Muzlik: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Addbot (munozara | hissa)
k Bot: Migrating 93 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35666 (translate me)
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga matn qoʻshildi
Qator 1:
'''Muzlik''' yillab, asrlab [[qor]] yigʻilishi uning [[ablatsiya]]sidan (erish va [[sublimatsiya]]) oshib ketgan yerlarda shakllanadigan doimiy katta [[muz]] jismidir. Muzlik yuzasi kamida 0.1 km², qalinligi esa 50 m boʻladi, u bunday vazn ostida asta-sekin [[deformatsiya]]lanadi va oqadi, unda darz va teshiklar paydo boʻladi. Muzlik oqishi natijasida [[kar]] va [[morena]]lar yuzaga keladi. Muzliklar quruqlikda vujudga keladi, suv havzalaridagi katta muz boʻlaklari esa [[dengiz muzi]] deyiladi. Muzliklarni oʻrganuvchi fan sohasi [[glatsiologiya]] deyiladi. Muzliklar global [[kriosfera]] uchun muhimdir.
 
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Muzlik''' — sharoit qulay joylarda qor toʻplanishidan hosil boʻlib, qiya tomonga siljib turuvchi muz massasi. Qor chegarasidan yuqorida relyefning botiq joyida toʻplanadigan qorning zichlanishidan vujudga keladi. Yer yuzasida hoz. vaqgdagi M.lar mayd. 16,1 mln. km2 dan ortiq (q. [[Muzliklar]]). M.lar joylashgan oʻrni va shakliga koʻra togʻ M. va tekislik M.ga boʻlinadi. M. ni-shab tomonga surilib turadi. 1 ° qiyalikda yerda M. siljishi uchun kalinligi 55—60 m boʻlishi kerak. 45° qiyalikda 1,5—2 m kalinlikdagi muz siljiydi. M.ning siljish tezligi muz t-rasiga, joyning qiyaligiga va muz qalinligiga bogʻliq. M. kuniga bir necha mm dan 2—3 m gacha siljishi mumkin. Togʻ muzliklari daryolarni suv bilan toʻyintiruvchi manbadir. Baʼzan siljib borib, vodiylarni toʻsib qoʻyadi va suv toshqinlariga sabab boʻladi. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
[[Yer]] sayyorasidagi muzliklarning 99%&nbsp;i [[qutb]] mintaqalarida yotadi, biroq muzliklarni har [[qitʼa]]dagi [[togʻ]]larda va baʼzi baland [[orol]]larda ham uchratish mumkin. 35° shimoliy va 35°S janubiy kengliklar orasida muzliklarni faqat [[Himoloy]], [[And]], [[Sharqiy Afrika]]dagi baʼzi baland togʻlar, [[Meksika]], [[Yangi Gvineya]] va [[Eron]]da topish mumkin.<ref name='Post 2000'>{{cite book | last1 = Post | first1 = Austin | last2 = LaChapelle | first2 = Edward R | title = Glacier ice | publisher = University of Washington Press | year = 2000 | location = Seattle, WA | accessdate = 2010-09-12 | isbn = 0-295-97910-0}}</ref>
Qator 20 ⟶ 25:
{{Link FA|kn}}
{{Link FA|oc}}
 
{{OʻzME}}