Botanika bogʻi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa) k Boshqa maʼnolari qoʻshildi |
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqola yangilandi |
||
Qator 1:
BOTANIKA BOGʻI — tirik oʻsimliklar kolleksiyasini yigʻadigan va shu asnoda oʻsimliklar dunyosi xillari va boyligini oʻrganadigan, botanika sohasidagi bilimlarni tashviqot qiladigan i. t., oʻquvyordamchi va madaniymaorif muassasasi. B. b. asosini ochiq dalada va oranjereyalarda oʻstirilib, i. t. ishlarida va koʻrgazmalarda foydalaniladigan oʻsimliklar kolleksiyasi tashkil etadi. Oʻsimliklarni joylashtirishda geografik, sistematik va ekologik tamoyillardan foydalaniladi. Kupchilik B. b.da dendrariylar va togʻ oʻsimliklari (alpinariylar), foydali oʻsimliklar (dorivor, oziq-ovqat, texnika, dekorativ va b.) uchastkalari boʻladi. Yirik B. b.da 2—3 minglab oʻsimlik turlari oʻstiriladi. B. b.ning asosiy ilmiy vazifasi — foydali oʻsimliklarni qidirib topish, ularni kompleks oʻrganish va introduksiya qilishdan iborat.
B. b. tarixan dastlabki ilmiy botanik markaz hisoblanadi. Ulardan koʻpchiligi botanikaning bir qator boʻlimlari boʻyicha tadqiqot olib boradigan kompleks intlar hisoblanadi; boshqalari muayyan mavzu yoki muammolar boʻyicha ixtisoslashgan boʻladi.
B.b. Yevropada monastir bogʻlari asosida vujudga kelgan. Dastlabki B. b. 14-a.da Italiyada (Salerno, 1309; Venesiya 1333) paydo boʻlgan. 16— 17-a.larda B. b. Fransiya, Germaniya, Niderlandiya, Angliya, Shvesiya va b. mamlakatlarda tashkil etilgan, ularda asosan dorivor oʻsimliklarni oʻrganish sohasida tadqiqotlar olib borilgan. Buyuk geografik kashfiyotlar davrida B. b.lari boshqa oʻlkalardan keltirilgan oʻsimliklarni sinovdan oʻtkazish b-n shugʻullanadi. B. b.dan eng yiriklari 25 ming oʻsimlik turiga ega boʻlgan Ksyu (London), Edinburg (35 ming), K. Linney ishlagan Upsala (10 ming), Utrext (10 ming), Bryussel (13,5 ming), Berlin (18 ming), Jeneva (15 ming) va b. shaharlarda mavjud. Amerika qitʼasida B. b. 18-a.
dan tashkil etila boshlandi. Bu kitʼada NyuYork (15 ming), Bruklin (8 ming), Monreal (20 ming), RiodeJaneyro (7,5 ming) B. b. eng yirik bomardir. 18—19-a.larda B. b.lari Osiyo va Afrika mamlakatlarida tashkil etila boshlandi. Ular orasida eng mashhurlari Kalkutta (Hindiston), Bogor (Indoneziya), Paradeniya (Indoneziya)dagi B. b. hisoblanadi. Podsho Rossiyasi hududida B. b. 19-a. dan tashkil etila boshlagan. Ular orasida eng asosiylari Nikita (Qrim), Tbilisi, Batumi, Ukraina, Sibir B. b. va Moskvada joylashgan Rossiya FAning Bosh B. b. hisoblanadi.
Oʻzbekistonda B. b. 1921 y.da Toshkent davlat un-ti qoshida tashkil etilgan. Toshkentdagi Botanika bogʻi dunyodagi eng yirik B. b. qatoriga kiradi. (q. Botanika instituti va botanika bot).
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
* Botanicheskiye sadi mira (Kratkiy spravochnik) M., 1959; Rusanov F. N., Botanicheskiy sad AN UzSSR, T., 1963.
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
|