[[Tasvir:StructureFrancois of a rootViete.svgjpeg|right|200px100px]]
'''[[Viyet formulalari]]''' — koʻphadning koeffitsiyentlarini uning ildizlari orqali ifodalovchi formulalar. Bu formulalar bilan koʻphadning ildizlari toʻgʻriligini tekshirish qulay. Yana bu formulalar yordamida berilgan ildizlar boʻyicha koʻphadni tuzish mumkin. Bu formulalar farang matematigi [[Fransua Viyet]] ([[fransuz tili|farangcha]] '''François Viète''', [[lotin tili|lotinlashtirilgani]] '''Franciscus Vieta''') nomi bilan ataladi. Viyet formulalari koʻproq [[algebra]]da ishlatiladi.
'''[[Arifmetik ildiz|<math> x </math> sonining <math> n </math>- darajali arifmetik ildizi]]''' — <math> n </math>- darajasi <math> x</math> ga ten boʻlgan har qanday son <math> r </math> ga aytiladi, yaʼni <math>r^n = x</math>. Bu yerda ''n'' ildizning ''darajasi''dir. 2-darajali arifmetik ildiz ''kvadrat ildiz'' deb ataladi va bu ildizning darajasini koʻrsatmasdan yozish mumkin: <math>\sqrt{\ }</math>. 3-darajali arifmetik ildiz ''kub ildiz'' yoki ''uchinchi darajali ildiz'' deb nomlanadi. Boshqa darajalar nomlari uchun tegishli son ishlatiladi. Masalan, ''toʻrtinchi darajali ildiz'', ''beshinchi darajali ildiz'', va hokazo. [[Haqiqiy sonlar]] toʻplamida ildizda ikkitagacha javobi boʻlishi mumkin. Manfiy sonning juft darajali ildizini olish kerak boʻlgan hollarda birorta ham javob mavjud boʻlmadyi. [[Kompleks sonlar]] toʻplamida <math> n </math>- darajali ildizda <math> n </math> ta javob boʻladi. 0 ning ildizlari alohida sonlardan iborat emas, yaʼni barchasi 0 ga teng. Har qanday haqiqiy yoki kompleks sonning ''n-'' darajali barcha ''n'' ildizlari boʻlsa individual sonlardan iborat. Agar ''n'' juft boʻlsa va ildiz belgisi haqiqiy va musbat boʻlsa, uning ''n-'' darajali ildizlaridan biri musbat, biri manfiy va qolganlari kompleks ammo haqiqiy emas boʻladi. Agar ''n'' juft boʻlsa va ildiz belgisi haqiqiy va manfiy boʻlsa, ''n-'' darajali ildizlarning birortasi ham haqiqiy boʻlmaydi. Agar ''n'' toq boʻlsa va ildiz belgisi haqiqiy boʻlsa, bitta ''n-'' darajali ildiz haqiqiy boʻladi va uning belgisi ildizning belgisi bilan bir xil boʻladi, qolgan ildizlar boʻlsa haqiqiy boʻlmaydi. Ildizlarni yozishda ''ildiz belgisi''dan qoʻllaniladi. Bu belgini <math>\sqrt{\,\,}</math> yoki <math>\surd{}</math> kabi yozish mumkin. <math>\sqrt{x}\!\,</math> yoki <math>\surd x</math> kvadrat ildizni ifodalaydi, <math>\sqrt[3]{x}\!\,</math> kub ildizni ifodalaydi, <math>\sqrt[4]{x}</math> toʻrtinchi darajali ildizni ifodalaydi va hokazo. ('''[[Arifmetik ildiz|Davomi...]]''')<noinclude>
Viyet bu formulalarni musbat ildizlarni topish hollari uchun aniqlagan. Viyet yashagan davrda tenglamalarda faqat musbat ildizlar mavjud xolos deb ishonilgan. Viyet ham manfiy ildizlar mavjud emas deb hisoblagan va tenglama ildizlari vu uning koeffitsiyentlari orasidagi munosabatlarni qisman tushungan xolos. 1629-yilda boshqa farang matematigi Albert Girard Viyet formulalarini faqatgina musbat [[haqiqiy son|haqiqiy]] ildizlarga cheklanmagan umumiy holini topgan.
Viyet formulalarini aslida Albert Girard Viyetdan ''avval'' topgan degan fikrlar ham mavjud. Masalan, 18-asrda yashagan [[Britaniya|britan]] matematigi Charles Huttonga koʻra, Viyet formulalarining umumiy holi haqida Albert Girard Fransua Viyetdan oldinroq oʻz asarlarida yozgan. ('''[[Viyet formulalari|Davomi...]]''')<noinclude>
