Andorra: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k Bot: Migrating 213 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q228 (translate me) |
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqolaga matn qoʻshildi |
||
Qator 1:
{{Andorra_info}}
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Andorra''' (ispancha Andorra, frans. Andorre), Andorra knyazligi — Yevropa-ning jan.-g‘arbidagi davlat. Pireney ya.o.da, Fransiya b-n Ispaniya oralig‘ida joylashgan. Mayd. 465 km2, aholisi 64,5 ming kishi (1996). Poytaxti — Andorra-la-Velya sh. Rasmiy tili — katalon tili; ma’muriy jihatdan 7 jamoaga bo‘lingan. Dindorlar — katoliklar. A.— mustaqil suveren davlat. Fransiya qiroli Karl davridayoq mustaqillikka erishgan. O‘sha paytdan to birinchi konstitutsiya qabul kilinguncha A. 1278 y. shartnomasida bel-gilanganidek, Fransiya va Seo-de-Urxel sh. (Ispaniya) yepiskopining ikki yoqlama protektoratida (izmida) bo‘ldi. 1993 y. 14 martdagi umumxalq ovoz berishi nati-jasida ma’qullangan mamlakat birinchi konstitutsiyasiga binoan A. "parlament-li knyazlik" hisoblanadi, unda "xalq suvereniteti tamoyili" qaror topdi, sobiq hukmdorlar — Fransiya prezi-denti b-n Seo-de-Ur-xel yepiskopiga aniq vakolatli "konstitutsion davlat boshliqlari" martabasi, jumladan, ular-ga ichki xavfsizlik va mudofaa, hududiy va chegara huhuqlari, yuridik sohalarda hamkorlik qilishga oid xalqaro shartno-malarni tayyorlashda qatnashish huquqi berildi. Konun chiqaruvchi oliy organ — Bosh kengash — 28 deputatdan ibo-rat bir palatali parlament. Ijroiya hokimiyat oliy organi — Ijroiya ken-gash (hukumat). A. Pireneyning jan. yon bag‘rida, Valira daryosi (Ebro havzasi) va uning irmoqlari vodiysida joylashgan. Muzliklardan hosil bo‘lgan ko‘llar bor. Iqlimi subtropik, yiliga 1000—2000 mm yog‘in yog‘adi. Tog‘lari dub, buk va archa-pixta o‘rmonlari b-n qoplangan, baland alp va alp o‘tloqlari bor.A. xo‘jaligining asosiy tarmoqlari — qo‘ychilik va dehqonchilik. Arpa, jav-dar, kartoshka, sabzavot, uzum, tamaki yetishtiriladi. Oziq-ovqat sanoatining kichikroq korxonalari, GESlar, xunar-mandchilik ustaxonalari bor. Chet el turizmi katta daromad keltiradi. Har 515yili mamlakatga 13 mln.ga yaqin sayyoh ke-lib ketadi. A.dan chetga jun, pista ko‘mir chiqariladi, chetdan oziq-ovqat va sanoat mollari keltiriladi. Aholi jon bo-shiga ichki yalpi mahsulot 15 ming AQSH dollariga to‘g‘ri keladi. Maktab ta’limi — fransuz yoki ispancha tizimda. "Diari d’Andorra"— katalon tilidagi kunda-lik gaz., 1991 y.da asos solingan. "Poble Andorra" ("Andorra xalqi") — katalon tilidagi haftanoma, 1974 y.da asos so-lingan. "Andorra radiosi" 1984 y.dan buyon ishlaydi. "Antenna-7" deb nomlan-gan xususiy telekompaniya ham mavjud. Muzey, kutubxona, qad. hujjatlar ar-xivi, arab (8—10-a.lar) va roman (12— 16-a.lar) me’morligi obidalari bor. Muomalada — fransuz franki va is-pan peseti.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
'''Andorra ''' (Andorra Qirolligi) poytaxti - [[Andorra la Vella]] shahri, [[BMT]] a'zosi.
== Iqtisodiyot ==
Qator 22 ⟶ 27:
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|no}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
| |||