Bosmaxona: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa) Yangi maqola yaratildi |
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqola yangilandi |
||
Qator 1:
'''Bosmaxona''' — matbaa mahsulotlari (kitob, jurnal, gazeta, plakat, blank va b.) tayyorlaydigan sanoat korxonasi. Qadimda risolalar asosan
Dastlabki B. Germaniyada I. Guttenberg tomonidan 1445 y. tashkil qilingan. Turkistonda birinchi bosma kitob 1868 y. Turkiston harbiy okrugi shtabi (Toshkent) B.sida chop qilindi. Birinchi rasmiy gazeta — "Turkestanskiye vedomosti" ham shtab B.sida bosila boshladi. O'zbek tilida nashr qilingan birinchi kitob Shohimardon Ibrohimovning "Kalendar" ("Taqvim") kitobi (1871) Blarning har xil turlari mavjud. Ikki yoki undan koʻp bosma usullaridan foydalanadigan B. matbaa kombinata deb ataladi. Asosan ofset bosma yoki chuqur bosma usullarida ishlaydigan B. fka (mas, harita fkasi, kitob fkasi, rangli bosma fkasi, harf terish fkasi) deb ataladi, Tayyorlaydigan mahsuloti turiga qarab B. gazeta, jurnal, kitob, plakat, harita, blank chiqaradigan va b. turlarga bulinadi. B.lar yirik, oʻrta va kichik xillarga ham ajratiladi. B.lar birlashib, matbaa i.ch. birlashmalarini tashkil qilishi mumkin. B.ning asosan bosma qoliplar tayyorlash, bosish, mahsulotlarni pardozlash va yordamchi sexlari boʻladi. Qoliplar tayyorlash sexida yuqori bosma usuliga — harf terish, sinkografiya klishelari va quyma stereotiplar; ofset usuliga — qolip va monometall (alyuminiy, rux), bimetall va trimetall (mas, poʻlat, mis, xrom); chuqur bosmaga — mis yoki xromlangan qoliplar tayyorlaydi. Oʻzbekiston mustaqillikka erishgandan soʻng B. lar tubdan qayta jihozlandi. B.larda matn va rasmlar zamonaviy kompyuterlarda terilmoqda va chop etilmoqda. Chop etish jarayonida adadining kamkoʻpligiga qarab yuqori tezliqda ishlaydigan gʻaltak (rotatsiya) hamda tekis bosma, bir va koʻp rangli bosma mashinalar ishlatilmoqda. Pardozlash sexida ham adadining kamkoʻpligiga qarab yakka stanoklar yoki katta agregatlar, potok liniyalar qoʻllanilmoqda.
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
|