Kolovratkalar, boshaylangichlilar (Rotatoria) — toʻgarak chuvalchanglar tipiga mansub umurtqasiz hayvonlar sinfi. Boʻyi 0,04—2,5 mm, 2000 tacha turi bor. Tanasi kutikala bilan qoplangan, 3 boʻlim: bosh, tana va oyoqdan iborat (baʼzi K.da hamma boʻlimlar qoʻshilib ketgan). Bosh tomonida doira boʻlib 2 qator joylashgan kipriklari ogʻiz aylangich apparatni hosil qiladi. Kipriklarining maʼlum tomonga qarab bir meʼyorda tebranishi tufayli suzib yuradi va mayda organizmlarni ogʻziga tortib oladi. Nerv sistemasi xalqum usti gangliysi va undan chiqadigan nervlardan, sezgi organlari esa koʻz (koʻpincha bitta) va paypaslagichlardan iborat. Ayirish organi juft protonefridiy tipida. Kon aylanish va nafas olish sistemasi yoʻq. Erkaqlari urgʻochilaridan ancha kichik. K. chuchuk va shoʻrtob suvlarda, baʼzan dengiz va tuproqda yashaydi. Planktonxoʻr yosh baliklar uchun oziq boʻladi.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil