|
Bugungi kunda mobil tizimlar sohasida qo’llanilayotganqoʻllanilayotgan asosiy dasturiy ta’minotlartaʼminotlar Symbian, Windows Mobile, iPhod systemasi, Android, Web OS va yana bir ochiq kodli yosh sistema Samsung Electronics ning kechagina yaratilgan bada sistemasi. Quyida e’tiboringizgaeʼtiboringizga bugungi
kunda juda tez ommalashayotgan, mobil qurilmalar uchun yaratilgan ochiq kodli operatsion sistema – — Android haqida so’zsoʻz yuritiladi, uning afzalliklari, boshqa sistemalardan ustunliklari va kamchiliklari haqida fikr yuritiladi. Android tarixi /*Operatsion Sistemaning yaralishi va bosgan yo’liyoʻli*/ [[1991-yil]] Linus Torvalds boshlab bergan erkin va ochiq kodli operatsion sistemalar [[2007 yilga-yil]]ga kelib telefonlarni ham egallay boshladi. Aslida bu qanday boshlangan edi?
[[2005-yil]] iyul oyida Google kompaniyasi telefonlarga dastur ishlab berish bilan shug’ullanadiganshugʻullanadigan Android Inc. nomli kichik kompaniyani sotib oladi. Ushbu Android Inc. kompaniyasining asoschilaridan biri Andy Rubin bugungi kunda Googlening mobil aloqalari bilan shugʻullanuvchi shug’ullanuvchi bo’limigaboʻlimiga rahbarlik qiladi. Andy Rubin Biznes haftaligi (Business Week) gazetasiga bergan interviuvsida: “Egasini„Egasini yaxshi tushunadigan telefonlar yaratish uchun
katta ehtiyoj mavjud”mavjud“ 1 degan edi. Buni qarangki haqiqatdan ham [[2007 yilga-yil]]ga kelib Google butun dunyoni hayratga solishga muvoffaq bo’ladiboʻladi, ya’niyaʼni xuddi shu yili u Symbian, Windows mobile, iPhone sistemalari bilan raqobatlasha oladigan yangi mobil sistemaga asos soldi. Siz “Xo’sh„Xoʻsh nima qipti, telefon operatsion sistemalari (OS) yana bittaga koʻpayiptida!“ deyishingiz mumkin. Haqiqatdan ham bittaga koʻpadi- yu ammo ulardan butunlay farq qilar edi. Bu farq unig asosida Linux Kernel 2.6 dan foydalanilganida edi. Ha endi Linux telefonlarda!
Shu tariqa [[2007 -yil ]] noyabrda Google tomonidan tashkil etilgan Open Handset Alliance (OHA) ommaga Google Androidning Software Developing Kit(SDK) ni taqdim etdi. OHAga birinchilardan bo’libboʻlib HTC, LG, Samsung, T-mobile kabi kompanialar, keyinroq esa protsessorlar va chiplar bo’yichaboʻyicha ishlovchi QUALCOMM va [[Texas ]] Instrumentslar a’zoaʼzo bo’lishdiboʻlishdi. ▼nima qipti, telefon operatsion sistemalari (OS) yana bittaga ko’payiptida!” deyishingiz mumkin. Haqiqatdan ham bittaga ko’padi- yu ammo ulardan butunlay farq qilar edi. Bu farq unig asosida Linux Kernel 2.6 dan foydalanilganida edi. Ha endi Linux telefonlarda!
Hozirda OHAga 47 ta dasturiy va texnik qismlar bilan ishlaydigan kompaniyalar[[kompaniya]]lar a’zoaʼzo bo’lganboʻlgan. ▼▲Shu tariqa 2007 yil noyabrda Google tomonidan tashkil etilgan Open Handset Alliance (OHA) ommaga Google Androidning Software Developing Kit(SDK) ni taqdim etdi. OHAga birinchilardan bo’lib HTC, LG, Samsung, T-mobile kabi kompanialar, keyinroq esa protsessorlar va chiplar bo’yicha ishlovchi QUALCOMM va Texas Instrumentslar a’zo bo’lishdi.
