Tezlik: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Addbot (munozara | hissa)
k Bot: Migrating 81 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11465 (translate me)
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga matn qoʻshildi
Qator 8:
|Hosilalar = <math>\vec v = \frac{d\vec r}{dt}</math>
}}[[Fizika]]da '''tezlik''' (<math>\vec v</math>, {{lang-en|velocity}} yoki {{lang-fr|vitesse}}) [[vektor kattalik]] boʻlib, fazoda nuqtaning berilgan [[sanoq tizimi]]ga nisbatan harakatlanish surʼati va yoʻnalishini ifodalaydi. Kundalik hayotda tezlik atamasi ostida ushbu kattalikning [[skalar]] qiymati tushuniladi. Masalan, „soatiga 60 [[chaqirim]]“ — skalar, „sharq tomonga soatiga 60 chaqirim“ — vektordir.
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Tezlik''' (mexanikada) — moddiy nuqta harakatining asosiy kinematik kursatkichlaridan biri; vektor kattalik boʻlib, v q Qfr munosabat orqali aniklanadi, bunda f* moddiy nuqtaning fazodagi oʻrnini ifodalovchi radius vektor. T. vektorning yoʻnalishi harakat trayektoriyasiga utkazilgan urinma boʻyicha yoʻnalgan boʻladi. Tekis harakat tezligi moddiy nuqtaning vakt birligi t da oʻtgan yoʻli s bilan oʻlchanadi, yaʼni v q |. Notekis harakat uchun berilgan on (moment)dagi T. kattalik jihatdan, agar nuqta shu ondagi tezlikni bundan keyin ham saqlab qolgan boʻlsa, nuqtaning vaqt birligida oʻtadigan yoʻliga teng boʻladi, deb qarash mumkin.
 
Xalqaro birliklar tizimi SI va T. birligi kilib 1 m/s qabul kilingan.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
 
Vaqt oraligʻida <math>( \Delta t)</math> [[koʻchish]] <math>( \Delta \mathbf{d})</math> bajargan jismning ''oʻrtacha'' tezligi '''v''' quyidagi formula bilan hisoblanadi:
Qator 22 ⟶ 29:
 
[[fr:Vitesse]]
 
{{OʻzME}}