'''Balujiston''' — Osiyodagi tarixiy viloyat, Eron yassitog‘liginingyassitogʻligining jan.-sharqda. Mayd. 0,5 mln. km2 dan ko‘proqkoʻproq. Sharqiy Balujiston (347 ming km2) Pokiston hududida, G‘arbiyGʻarbiy B. esa Eron hududidadir. Qadimda B. hududida maka, gedrosiy va b. xalqlar yashagan. O‘rtaOʻrta asrlarda B. avval Arab xalifaligi, so‘ngrasoʻngra G‘aznaviylarGʻaznaviylar, Saljuqiylar, Hulokuiylar, Temuriylar davlatlari tarkibida bo‘lganboʻlgan. 17-a. boshlarida B. hududida bir necha hokimliklar vujudga kelib, ularning hokimlari safaviylar va boburiylarga qaram bo‘lganboʻlgan. Bu hokimliklardan eng qudratlisi bo‘lganboʻlgan Kolot hokimligi hokimi (Sharqiy B.) Nosirxon Baluj (1750 — 95) butun B. hududini o‘zoʻz qo‘lqoʻl ostiga olib, o‘zinioʻzini afg‘onafgʻon shohlari — durroniylar vassali deb eʼlon qilgan. 19- a. boshlaridan B.ga Angliya oʻz taʼsirini oʻtkaza boshladi. 1854, 1876 va 1879 y.larda Kolot va Qobul hokimlariga majburan qabul qildirilgan shartnomalarga koʻra, Sharqiy B. Angliyaga boʻysundirildi va Britaniya Balujistoni hamda Baluj hokimliklari federatsiyasiga (Kolot, Haron, Makron, Las-Bela) boʻlib tashlandi. Gʻarbiy B. 1849 — 57 y.larda Eron tarkibiga qoʻshildi. 1947 y. avg .
da Britaniya Balujistoni Pokiston tarkibiga kirdi. Baluj hokimliklari federatsiyasi esa 1948 y. martida Pokistonga qoʻshildi. Sharqiy va Gʻarbiy B. oʻrtasidagi chegara 1956 y. 29 oktdagi Eron-Pokiston bitimi asosida belgilandi.
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
