Boʻxcha yasar qoʻngʻizlar: Versiyalar orasidagi farq

BOʻXCHA YASAR QOʻNGʻIZLAR (Scarabaeus) — plastinkamoʻylovli qoʻngʻizlar urugʻi. Uz. 20—40 mm, tanasi keng va qora, oldingi oyoqlari panjasi va bosh qalqoni tishli. Oʻrta dengiz havzasi, Jan. Yevropa, Gʻarbiy va Markaziy Osiyoda tarqalgan. Qoʻngʻizlar va qurtlari goʻng b-n oziklanadi. Buning uchun qoʻngʻiz goʻngdan shar (boʻxcha) yasab oladi, uni tuproqqa koʻmib nok shakliga keltiradi. Sharning ingichka uchiga tuxum qoʻyadi. Tuxumdan chiqqan qurti goʻng b-n oziqlanib voyaga yetadi. B. ya. q. [[orasida avliyo skarabiy (S]]. sacer) keng tarqalgan, uz. 21—37 mm. KDD misrliklar bu qoʻngʻizning toshga tushirilgan tasviriga ixlos qilishgan. Qoʻngʻizni quyosh xudosiga oʻxshatishgan, uni goʻngdan shar yasab dumalatishini Quyoshni samo boʻylab harakatlanishining cheksizligiga, qoʻngʻiz boshidagi tishchalarini quyoshning nur tarqatishiga qiyos qilishgan. B. ya. q. tabiiy sanitarlar hisoblanadi. Markaziy Osiyo dasht va choʻllarida yirik B. ya. q. S. transcavcasus, S. acuticollis tarqalgan.

 

* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->