2008-yil 21-oktabrda programistlarni quvontiradigan voqea yuz berdi, ya’niyaʼni OHA Androidni ochiq kodli deb e’loneʼlon qildi. Android OHA GPLv2 va Apache2.0 litsenziyalari ostida 1.5 versiyasi butun ommaga taqdim etildi. Dasturiy o’zigaoʻziga xosligi /*Android uchun yaratilgan dasturiy qurilmalar va xususiyatlari*/ Android dasturiy ta’minotinitaʼminotini ishlab chiqishda Googlening Java biblatekalaridan, mikroprotsessor kodi esa ARM arxitekturasida C dasturlash tilida va uni ▼▲Hozirda OHAga 47 ta dasturiy va texnik qismlar bilan ishlaydigan kompaniyalar a’zo bo’lgan.
mashina kodiga o’girishdaoʻgirishda GCC kompilyatoridan foydalniladi. Android grafikasi va animatsiya uchun ham ochiq kodli bo’lganboʻlgan OpenGL ES biblatekalaridan, ma’lumotlarnimaʼlumotlarni saqlash va boshqarish uchun SQLitedan foydalanilgan. Sistema MP3, MP4, MIDI, OGG, MPEG-4, WAV, formatidagi audio va video fayllarni hamda JPEG,PNG,GIF,BMP farmatli suratlarni qo’llabqoʻllab quvvatlaydi. Androidning 1.5-versiyasida sizga YouTubega videolarni yuklash va ekranda animatsion rejimda ishlash mumkin edi. 2009-yili 15 sentabrda taqdim qilingan Android 1.6 versida Google dasturiy vositalari qo’llanilganqoʻllanilgan bo’libboʻlib, tezkor qidirish maqsadida ekranning yuqorisida “quick„quick search”search“ box joylashtirilgan. Yozishga erinadiganlar uchun esa tovush bilan ▼▲2008-yil 21-oktabrda programistlarni quvontiradigan voqea yuz berdi, ya’ni OHA Androidni ochiq kodli deb e’lon qildi. Android OHA GPLv2 va Apache2.0 litsenziyalari ostida 1.5 versiyasi butun ommaga taqdim etildi. Dasturiy o’ziga xosligi /*Android uchun yaratilgan dasturiy qurilmalar va xususiyatlari*/ Android dasturiy ta’minotini ishlab chiqishda Googlening Java biblatekalaridan, mikroprotsessor kodi esa ARM arxitekturasida C dasturlash tilida va uni
ta’minlandiqidirish texnologiyalari qoʻllanilgan. Shu yilning Oktabrida Android 2.0 ommaga taqdim qilindi. Bu versiya Telefonning protsessor tezlgini oshirish va telefon protsessorining samarali ishlashi taʼminlandi<ref>[http://techvesti.ru/node/343 Aiko — женский робот-андроид с искусственным интеллектом]. Фото и видео.</ref>. Ishlab chiqilgan yangi Androidda kontakt listda endi kontakt nomi bilan birgalikda uning rasmini ham qo’yishingizqoʻyishingiz mumkin va siz bu kontaktning ustiga bossangiz alohida qismdan uni joylashgan joyini aniqlashda, Gmail orqali xat yo’llashdayoʻllashda va qo’ng’iroqqoʻngʻiroq qilishda foydalanishingiz mumkin. Androidda Internetdan foydalanish uchun aynan shu sistema uchun yaratilgan WebKit brauzeridan foydalaniladi, endilikda bu brauzer HTML5ni ham qo’llabqoʻllab quvvatlaydi. Google sistemani yaratishga yaratdiyu sistemani asosan o’ziningoʻzining dasturiy vositalari bilan to’ldiratoʻldira boshladi. Masalan Google Voice tovsh xizmatlari uchun, Sky Map yulduzlar xaritasi, Google qidirish xizmati, Google Maps xarialari va Gmail kabilardir. Android foydalaniladigan dasturiy