Niderlandiya: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Qator 15:
 
== Tarixi ==
daNiderlandlar Nhududida odamlar [[neolit davri]]dan yashaydi; mil. av. 1-ming yillikning 2-yarmida bu yerda kelt qabilalari yashagan. 1-asr boshida bu qabilalarni germanlar siqib chiqargan. Mil. av. 1-asrda Niderlandlar hududining bir qismini rimliklar bosib olgan. Mil. 3—4-a.lardaasrlarda N.Niderlandlar hududiga franklar va sakslar hamda frizlar kelib oʻrnashdilar. Franklar davlati tuzilgach (5-a.asr), N.Niderlandlar hududi uning tarkibiga, [[843 y.-yil]]gi Verden shartnomasiga binoan, „Mukaddas Rim imperiyasi“ tarkibiga kirdi. 10—10 — 11-a.lardaasrlarda N.Niderlandlar hududida bir necha musta-qilmustaqil yer-mulklar (Flandriya, Gollandiya, Geddern, Zelandiya, Utrext grafliklari va h.k.) tashkil topdi. 12-a.danasrdan shahar rivojlana boshladi. 15-a.ning2asrning 2-choragigacha N.daNiderlandlarda feodal tarqoqlik hukm surdi. [[1433 y.-yil]]da Gollandiyani, soʻngra N.ning boshka knyazliklarini Burgundiya gersoglari bosib oldilar (q. [[Niderlandiya tarixiy viloyati]]). Karl V imperiyasi parchalangach, N. (1556 y.dan keyin) Ispaniyaga karam boʻlib qoldi. 16-a. N. inqilobi natijasida mamlakat ispanlar zulmidan ozod boʻldi va Birlashgan viloyatlar respublikasi tuzildi. 17-a.da savdo va dengizchilik rivojlanishi natijasida N. Yevropaning rivojlangan davlatlaridan biriga aylanib, Osiyo, Amerika, Afrikada yangi yer-mulklarni qoʻlga kiritdi, Indoneziya, Gviana, Kichik Antil o.larini va Kap viloyatini oʻziga qaram qilib oldi. 1795—1813 y.larda Gollandiya qirolligi Fransiya tar-kibiga kirdi. 1815 y.da Belgiya bilan birlashib, N. qirolligi tashkil etildi. 1830 y. inqilob natijasida Belgiya N.dan ajralib chiqdi.
Niderlandlar hududida odamlar neolit davridan yashaydi; mil. av. 1-ming yillikning 2-yarmida bu yerda kelt kabilalari yashagan. 1-a. boshida bu qabilalarni germanlar siqib chiqargan. Mil. av. 1-a.
 
da N. hududining bir qismini rimliklar bosib olgan. Mil. 3—4-a.larda N. hududiga franklar va sakslar hamda frizlar kelib oʻrnashdilar. Franklar davlati tuzilgach (5-a.), N. hududi uning tarkibiga, 843 y.gi Verden shartnomasiga binoan, „Mukaddas Rim imperiyasi“ tarkibiga kirdi. 10— 11-a.larda N. hududida bir necha musta-qil yer-mulklar (Flandriya, Gollandiya, Geddern, Zelandiya, Utrext grafliklari va h.k.) tashkil topdi. 12-a.dan shahar rivojlana boshladi. 15-a.ning2-choragigacha N.da feodal tarqoqlik hukm surdi. 1433 y.da Gollandiyani, soʻngra N.ning boshka knyazliklarini Burgundiya gersoglari bosib oldilar (q. [[Niderlandiya tarixiy viloyati]]). Karl V imperiyasi parchalangach, N. (1556 y.dan keyin) Ispaniyaga karam boʻlib qoldi. 16-a. N. inqilobi natijasida mamlakat ispanlar zulmidan ozod boʻldi va Birlashgan viloyatlar respublikasi tuzildi. 17-a.da savdo va dengizchilik rivojlanishi natijasida N. Yevropaning rivojlangan davlatlaridan biriga aylanib, Osiyo, Amerika, Afrikada yangi yer-mulklarni qoʻlga kiritdi, Indoneziya, Gviana, Kichik Antil o.larini va Kap viloyatini oʻziga qaram qilib oldi. 1795—1813 y.larda Gollandiya qirolligi Fransiya tar-kibiga kirdi. 1815 y.da Belgiya bilan birlashib, N. qirolligi tashkil etildi. 1830 y. inqilob natijasida Belgiya N.dan ajralib chiqdi.
 
1848 y.da N. konstitutsiyasi qabul qilindi. 1840—70 y.larda sanoat tez oʻsdi. 1860 y.dan davlat t.y. qurishni oʻz qoʻliga oldi. 1876 y.da Amsterdam — Shim. dengiz, 1882 y.da Rotterdam — Shim. dengiz kanallari qurildi. Rotterdam Germaniya uchun tranzit portga aylandi. 1861 y.da birinchi kasaba uyushmasi tashkil topdi. N.da 19-a.ning soʻnggi choragida sanoatlashuv jarayoni, asosan, nihoyasiga yetdi. Sanoatning yetakchi tarmoqlari (kemasozlik, toʻqi-machilik va oziq-ovqat sanoati) modernizatsiya qilindi. Neft monopo-liyalari tuzildi. Q.x.da ekstensiv dehqonchilik va chorvachilikdan zamonaviy i.ch.ga oʻtildi. Yangi t.y.lar qurildi.
Qator 84 ⟶ 82:
 
[[fr:Pays-Bas]]
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}