shvetsiya“ koloniyasiga asos solgan. 1997-yilda ushbu kemaning nusxasi Uilmington shahrida qurilgan.
| Kalmar Nyukel | |
|---|---|
| Asosiy maʼlumotlar | |
| Model yili | 1997-yil |
| Kuch moslamalari | |
| Quvvati | 165 ot kuchi |
| Oʻlchamlari | |
| Uzunligi | 32 metr |
| Kengligi | 25 fut |
| Balandligi | 12 fut 5 dyuym (3,78 metr) |
Tarixi
tahrirPinnas 1625-yilda Gollandiyada qurilgan. 1629-yilda kema Shvetsiya Qirolligi tomonidan yordamchi sifatida foydalanish uchun sotib olingan[1]. Shvedlar kemani „Kalmar Nyukel“ deb oʻzgartirgаn vа „Kalmar kaliti“ degan maʼnoni anglatadi[2]. Kema Shvetsiya dengiz floti tarkibiga kiritilgan. Shvedlar Shimoliy Amerikada mustamlaka qurishga qaror qilganlar. 1637-yilning noyabr oyida koʻchmanchilar bilan ikkala pinna ham Goteborgni tark etib, Yangi dunyo qirgʻoqlariga suzib ketgаn. Shimoliy dengizda ularni kuchli boʻron bosib olgаn. „Kalmar Nyukel“ Niderlandiya qirgʻoqlariga olib ketilgan, biroq ekipaj kemani qutqarib, mahalliy koʻrfazga olib chiqishga muvaffaq boʻlgan. Bir hafta oʻtgach, Vogel Grip ham u yerda suzib ketgаn. Yangi yil arafasida uzoq taʼmirdan soʻng kemalar suzib ketgаn[2]. 1638-yil mart oyida kemalar Kristina va Delaver[3] daryolarining ogʻziga qoʻndi, bu yerda oʻsha paytdagi Shvetsiya qirolichasi Kristina nomi bilan atalgan Fort Kristina Piter Minuit tomonidan asos solingan. 1640-yil 7-fevralda Kalmar Nyukel ikkinchi sayohatiga chiqgan va 17-aprelda Fort-Kristinaga yetib keldi va Shvetsiya koloniyasiga yangi koʻchmanchilarni olib kelgаn. Kema Shvetsiyadan koloniyaga va orqaga yana 2 ta sayohatni amalga oshirgаn. 1637-yildan 1644-yilgacha Kalmar Nyukel 4 marta sayohat qilgаn. 1651-yilda kema Shvetsiya dengiz flotidan olib ketilib, savdogarga sotilgan. Ammo boshqa versiyaga koʻra, Kalmar Nukel uni eskort kemasi sifatida ishlatgan gollandlarga Shimoliy dengizdagi birinchi Angliya-Gollandiya urushi davrida sotilgan[1]. 1986-yilda amerikalik bastakor Benjamin Lis „Kalmar Nyukel“ kemasi nomidagi simfoniyani yozgаn, uning yozuvi 2003-yilda Gremmi mukofotiga nomzod boʻlgan, Germaniyaning Reynland-Pfalts davlat filarmoniyasi orkestri tomonidan ijro etilgan[4]. 1996-1997-yillarda yelkanli qayiqning nusxasi AQShning Delaver shtatida Allen Roul boshchiligida qurilgan. Yelkanli qayiq xuddi shu nomdagi Shvetsiya qal’asidan uncha uzoq bo‘lmagan Kristina daryosi bo‘yidagi Uilmingtondagi kemasozlik zavodida qurilgan. Kema qurilishi 1997-yil 28-sentyabrda boshlangan va 1998-yil 9-mayda yakunlangan. Kema kengligi 25 fut (7,6 metr), uzunligi[2] fut (32 metr) va balandligi 12 fut 5 dyuym (3,78 metr) edi. Suv almashinuvi taxminan 300 tonnani tashkil etgan. Kemaga elektron navigatsiya uskunalari va ikkita 165 ot kuchiga ega dizel dvigatellari oʻrnatilib, ularni ehtiyotkorlik bilan yashirishdi. Kemani qurishning umumiy qiymati 3,2 million dollarni tashkil etdi. Nusxaning baʼzi dekorativ figuralari loyihani amalga oshirishda yordam bergan odamlarning portretiga oʻxshaydi—Delaver shtati gubernatoridan tortib ixtiyoriy yordamchilargacha. „Kalmar Nyukel“ zamonaviy pinalarining burni oʻyilgan ikki sochli sher bilan bezatilgan—kuch va buyuklik ramzi. Bu raqam amerikalik usta R. Xoluk tomonidan yaratilgan. Shuningdek, kemada oʻq otish mumkin boʻlgan oʻnta toʻp bor[2]. Uilmingtondan Baltimor va Annapolisga birinchi parvozda „Kalmar Nyukell“ 1998-yil 26-aprelda uchgan. Keyinchalik kema Italiyaning „Qaroqchilar“ filmini suratga olishda ishtirok etgаn[2].
Galereya
tahrir-
Chesapeake ko'rfazida Amerika, Shvetsiya va Finlandiya bayroqlari ostidagi "Kalmar Nyukel", 2008-yil -
Kemaning boshi -
kemaning orqa tomoni -
kema mushuk
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „History of the Kalmar Nyckel“. 2019-yil 27-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-iyun.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Парусные корабли. Самые красивые и знаменитые. Аванта, 2005.
- ↑ Johnson, Amandus. The Swedish Settlements on the Delaware, 1638–1664. Philadelphia: Swedish Colonial Society, 1911.
- ↑ Fox, Margalit. „Benjamin Lees, 86, Versatile Classical Composer“. New York Times (2010-yil 7-iyun), s. A-19. 2018-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-iyun.