ta’minotitaʼminoti Javada yozilgan bo’libboʻlib, siz yaratadigan dasturingizni mashina kodiga o’girishoʻgirish uchun standart Java Virtual Machinedan emas Android uchun yaratilgan Dilvak Virtual Machinedan foydalaniladi. ▼▲mashina kodiga o’girishda GCC kompilyatoridan foydalniladi. Android grafikasi va animatsiya uchun ham ochiq kodli bo’lgan OpenGL ES biblatekalaridan, ma’lumotlarni saqlash va boshqarish uchun SQLitedan foydalanilgan. Sistema MP3, MP4, MIDI, OGG, MPEG-4, WAV, formatidagi audio va video fayllarni hamda JPEG,PNG,GIF,BMP farmatli suratlarni qo’llab quvvatlaydi. Androidning 1.5-versiyasida sizga YouTubega videolarni yuklash va ekranda animatsion rejimda ishlash mumkin edi. 2009-yili 15 sentabrda taqdim qilingan Android 1.6 versida Google dasturiy vositalari qo’llanilgan bo’lib, tezkor qidirish maqsadida ekranning yuqorisida “quick search” box joylashtirilgan. Yozishga erinadiganlar uchun esa tovush bilan
qidirish texnologiyalari qo’llanilgan. Shu yilning Oktabrida Android 2.0 ommaga taqdim qilindi. Bu versiya Telefonning protsessor tezlgini oshirish va telefon protsessorining samarali ishlashi
== Manbalar ==
▲ta’minlandi. Ishlab chiqilgan yangi Androidda kontakt listda endi kontakt nomi bilan birgalikda uning rasmini ham qo’yishingiz mumkin va siz bu kontaktning ustiga bossangiz alohida qismdan uni joylashgan joyini aniqlashda, Gmail orqali xat yo’llashda va qo’ng’iroq qilishda foydalanishingiz mumkin. Androidda Internetdan foydalanish uchun aynan shu sistema uchun yaratilgan WebKit brauzeridan foydalaniladi, endilikda bu brauzer HTML5ni ham qo’llab quvvatlaydi. Google sistemani yaratishga yaratdiyu sistemani asosan o’zining dasturiy vositalari bilan to’ldira boshladi. Masalan Google Voice tovsh xizmatlari uchun, Sky Map yulduzlar xaritasi, Google qidirish xizmati, Google Maps xarialari va Gmail kabilardir. Android foydalaniladigan dasturiy ta’minoti Javada yozilgan bo’lib, siz yaratadigan dasturingizni mashina kodiga o’girish uchun standart Java Virtual Machinedan emas Android uchun yaratilgan Dilvak Virtual Machinedan foydalaniladi.
{{Reflist}}
[[Turkum:Androidlar]]
[[ar:أندرويد (روبوت)]]
[[bg:Андроид]]
[[bs:Android]]
[[ca:Androide]]
[[cs:Android]]
[[da:Androide]]
[[de:Androide]]
[[en:Android (robot)]]
[[eo:Androido]]
[[es:Androide]]
[[et:Android]]
[[fi:Androidi]]
[[fr:Androïde]]
[[gl:Androide]]
[[he:אנדרואיד (יצור מלאכותי)]]
[[hi:ऍन्ड्रॉइड (रोबोट)]]
[[hr:Android]]
[[ht:Android]]
[[hu:Android]]
[[id:Android (robot)]]
[[it:Androide]]
[[ja:人造人間]]
[[kn:ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]]
[[ko:안드로이드 (로봇)]]
[[la:Androides]]
[[lt:Androidas]]
[[mk:Андроид]]
[[nl:Androïde]]
[[no:Androide]]
[[pl:Android (robot)]]
[[pt:Androide]]
[[ro:Android]]
[[sh:Android]]
[[sk:Android]]
[[sl:Android]]
[[sr:Андроид]]
[[sv:Android]]
[[th:แอนดรอยด์]]
[[tr:Android (bilim kurgu)]]
[[uk:Андроїд]]
[[ur:Android (robot)]]
[[zh:人形機器人]]
[[zh-min-nan:Ki-khì-lâng]]
| 