Inflatsiya: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
kTahrir izohi yoʻq
Qator 1:
[[File:World_Inflation_rate_2010.svg|thumb|400px|Jahon boʻylab inflatsiya darajasi (2010).]]
Inflyatsiya - pulni qadirsizlanishini bildiradi. Inflyatsiya har yili ivojlangan davlatlarda o'rtacha 7% tashkil etadi.
'''Inflatsiya''' [[pul]] qadrsizlanishini bildiradi. Inflatsiya har yili rivojlangan davlatlarda oʻrtacha 7 % tashkil etadi.
Barcha iqtisodiy aloqalar inflyatsiyani hisobga olgan holda amalga oshiriladi
Barcha iqtisodiy aloqalar inflyatsiyani hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
 
== Batafsil ==
 
[[Iqtisodiyot]]da, inflatsiya muomalada mavjud boʻlgan [[tovar]] va [[xizmat]]lar [[narx]]ining oʻsishi degan maʼnoni anglatadi. Inflatsiya atamasi, koʻproq pulga talabning ortishiga taʼluqlidir, shunga qaramay, inflatsiya haqiqiy harid qilish qiymatini kuchsizlantirib tanozzulga ham olib keladi. Umumiy narh darajasi ortganda, har bir valyuta tovar va hizmat koʻrsatishga ega boʻlishi kamayib boradi. Harh-navo inflyatsiysi inflatsiya sur’ati bilan oʻlchanadi, yani narh indeksining foizi oʻzgaradi, huddi isteʼmol narhi indeksi kabi.
Inflatsiya iqtisodni shubhasiz inqirozga olib keladi. Masalan, inflatsiya beqarorligi kelejakda investitsiya va jamgʻarmalarni esankiratib qoʻyishi mumkin.
 
Inflatsiya darajasi yildan yilga farq qiladi. 1950 yildan byuon, [[AQSh dollari]] inflatsiyasi darajasi −0.7 % (1954) dan 13.3 % (1979) ga oʻzgarib turadi. 1991 yildan buyon, bu koʻrsatkich yiliga 1.6 % va 3.3 % oʻrtasida boʻlgan. 1950 yildan buyon 18 ta davlat giperiflyatsiyaga uchradi. Bunda inflatsiya darajasi oyiga 50 % edi. Yaqin yillarda Yaponiya negativ inflayatsiyani boshidan kechirdi, yaʼni yiliga 1 % deflyatsiyani. Koʻpgina davlat Markaziy Banklari inflatsiya darajasini past ammo pozitive holda ushlab turishga harakat qilmoqda. Bazilari bu koʻrsatkichni 1-3 % da ushlab turishni rejalashtirgan.
Kumush va oltinga asoslangan iqtisodiyot bazan inflatsiyaga uchrasada, bu iqtisodiyotdagi inflayatsiya darajasi kamdam kam yiliga 2 % dan oshadi va umumiy yani asrlar mobaynida bu koʻrsatkich 0(nol) ga yaqin boʻladi. Qogʻoz pullarga asoslangan iqtisodiyot esa anchagina koʻproq inflatsiyaga uchraydi. Piter Bernolz bu haqda shunday degan: „Eng yuqori inflatsiya XX asrda metall pullar hech qanaqa kuchga ega boʻlmagan davlatlarda yuz berdi.“ 1971 yilda AQSH hukumati dollarning oltinga bogʻliqligini tamomila uzdi, yani AQSH hukumati oʻz valkyutasini oltin bilan taminlamadi. Oʻsh paytda koʻplab davlatlarning budjet zahiralari AQSH dollarida edi. Dollarning inflatsiyaga uchrashini bilgan davlatlar AQSH dan pulini oltinga almashtirib berishni talab qiladi, lekin AQSH buni rad etadi. Pul rezervi dollarda boʻlgan davlatlar giperinflatsiyani oldini olishga harakat qilsa ham 1971 yillarda shu davlatlarda inflatsiya darajasi juda yuqori boʻldi. Lekin 1985 yillardan keyin koʻplab davlatlarda inflatsiya darajasi 1971 −1985 yillarga qaraganda anchagina pasaydi.
 
{{economy-stub}}
 
[[Turkum:Iqtisodiyot va moliya]]
 
{{Link GA|zh}}
 
[[af:Inflasie]]
[[als:Inflation]]
[[ar:تضخم اقتصادي]]
[[arz:تضخم اقتصادى]]
[[az:İnflyasiya]]
[[bar:Inflazion]]
[[be:Інфляцыя]]
[[be-x-old:Інфляцыя]]
[[bg:Инфлация]]
[[br:Monc'hwez]]
[[bs:Inflacija]]
[[ca:Inflació]]
[[cs:Inflace]]
[[cy:Chwyddiant]]
[[da:Inflation]]
[[de:Inflation]]
[[dv:އިންފްލޭޝަން]]
[[el:Πληθωρισμός]]
[[en:Inflation]]
[[eo:Inflacio]]
[[es:Inflación]]
[[et:Inflatsioon]]
[[eu:Inflazio]]
[[ext:Enflacion]]
[[fa:تورم]]
[[fi:Inflaatio]]
[[fr:Inflation]]
[[ga:Boilsciú]]
[[gl:Inflación]]
[[gu:ફુગાવો]]
[[he:אינפלציה]]
[[hi:मुद्रा स्फीति]]
[[hr:Inflacija]]
[[hu:Infláció]]
[[hy:Գնաճ]]
[[id:Inflasi]]
[[io:Inflaciono]]
[[is:Verðbólga]]
[[it:Inflazione]]
[[ja:インフレーション]]
[[jv:Inflasi]]
[[ka:ინფლაცია]]
[[kk:Инфляция]]
[[kn:ಹಣದುಬ್ಬರ]]
[[ko:인플레이션]]
[[ky:Cаясий инфляция]]
[[la:Inflatio]]
[[lb:Inflatioun]]
[[lo:ສະພາວະເງິນເຟີ້]]
[[lt:Infliacija]]
[[lv:Inflācija]]
[[mk:Инфлација]]
[[ml:നാണയപ്പെരുപ്പം]]
[[mn:Инфляци]]
[[ms:Inflasi]]
[[my:ငွေကြေးဖောင်းပွခြင်း]]
[[nds:Inflatschoon]]
[[nl:Inflatie]]
[[nn:Inflasjon]]
[[no:Inflasjon]]
[[pl:Inflacja]]
[[ps:ډډون]]
[[pt:Inflação]]
[[ro:Inflație]]
[[sah:Инфляция]]
[[sh:Inflacija]]
[[simple:Inflation]]
[[sk:Inflácia]]
[[sl:Inflacija]]
[[sq:Inflacioni]]
[[sr:Инфлација]]
[[sv:Inflation]]
[[ta:பணவீக்கம்]]
[[te:ద్రవ్యోల్బణం]]
[[tg:Таваррум]]
[[th:ภาวะเงินเฟ้อ]]
[[tl:Implasyon (presyo)]]
[[tr:Enflasyon]]
[[uk:Інфляція]]
[[ur:افراط زر]]
[[vi:Lạm phát]]
[[wuu:通货膨胀]]
[[yi:אינפלאציע]]
[[zh:通货膨胀]]