Buxoro-Samarqand musiqa uslubi: Versiyalar orasidagi farq

'''Buxoro-samarqand musiqa uslubi''' — Buxoro va Samarqand sh.lari va viloyatlari hududlarida qaror topgan muayyan musiqiy an’analaranʼanalar majmui. Qadimdan madaniyat maskanlari bo‘lmishboʻlmish bu vohalarda xalq qo‘shiqqoʻshiq va cholg‘ucholgʻu kuylari, mumtoz musiqa ijodiyoti namunalari keng o‘rinoʻrin tutadi. Ayniqsa, professional musiqa yo‘nalishlariningyoʻnalishlarining xilmaxilligi va ular musiqa voqeligida keng yoyilganligi b-n ajralib turadi. O‘zigaOʻziga xos jihatlaridan yana biri — mazkur hududdagi o‘zbekoʻzbek va tojik xalq musiqa an’analarininganʼanalarining o‘zarooʻzaro yaqinligi, jumladan xalq qo‘shiqchiligidaqoʻshiqchiligida ikki (o‘zbektojikoʻzbektojik) tillilik an’anasininganʼanasining namoyon bo‘lishiboʻlishi (ya’niyaʼni, ayrim xalq qo‘shiklariqoʻshiklari, qo‘shiqqoʻshiq turkumlari ayni vaqtning o‘zidaoʻzida ham o‘zbekoʻzbek, ham tojik tillarida aytilishi)dir. Ikki tillilik an’anasianʼanasi shu sarhadda yashab faoliyat kursatgan ko‘pginakoʻpgina shoirlar (xususan, Mujrim Obid, Abdullo Mulham Buxoriy, Fitrati Zardo‘ziZardoʻzi Samarqandiy va b.) ijodida ham o‘zoʻz aksini topgan. Kadimdan diniyma’rifatdiniymaʼrifat, ma’naviyatmaʼnaviyat o‘choqlarioʻchoqlari sifatida tanilgan Buxoro va Samarqand sh.larida kitobxonlik, g‘azalxonlikgʻazalxonlik, qissaxonlik, kalandarxonlik, maddohlik kabi o‘quvoʻquv yo‘llariyoʻllari keng rivoj topgan. Turli yig‘inyigʻin, to‘ytoʻy va bayramlarda mavrigixonlar va sozanda dastalari tomonidan ijro etilayotgan raqs qo‘shiqlarqoʻshiqlar turkumlari alohida o‘rinoʻrin tutadi. Ommaviy qo‘shiqqoʻshiq janrlaridan erkaklarning qarsak (beshqarsak) o‘yinqo‘shiqlarioʻyinqoʻshiqlari mashhur. Cholg‘uCholgʻu ijrochiligi ham boy an’analargaanʼanalarga ega. Bayramsayillari, musiqa tomoshalarida surnaynog‘orakarnaysurnaynogʻorakarnay ansambllari asosiy o‘rinoʻrin tutgan bo‘lsaboʻlsa, turli yig‘inmajlislardayigʻinmajlislarda g‘ijjakgʻijjak, buxoro (afg‘onafgʻon) rubobi, dutor, nay, ayniqsa tanbur va b. sozlar ijrochiligi keng tarqalgan. Shuningdek, tanbur, nay va doyra sozlaridan iborat bo‘lganboʻlgan cholg‘ucholgʻu ansambli ham an’anaviyanʼanaviy tuye olgan. Professional musiqa yo‘nalishlaridayoʻnalishlarida makom va hofizlik san’atlarisanʼatlari asosiy o‘rindaoʻrinda turadi. Xususan, 18-a. o‘rtalaridaoʻrtalarida Buxoro saroy madaniyatida Shashmaqom turkum i shakllangan bo‘libboʻlib, keyinchalik Xorazm maqomlari hamda Farg‘onaToshkentFargʻonaToshkent maqom yo‘llariyoʻllari shakllanishiga ta’sirtaʼsir o‘tkazganoʻtkazgan.

{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->