Biokimyo: Versiyalar orasidagi farq

 

<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->

 

Funksional B. tirik organizmning ayrim organlari va sistemalari funksional faoliyatiga asos boʻladigan kimyoviy oʻzgarishlar (mas, muskul qisqarishi, nerv impulyelarining oʻtishi, biologik faol moddalarni endokrin sistemada sintezi va ularning taʼsiri)ni oʻrganadi. B. fiziologiya b-n chambarchas bogʻliq. Hayvonlar, oʻsimliklar va mikroorganizmlar hujayralarida boʻladigan moddalar almashinuvi jarayonlari bir [[x]]il biokimyoviy reaksiyalarga asoslangan, lekin har bir tur va organizmning oʻziga [[x]]os morfologik va fiziologik [[x]]ususiyatlari tufayli bu jarayonlar turlicha kechadi. Ana shu [[x]]ususiyatlarni oʻsimliklar B.si, hayvonlar B.si va mikroblar B.si oʻrganadi. Tibbiyot B.si yoki klinik B. esa kasal organizmdagi biokimyoviy oʻzgarishlarni tekshiradi, kasallik tashhisini aniqlaydi, toʻgʻri davolashni biokimyoviy usullar b-n nazorat qiladi. Bulardan tashqari, te[[x]]nik B. ham bor, u biologik materiallarni ishlashdagi B.viy jarayonlarni, te[[x]]nikada B.viy usullar va reaksiyalar yordamida turli mahsulotlar olishni, biologik preparatlardan foydalanish qoidalari va metodlarini oʻrganadi. B. biol. b-n kimyo oraligidagi fan boʻlgani uchun shu fanlarning maʼlumotlari va gʻoyalariga asoslanadi.

[[Diastaza]]-bugungi kunda amilaza deb nomlanuvchi fermentning kashf etilishi biokimyoning brinchi yutuqlaridan biri edi. Biokimyo atamasi birinchi bor 1882 yilda ishlatilgan boʻlsada, birinchi marta 1903 yilda [[Karl Noyberg]] tomonidan birinchi marta rasmiy qoʻllanildi. Bundan oldin bu fanning nomi Fiziologik Kimyo edi. Shundan buyon Biokimyo fani kuchli rivojlanish bosqichiga oʻtdi. XX asrning oʻrtalarida [[xromotagrafiya]], [[rentgen nurlari diffraksiyasi]], [[2 polyarli interferometriya]], [[radioistop belgilash]], [[elektron mikroskopiya]], [[molekulalar dinamikasi]] rivojlandi. Bu uslublar koʻplab molekulalarning batafsil analizi hamda hujayraning metabolik jarayonlarini (shu jumladan [[glikozis]] va [[Kerb sikli]])ustida ilmiy izlanishlar oʻtkazishga yoʻl ochib berdi.

 

== Manbalar ==

{{manbalar}}