'''Diktatura''' (lot. dictatura — cheklanmagan hokimiyat) — davlat hokimiyatini nodemokratik usullar b-nbilan amalga oshirish tizimini ifodalovchi tushuncha, avtoritar yoki totalitar rejim (q. [[Avtoritarizm]], [[Totalitarizm]]). D.ga asoslangan siyosiy rejimda xrki-miyat bir shaxs — diktator yoki bir necha shaxslarning qoʻlida markazlashadi, siyosatda zoʻravonlik va terror kuchayadi. D. oʻrnatilganligi diktatorlik hokimiyatining cheklanmaganligi va nazoratsizligi, konstitutsiya eʼlon qilgan demokratik ququklar va erkinliklar toptalishi, vakillik organlarining huquklari cheklanishi b-nbilan ajralib turadi. Hokimiyat toʻgʻridan-toʻgʻri zoʻravonlikka tayanadi. Odatda, yirik ijtimoiy guruhlar D.ni ifoda etuvchi kuch sifatida namoyon boʻlsa ham, u bir shaxs yoki bir guruh shaxslarda mujassamlashadi (Qad. Rimda harbiy boshliqlar D.si va triumviratlar, mutlaq monarxlar, hoz. avtoritar tuzumlar, xuntalar va h. k.). Tarixga koʻra, biron-bir davlatda D. oʻrnatilishi, odatda, ichki oʻzaro kurash gʻoyat keskin tus olgan davrlar b-nbilan bogʻliq boʻlgan (mas., Ispaniyada Franko D.si, natsistlar Germaniyasida fashistlar D.si, sobiq shoʻrolar davrida Stalin D.si va b.).
