Olimpiada oʻyinlari: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
MrErgashev (munozara | hissa)
MrErgashev (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1:
 
[[Tasvir:Olympic-flag-Victoria.jpg|thumbnail]]
'''Olimpiya oʻyinlari''' — har toʻrt yilda oʻtkaziluvchi zamonamizning eng yirik xalqaro majmuaviy sport bellashuvlari. Olimpiya oʻyinlari [[Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi]] vasiyligi ostida 4 yilda bir marotaba oʻtkaziladi. Olimpiya oʻyinlarining Yozgi va [[Qishki olimpiada|Qishki olimpiada]]qishki oʻyinlari]] mavjud.
 
==Tarix==
'''Olimpiada oʻyinlari''' - 1) [[Yunoniston]]da umumyunon bayrami va musobaqalari (2 gʻildirakli aravada tez yurish, beshkurash, mushtlashish musobaqalari, sanʼat konkursi). Miloddan avvalgi 776 yildan boshlab milodiy 394 y.gacha har 4 yilda Olimpiya shaxrida xudo [[Zevs]] sharafiga oʻtkazilgan. Ana shu 4 yillik davr Olimpiada deb atalgan. Oʻyinlar 5 kun davom etgan;
 
2) [[Yunoniston]]ning Olimpiya oʻyinlarini eslatuvchi jahon sport musobaqalari. 1896-yil (Olimpiadaning 1-yili)dan boshlab oʻtkaziladi. Olimpiya oʻyinlarini oʻtkazish tartibi, qoidalari [[Olimpiya hartiyasi]]da belgilab berilgan. Bu hartiyani zamonaviy olimpiya harakati asoschisi, fransiyalik jamoat arbobi [[Pyer de Kuberten]] (1863—1937) ishlab chiqqan. 1894 yil [[Parij]]da Xalqaro sport kongressi hartiyani tasdiqlagan (yangi tahriri 1999-yil qabul qilingan). Oʻyinlar [[Xalqaro OlimpiayaOlimpiya qoʻmitasiQoʻmitasi]] (XOQ) tomonidan tashkil qilinadi. Oʻyinlarda musobaqalar sportning faqat olimpiya turlari boʻyicha oʻtkaziladi. Olimpiya sport turi hartiyaga binoan aniqlanib, u eng keng tarqalgan (yozgi oʻyinlarning erkaklar uchun sport turi 4 qitʼaning kamida 75 davlatida va ayollar uchun esa, 3 qitʼaning kamida 40 davlatida tarqalgan) boʻlishi kerak. Dasturga [[yengil atletika]], [[gimnastika]], [[suzish]], [[ogʻir atletika]], [[kurash]], [[boks]], [[qilichbozlik]], [[eshkak eshish]], [[velosport]], [[futbol]], [[basketbol]] musobaqalari kiritilgan. 1968-yildan Olimpiya oʻyinlari tashkiliy qoʻmitasi [[Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi|XOQ]] tomonidan tasdiqlangan madaniy dastur tadbirlarini oʻtkazib keladi. Bu tadbirlar sanʼat vositasida olimpiadaning xalqlar oʻrtasida tinchlik va totuvlik ideallarini targʻib qilishga qaratilgandir. 1924-yildan Olimpiya oʻyinlarining qishki qismi mustaqil musobaqalar sifatida oʻtkaziladi (q. [[Qishki olimpiada]]).
==Shior==
Olimpiada shiori "Tezroq, balandroq, kuchliroq" (lot. "Citius, altius, Sortius") [[1920]]-yildan olimpiada emblemasiga kiradi.
Qator 14:
==Bayroq==
Olimpiada bayrogʻi — Olimpiada timsoli (5 halqa) tushirilgan oq mato barcha Olimpiya oʻyinlarida koʻtariladi. Olimpiya oʻyinlarining anʼanaviy atributa Olimpiada mashʼalasidir. U [[Alfey daryosi]] vodiysidagi [[Kronos]] togʻ yon bagʻrida quyosh nurlaridan yondirilib, oʻyinlarning tantanali ochilishiga [[estafeta]] bilan olib kelinadi va olimpiada stadionidagi maxsus mehrobda oʻyinlar yopilguncha (16 kun) yonib turadi.
 
 
 
== Olimpiya oʻyinlarining vujudga kelishi ==
Qator 118 ⟶ 116:
 
==Oʻzbekiston Olimpiya oʻyinlarida==
Oʻzbekiston sportchilari Olimpiya oʻyinlarida [[1952]]-yildan buyon ([[1992]]-yilgacha [[sobiq Ittifoq]] va [[MDH]] sportchilari jamoasi tarkibida, [[1996]] va [[2000]]-yillarda mustaqil davlat vakillari sifatida) qatnashib keladi. Olimpiada harakatini rivojlantirishdagi alohida xizmatlari uchun Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti [[Islom Karimov|I. A. Karimov]] [[Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi|XOQ]] tomonidan Olimpiada oltin ordeni bilan taqdirlangan (1996).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Havolalar ==