Chuvash tili: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Legobot (munozara | hissa)
k Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q33348 (translate me)
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga matn qoʻshildi
Qator 19:
|lc3=
}}
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Chuvash tili''' — turkiy tillarayan biri; RFning Chuvashiston, Tatariston, Boshkirdiston respublikalarida va ularga qoʻshni bir kancha viloyatlarda, shuningdek, Kozogʻiston va Ukrainada tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 2 mln. kishidan ortiqroq (oʻtgan asrning oxirlari).
 
CH.t. yuqori (viryal) va quyi (anatri) laxjalariga boʻlinadi. Quyi lahja adabiy tilga asos boʻlgan. Ch.t. oʻz taraqqiyoti tarixida avval skif, slavyan, finugor tillari, keyinchalik, tatar va boshqird tillari taʼsiriga uchraganligi tufayli boshqa turkiy tillardan bir qancha fonetik va grammatik oʻziga xosliklarga ega. Bunday tafovutlar unlilar soni (9 ta) va talaffuzida, otlardagi koʻplik qoʻshimchasining qoʻllanishida, ayrim sonlar va olmoshlarning shakliy koʻrinishida kuzatiladi. Leksikada qad. turkiy, moʻgʻul, finugor, eroniy tillardan, shuningdek, arab va rus tilidan oʻzlashgan soʻzlar alohida qatlamni tashkil etadi.
 
CH.t.ning dastlabki grammatikasi 1769 y.da nashr etilgan. 18-a.da va 19-a.
 
ning 1yarmida lugʻatlar, liniy adabiyotlarning Ch.t.dagi tarjimalari, folklor namunalari chop etiladi. Eski chuvash yozuvi asosan rus grafikasini qoʻllagan, 1871 y.da chuvash yozuvchisi va olimi I.Ya. Yakovlev yangi chuvash yozuvini yaratgan. 1933 y.dan rus grafikasi asosidagi yangi alifbo joriy etilgan.
 
== Adabiyot ==
* Baskakov A.N., Vvedeniye v izucheniye tyurkskix yazikov, 2izd., M., 1969.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
'''Chuvash tili''' (chuvash tilida atalishi — Chӑvash chӗlxi) — [[Chuvashlar]]ning milliy tili, [[Chuvashiston|Chuvashiston Respublikasining]] davlat tili<ref>Konstitutsiya Chuvashskoy Respubliki. Statya 8</ref>. Chuvash tili [[turkiy tillar|turkiy tillarining]] [[bulgar tillar|bulgar guruhiga]] kiradi.<ref>[http://www.enc.cap.ru/open.asp?id=1&topic=%D7%F3%E2%E0%F8%F1%EA%E8%E9+%FF%E7%FB%EA Chuvashskiy yazik], statya v Chuvashskoy ensiklopedii.</ref>.
Chuvash tilida gaplashuvchilar soni jahonda  — 1,15 million kishiga yaqin ([[2010]] yilgi sanoq); 2002-yilgi sanoq boʻyicha [[Rossiya]]da [[Chuvashlar]] 1 million 637 ming kishini tashkil qildi; taxminan 55 % [[Chuvashiston]]da istiqomat qilishadi.
Qator 105 ⟶ 119:
 
{{turkiy tillar}}
 
{{OʻzME}}