Ferdinand Magellan: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
DastyorBot (munozara | hissa)
k yanv. → yanvar
Qator 1:
'''Magellan''', '''Magalyaynish Fernan''' (taxm. 1470, Portugaliya — 1521.27.4, Maktan o., Fillipin) — portugaliyalik dengizchi sayyoh. M. ekspeditsiyasi birinchi dunyo aylana suzishni amalga oshirdi. 1505—12 y.larda portugallar ekspeditsiyasida qatnashib ikki marta (1509-11) Malakkagacha borgan. M. Lissabonga qaytgach, 1517 y. Ispaniyaga oʻtib, Molukka orollariga gʻarbiy yoʻl bilan suzib borish toʻgʻrisidagi oʻzi ishlab chiqqan loyihani Ispaniya qiroliga taqdim qildi. 1519—21 y.larda 5 kemadan iborat Ispaniya ekspeditsiyasi (265 odam)ga boshliq etib tayinlangach, 1519 y. 20 sent.da Sanlukarde Barrameda bandargohidan (Ispaniya) yoʻlga chiqadi va 1520 y. yanv.dayanvarda La-Plataning dengiziga quyilish yeriga yetib boradi. Fev.da janubga suzishni davom ettirib nomaʼlum yerning 2000 km dan ziyod sohilini (M. u joylarni Patagoniya deb atagan) koʻzdan kechirdi. M. 1520 y. mart oyida SanXulian buxtasida 3 kemada koʻtarilgan isyonni bostirdi va oʻsha yerda qishlab, 1520 y. avg .da 4 kemada suzishda davom etdi. Kemalar Olovli Yer oroli bilan materik oraligʻidagi boʻgʻoz (keyinchalik M. nomiga qoʻyilgan) orqali oʻtib nomaʼlum okeanga chiqdi. M. hamroxlari keyinroq uni Tinch okean deb atagan. Toʻxtovsiz qariyib 17 ming km masofani oʻtib, avval Mariana orollariga, soʻngra Filippin orollariga yetib borishdi. M. Maktan o.da mahalliy xalq bilan toʻqnashuvda oʻldirildi. M. hamrohlari Tinch okean orqali gʻarbga suzib, Afrikaning jan. orqali faqat bitta "Viktoriya" kemasida (X. S. Elkano qoʻmondonligida) 1522 y. Ispaniyaga qaytib, dunyo aylana suzishni yakunladilar. Bu ekspeditsiya Yerning sharsimonligini amalda uzil-kesil isbotladi, yagona Dunyo okeani mavjudligini, Yer yuzasining koʻp qismi suv bilan qoplanganligini koʻrsatdi.
 
== Adabiyot ==