Allyuviy: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Yangi maqola yaratildi
(Farq yoʻq)

9-Mart 2013, 20:50 dagi koʻrinishi

Allyuviy (lot. alluvio — oqiziq), allyuvial yotqiziqlar — oqar suv-lar (daryo, irmoq va b.) b-n oqib kelib to‘plangan yotqiziqlar. A. daryolarning o‘zani, qayir qismi va vodiydagi terrasa-larni hosil qiladi; ko‘pgina kontinen-tal cho‘kindi formatsiyalarning shaklla-nishida muhim rol o‘ynaydi. Allyuvial yotqiziqpar qalinligi suv oqimining katta-kichikligiga bog‘liq; katta tekisli-klardagi A.ning qalinligi 10—20 met-rga, kengligi esa bir necha o‘n km gacha bo-radi. Bu yotqiziqlar yuqori unumdor har xil tuproqlar (o‘tloqi, o‘tloqi-botqoq va botqoq) uchun ona jins bo‘lib xizmat qiladi. Allyuvial yotqiziqlardan tash-kil topgan hududlardan q.x. da keng foy-dalaniladi. Qum-qumoqli va shag‘alli allyuviydagi tuproqlarda o‘rmon daraxt-lari o‘stirish va bog‘dorchilikni rivoj-lantirish, qumoq cho‘kindili qayir va allyuvial terrasalarda esa vo‘za, sabza-vot hamda yem-xashak ekinlarini yetishti-rish mumkin. Allyuvi-al yotqiziqlardagi tuproqlar unumdor bo‘lishiga qaramay o‘g‘itlarga, ayniqsa, kaliyli o‘g‘itlarga juda talabchan.

Adabiyotlar

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil