Oʻzgaruvchi: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Qator 10:
== Ifodalash ==
[[File:Frans Hals - Portret van René Descartes.jpg|thumb|right|200px|Alifbo boshidagi harflar bilan konstantalarni, alifbo oxiridagi harflar bilan boʻlsa oʻzgaruvchilarni ifodalashni farang faylasufi [[Rene Dekart]] kirgizgan.]]
Matamatikada oʻzgaruvchilar bir qismli belgi bilan belgilanadiifodalanadi. 17-asrda yashagan [[Fransiya|farang]] [[falsafa|faylasufi]] [[Rene Dekart]]dan oʻrnak olib [[alifbo]] boshidagi harflar konstantalarni, alifbo oxiridagi harflar boʻlsa oʻzgaruvchilarni ifodalash uchun qoʻllaniladi. Masalan, ''a'', ''b'', ''c'' harflari odatda konstantalarni, ''x'', ''y'', ''z'' va ''t'' harflari oʻzgaruvchilarni ifodalash uchun qoʻllaniladi. Yozuvda[[Tipografiya]]da konstantalar va oʻzgaruvchilar odatda [[kursiv]] bilan (yotqizilib) yoziladi.<ref>William L. Hosch (editor), ''The Britannica Guide to Algebra and Trigonometry'', Britannica Educational Publishing, The Rosen Publishing Group, 2010, ISBN 1615302190, 9781615302192, page 71]</ref>
 
Matematikaning turli sohalarida oʻzgaruvchilarni nomlash uchun kelishilgan qonun-qoidalar mavjud. Oʻxshash rolli yoki maʼnoli oʻzgaruvchilar odatda ketma-ket kelgan harflar bilan ifodalanadi. Masalan, uch oʻlchamli [[koordinatalar sistemasi]]dagi uch oʻq ''x'', ''y'' va ''z'' harflari bilan belgilanadi. [[Statistika]]da [[tasodifiy oʻzgaruvchi]]lar boʻlsa ''X'', ''Y'', ''Z'' kabi ifodalanadi. [[Fizika]]da oʻzgaruchilaroʻzgaruvchilar nomi ular bildirgan fizik kattalikka bogʻliqtayanib tanlanadi.
 
[[Ehtimollik nazariyasi]]da va statistikada tasodifiy oʻzgaruvchilarni ''X'', ''Y'', ''Z'' deb nomlash keng qoʻllaniladi. Shu tasodifiy oʻzgaruvchilarning qiymatlari yoki tanlovlardan olingan qiymatlar boʻlsa ''x'', ''y'', ''z'' bilan belgilanadi. Kichik harflar oddiy matematik oʻzgaruvchilardir. Bosh harflar boʻlsa tanlov sohasidan olingan funksiyalarni ifodalaydi. Statistikada yana aholidan olingan qiymatlarni bosh (kichik) [[Yunon tili|yunon]] harflari bilan, tanlovlardan olingan qiymatlarni boʻlsa lotin alifbosidagi mos keluvchi kichik (bosh) harflar bilan ifodalash keng tarqalgan.
Qator 20:
<math>~2 x = 6</math>.
 
Bu holatda oʻzgaruvchilar haqida gap ketmayapti. Bu''Oʻzgaruvchi'' tushunchalarva ''nomaʼlum miqdor'' tushunchalari lekin juda oʻxshash. Nomaʼlum miqdor bilan oʻzgaruvchi orasidagi farqni quyidagicha talqin qilish mumkin.
 
''Nomaʼlum miqdor'' bilan ''oʻzgaruvchi'' orasidagi farqni quyidagicha talqin qilish mumkin.
 
<math>~2 x = 6</math>