Zotiljam: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqolaga {{OʻzME}} andozasi qoʻshildi |
DastyorBot (munozara | hissa) k imlo |
||
Qator 1:
'''Zotiljam''', pnevmoniya — oʻpka yalligʻlanishi, oʻpkaning infeksion kasalligi, mustakil kasallik yoki bosh-qa kasalliklarning asorati qisoblanadi. Z.ni turli bakteriyalar (pnevmokokk, streptokokk, stafilokokklar) va viruslar qoʻzgʻatadi. Kasallikning yuzaga kelishi va rivojlanishiga odamning qattiq sovuq qotishi, jismoniy va ruhiy oʻta toliqishi, organizmning ichki zaharlanishi — intoksikatsiya hamda organizmning kasallikka qarshi kurashish qobiliyatini susaytiruvchi boshqa omillar sabab boʻladi, na-tijada yuqori nafas yoʻllariga mik-roblar oʻtkir va surunkali, joyiga qarab chegaralangan sohalardagi yoki pnevmoniya (oʻpkaning butun bir boʻla-gi zararlanadi) va oʻchokli bronxopnevmoniya farq qilinadi.
Krupoz pnevmoniyani pnevmo-kokklar qoʻzgʻatadi. Mikroblardan tashqari organizmni kasallikka moyil qilib qoʻyuvchi baʼzi omillar (mas, shamollash) ham taʼsir etgandagina 3. paydo boʻladi. Shuning uchun krupoz pnevmoniya qishda koʻproq uchraydi. Ichkilikka mukkasidan ketgan kishilar (alkogoliklar) Z.ga koʻproq moyil boʻladi. Krupoz pnevmoniya, odatda, toʻsatdan boshlanadi: t-ra birdan 39,5— 40° gacha koʻtariladi, bemor qattiq qal-tiraydi, tez-tez yoʻtaladi, biqini, koʻkragi ogʻriydi, nafas olganda, yoʻtalganda va aksa urganida ogʻriq (sanchiq) kuchayadi. Sababi shuki, oʻpkaning yalligʻlangan boʻlagini qoplagan plevra ham yalligʻlangan boʻlishi mumkin. Bemor tez-tez,, yuza nafas oladi (halloslaydi), lunji qizaradi. Labi, burun kataklarining atrofiga uchuq to-shadi, oʻtkir yurak-tomir yetishmovchi-ligi kuzatiladi, bemorning aqvoli ogʻirlashadi. Goʻdaklarda, ayniqsa, nim-jon, chala tugʻilgan, raxit, anemiya, gipotrofiya
Sulfanilamid preparatlari va antibiotiklar kashf etilguncha 3. (ayniqsa bolalar va keksalarda) ogʻir oʻtib, koʻpincha oʻlimga olib kelar edi. Zamo-naviy davolash usullari qoʻllanila boshlagach, kasallik uzoqqa choʻzilmay bemor tez tuzaladigan boʻldi. Z.dan oʻlish deyarli hamisha vrachga kech murojaat qilishda oʻz vaqtida toʻgʻri davolan-maslik oqibati hisoblanadi.
Davosi. Kasallik zoʻriqib ketgan boʻlsa, bemor kasalxonada davolanadi. Bemorni toʻgʻri parvarish qilishning , shuningdek, antibiotiklardan toʻgʻri foydalanishning ahamiyati katta. Salqin, toza havo uyquni va nafas olishni yaxshilaydi, shuning uchun bemor yotgan xonani tez-tez shamollatib turish muhim. Ichimlik (choy, meva suvi), suyuq ovqat (shoʻrva, ilitilgan tuxum, shirguruch, sut, sariyogʻ, qatiq, kefir, kisel va h.k.) tez-tez berib turiladi. Bemor terlaganda quruq sochiq, araq yoki teng baravar suv qoʻshilgan odekolon
== Adabiyot ==
| |||