Rubob: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Clean-up |
kTahrir izohi yoʻq |
||
Qator 1:
[[File:
'''Rubob''' — torlu [[cholgʻu asbobi]]. [[Noxun (musiqa)|Noxun]] (mediator) bilan chertib chalinadi. [[Oʻzbeklar|Oʻzbek]], [[tojiklar|tojik]], [[uygʻurlar|uygʻur]], [[afgʻon lar|afgʻon]] va boshqa sharq xalqlari orasida keng tarqalgan. Baʼzi olimlar fikriga koʻra, qadimda 2 torli kamonli rubobdan zamonaviy [[skripka]] yuzaga kelgan. Hozir rubobning uch xili mavjud: ''qashqar'' rubobi, ''afgʻon'' rubobi va ''pomir'' rubobi.▼
▲'''Rubob''' — torlu [[cholgʻu asbobi]]. [[Noxun (musiqa)|Noxun]] (mediator) bilan chertib chalinadi. Oʻzbek, tojik, uygʻur, afgʻon va boshqa sharq xalqlari orasida keng tarqalgan. Baʼzi olimlar fikriga koʻra, qadimda 2 torli kamonli rubobdan zamonaviy [[skripka]] yuzaga kelgan. Hozir rubobning uch xili mavjud: ''qashqar'' rubobi, ''afgʻon'' rubobi va ''pomir'' rubobi.
== Turlari ==
Qator 7 ⟶ 6:
=== Qashqar rubobi ===
[[File:
Qashqar rubobi [[Qashqar]]dan tarqalgan. Shuning uchun qashqar rubobi deb ataladi. Qashqar rubobining uzunligi 80-100 sm dir. Qashqar rubobining [[choʻmich]]simon kosasi [[tut]] kabi qattiq daraxtlar [[yogʻoch]]idan yasaladi. Kosaning usti [[teri]] bilan qoplanadi.
Qashqar rubobining dastasi uzun boʻlib, oxiri qayrilgan boʻladi. Kosasinin oldida [[shox]]ga oʻxshagan ikkita gajagi bor. Ular shakl berish bilan birga yuqori [[nota]]larni chalishda chap qoʻl uchun tayanch vazifasini ham bajaradi.
Qator 14 ⟶ 13:
Qashqar rubobi dastasida 19 tadan 23 tagacha parda boʻladi. Eski ruboblarda pardalar [[ichak]]dan qilingan boʻlsa, zamonaviy ruboblarning pardalari [[metall]]dan qilinadi.
Qashqar rubobining beshta
Rubobning tovushi jarangdor. Ijrochilikni oʻzlashtirish birmuncha yengilligi, mohir rubobchi-sozandalar ([[Muhammadjon Mirzayev]] va boshqalar)ning yetishib chiqishi bu sozning 1940-yillardan [[Oʻzbekiston]] va [[Tojikiston]]da havaskor va professional sozandalar orasida ommaviylashuviga sabab boʻlgan.
Qashqar rubobining qayta ishlangan zamonaviy turi rubob prima oʻz imkoniyatlari bilan rus [[domra]]siga yaqin, 4 metall tori kvinta oraligʻida sozlanadi. [[Orkestr]]da va yakka soz sifatida ishlatiladi.
Qator 23 ⟶ 22:
=== Afgʻon rubobi ===
[[File:Rubab.jpg|thumb
Afgʻon rubobining dastasi kaltaroq boʻladi. Dastasining uzunligi 8-10 sm boʻladi. Ovoz kosasi yoki ''rezonatori'' keng va chuqur boʻladi. Rezonatorning uzunligi 80 sm gacha, kengligi 20 sm gacha, chuqurligi 30 sm gacha boʻladi. Qorin bilan dasta bir butun yogʻoch boʻlagidan oʻyib yasaladi.
Afgʻon rubobida ham qashqar rubobidagi kabi gajaklar bor. Rezonatoring pastgi qismi teri, yuqori qismi yupqa taxtacha bilan qoplanadi. Dastaning asosiy qismida 4-5 ta asosiy parda, taxtachaning ustida 6-7 ta qoʻshimcha ''xaspardalar'' boʻladi.
Afgʻon rubobida 5 ta asosiy torga qoʻshimcha ravishda 10-11 ta yordamchi
=== Pomir rubobi ===
| |||