Kaspiy dengizi: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
MrErgashev (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
MrErgashev (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 28:
}}
 
'''Kaspiy dengizi''' ([[azarbayjonchaozarbayjoncha]]:'''Xəzər dənizi''', [[qozoqcha]]: '''Каспий теңізі''', [[forscha]]:'''دریای خزر''' '''Daryā-i Xazar''', '''دریای مازندران''' '''Daryā-i Māzandarān''', [[ruscha]]:'''Каспийское море''', [[turkchaturkmancha]]:'''Hazar deňizi''')  — [[Evropa]] bilan [[Osiyo]] orligida joylashgan [[er]] sharidagi eng katta koʻl. Kattaligiga qarab, uni dengiz deb ataydi. Nomi [[XVI]] asrning oxirlarida shu dengiz yoqasiga joylashgan Kaspiy qabilalariga bogʻliq shakllangan. Gurjistonda hozirgi kunda Kaspiy shahri bor. Shu bilan birga Girkan (I asr), [[Xazar]] (ІІ-X asr), Xvalin (X—XІІІ asr) va boshqa tarixiy nomlari bor. Ular soʻngi 3000 yildagi hayot kechirganlarning bergan nomlari.
 
 
'''Kaspiy dengizi''' [[azarbayjoncha]]:'''Xəzər dənizi''', [[qozoqcha]]: '''Каспий теңізі''', [[forscha]]:'''دریای خزر''' '''Daryā-i Xazar''', '''دریای مازندران''' '''Daryā-i Māzandarān''', [[ruscha]]:'''Каспийское море''', [[turkcha]]:'''Hazar deňizi'''  — [[Evropa]] bilan [[Osiyo]] orligida joylashgan [[er]] sharidagi eng katta koʻl. Kattaligiga qarab, uni dengiz deb ataydi. Nomi [[XVI]] asrning oxirlarida shu dengiz yoqasiga joylashgan Kaspiy qabilalariga bogʻliq shakllangan. Gurjistonda hozirgi kunda Kaspiy shahri bor. Shu bilan birga Girkan (I asr), [[Xazar]] (ІІ-X asr), Xvalin (X—XІІІ asr) va boshqa tarixiy nomlari bor. Ular soʻngi 3000 yildagi hayot kechirganlarning bergan nomlari.
Kaspiy dengizi neogen davrining oxirida er qirrasining koʻtarilishidan [[Qora dengiz]]dan boʻlindi. Bu vaqtda Kaspiy dengizining poydo boʻlgan vaqti deb hisoblashga boʻladi. Kaspiy dengizining umumiy hududi 376 ming km<sup>2</sup>. Uning sathi dengiz sathidan 28 m past. Dengiz uzunligi shimoldan janubgacha 1200 km. Dengizning enli eri — 435 km, ensiz eri — 193 km. Kaspiy dengizini yoqasining uzunligi — 7000 km. Uning suvi 5-ta davlat qirgʻogʻini yuvib turibdi. Dengiz yoqasining ulushi [[Qozog'iston]]ga 29 % (2340 km), [[Rossiya|Rossiyaga]] — 16 %, [[Ozarbayjon|Ozarbayjonga]] — 20 %, [[Turkmaniston|Turkmanistonga]] — 21 %, [[Eron]]ga — 14 % tegishli. Kaspiy dengiziga 130-ga yaqin daryolar va kanallar suv quyadi.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->