Arxangelsk viloyati: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Addbot (munozara | hissa)
k Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1875 (translate me)
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga matn qoʻshildi
Qator 36:
|OfSite = [http://www.dvinaland.ru/ www.dvinaland.ru]
}}
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Arxangelsk viloyati''' - RF tarkibidagi viloyat. Neneslar muxtor okrugi hamda Kolguyev, Vaygach, Novaya Zemlya, Frans-Iosif Yeri va Solovki olarini o‘z ichiga oladi. Viloyat shim. da Oq, Barens va Kara dengizlarga tutash. A. v. Rossiyaning aholisi eng siyrak joy-lashgan yerlaridan biri. Aholisi 1 mln. 500 mingdan ortiq (1999), shundan shahar aholisi 1205 ming , qishloq aholisi 419 ming , asosan ruslar, neneslar va komi-lar. 1937 y. 23 sent.da tashkil etilgan. Mayd. 587,4 ming km2. A. v.da 20 ma’-muriy tuman, 13 shahar, 40 shaharcha bor. Markazi — Arxangelsk sh.Viloyatning markaziy qismi bir necha daryo vodiylari (Shim. Dvina va uning irmoqlari) kesib o‘tgan tekis-likdan iborat. Uning kattagina qismi botqoqlik, g‘arbiy qismida pastroq qirlar, markazidagi tekislikda Timan kryaji bor. Foydali qazilmalari — ko‘mir, torf va gips. Iqlimi sovuq. Yanv.ning o‘rtacha t-rasi g‘arbda —12°, sharqda —18*. Iyuliing o‘rtacha t-rasi viloyat jan.da 16°, shim.da 8°. Tez-tez shamol bo‘lib turadi; 350—550 mm yog‘in yog‘adi. Muhim daryolari: Shim. Dvina, Onega, Pechora; ko‘l ko‘p (Lacha, Kenozero, Kojo-zero va b.). Tuproqlari gleyli tundra, podzol va botqoqtuproqpar. Igna bargli 658o‘rmonlar bor. Tyulen, tiyin, quyon, oq tulki, suvsar va b. yashaydi.A. v. yog‘och tayyorlash, yog‘och-kimyo sa-noatini rivojlantirish va yog‘och-taxta eksport qilishda Rossiyaning muhim r-ni hisoblanadi. Arxangelsk, One-ga, Mezen, Naryan-Mar sh.larida taxta tilish sanoati rivojlangan. Sanoati-ning sellyuloza-qog‘oz, gidroliz (Ar-xangelsk) tarmoqlari, sulfat-spirt olish, yog‘ochdan standart uylar tayyor-lash taraqqiy etgan. Kotlasda yirik sellyuloza-qog‘oz k-ti bor. Mashinasoz-lik, xususan, transport mashinasozli-gi muhim o‘rin tutadi. Arxangelsk va Kotlas sh.larida kemasozlik va kema tuzatish sanoati rivojlangan. Arxan-gelskda yirik baliq k-ti, Shoyna, In-digi, Naryan-Mar sh.larida baliq kon-serva z-dlari ishlab turibdi. Boksit zaxiralari asosida rangli metallurgiya rivojlanmoqda.Q.x.da sut chorvachiligi katta urin tutadi. Xolmogori sersut sigirlar zoti A. v.da yaratilgan. Bug‘uchilik b-n shug‘ullaniladi, baliq va dengiz hayvonlari, tiyin va qutb tulkisi ov-lanadi. G‘alla ekinlaridan suli, arpa, bug‘doy ekiladi. Asosiy t. y.lari: Mo-skva — Arxangelsk, Konosha — Kotlas, Obozerskaya — Belomorsk. Shim. Dvinada kema qatnaydi. Arxangelsk, Onega, Me-zen, Naryan-Mar dengiz portlari bor. A. v.da umumiy ta’lim maktablari, o‘rta maxsus o‘quv yurtlari, oliy o‘quv yurtla-ri, ommaviy kutubxona, klub bor.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
 
[[Turkum:Rossiya viloyatlari]]
 
[[ar:أرخانغلسك أوبلاست]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}