Belgrad: Versiyalar orasidagi farq

'''Belgrad''' (serbcha Beograd) — Yugoslaviya va Serbiya poytaxti. Sava daryosi Dunayga quyiladigan yerdagi yirik port, dengiz satxddan 110 m balandlikda. B. G‘arbiyGʻarbiy Yevropadan Yaqin va O‘rtaOʻrta Sharq mamlakatlariga boriladigan yo‘llaryoʻllar ustida. Iqlimi mo‘’tadilmoʻʼtadil kontinental. Yanv.ning o‘rtachaoʻrtacha t-rasi 0’ dan 2° gacha, iyulniki 22,2°. Yiliga 634 mm yog‘inyogʻin tushadi. Aholisi 1,8 mln. kishi (1995). Mayd. 600 km2.

B. to‘g‘risidagitoʻgʻrisidagi dastlabki tarixiy ma’lumotmaʼlumot mil. av. 4 — 3-a.larga tegishli, uni keltlar Singidunum deb atashgan. Shahar qulay geografik o‘ringaoʻringa ega bo‘lganligiboʻlganligi sababli u o‘tmishdaoʻtmishda juda kup marta qo‘ddanqo‘lgaqoʻddanqoʻlga o‘giboʻgib kelgan. Mil. av. 33 y.dan boshlab u deyarli yetti asr davomida Rim imperiyasi tasarrufida bo‘libboʻlib kelgan. 9-a.dan B. serbcha Beograd ("Oq shahar") nomi b-n ma’lummaʼlum; 11-a.

dan Makedoniya podshohligi, so‘ngrasoʻngra Vizantiya imperiyasi tarkibida. 12 — 14-a.lardan B. goh Vengriya, goh Vizantiya tasarrufida, 15-a.dan u yana serblarga o‘tiboʻtib turdi. 1521 y.dan shahar turklar — Usmonlilar saltanati qo‘lqoʻl ostida bo‘lganboʻlgan va "Dorul Al-Shahad", ya’niyaʼni "Qutlug‘Qutlugʻ urush shahri" deb atalgan. 1806 y. Serbiya knyazligining poytaxtiga aylandi. 1813 — 67 y.larda yana Turkiya tarkibida, 1-jahon urushi yillarida Avstriya qo‘liqoʻli ostida bo‘ldiboʻldi. Urushdan so‘ngsoʻng (1918 y.dan) Serb, xorvat va slovenlar kirolligi(1929 y.dan Yugoslaviya)ning poytaxti, 2-jahon urushi arafasida yeyi,Yevropaning Belgradyirik sh.sanoat rasmlarva galereyasi,madaniyat hayvonotmarkazlaridan bog‘ibiri. borB. 19501944 — 80-y.larda ko‘plab20 zamonaviy uy-joylar (Yangi Belgrad r-ni) qurilganokt.

{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->