26-Iyun 2013, 13:28 dagi koʻrinishi tahrirlash DastyorBot (munozara \| hissa) Botlar 516 159 edits k un-t → universitet ← Avvalgi tahrir		9-Iyul 2013, 08:43 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish DastyorBot (munozara \| hissa) Botlar 516 159 edits k yanv. → yanvar Keyingi tahrir →
Qator 11: == Tabiati == N. hududining koʻp qismi Sahroi Kabirda, bal. 200—500 m gacha boʻlgan plato. Eng baland joyi 2022 m (Air platosida, Idukaln-Tages togʻi), jan.-gʻarbi Niger daryosining oʻrta oqimidagi vodiy. N.da oltin, uran, qalay rudalari, volfram, niobiy, temir, koʻmir, fosforit, platina konlari bor. Chad kuli soyligida osh tuzi qatlamlari topilgan. N.ning shim. va shim.-sharqida iklim choʻl tropik, jan. va jan.-gʻarbida subekvatorialdir. Eng salqin oylari — dek., ~~yanv.da~~yanvarda oʻrtacha t-ra 20—24°, eng issiq oyi — mayda 32— 34°. Oʻrtacha yogʻin shim. va shim.-sharkda 100 mm dan kam, jan. va jan.-gʻarbda 600—800 mm. Jan.-gʻarbida mamlakatdagi yirikdaryo— Niger oqiboʻtadi. Jan. va jan.-gʻarbida akatsiya, baobab, dum-palma, qovun daraxti va b. oʻsadi. Shim. savanna va choʻl oʻsimliklaridan iborat. Yovvoyi xayvonlardan sher, fil, buyvol, jirafa, kiyik, chiyaboʻri, sirtlonlar bor. "Dubl-Be" ("W") milliy bogʻi tashkil etilgan. Qator 23: 2-jahon urushidan keyin milliy ozodlik harakati boshlandi. 1946 y. Niger taraqqiyparvar partiyasi (NTP) tuzildi. 1947 y. Fransiyaning "dengiz orti hududi" maqomini oldi. 1951 y. NTPning soʻl qanoti Jibo Bakari rahbarligida partiyadan ajralib chiqib, N. demokratik ittifoqini tuzdi. Uning nomi 1958 y. Savaba (Ozodlik) deb oʻzgartirildi. 1957 y. J. Bakari N. huku-mat kengashining bosh vaziri etib saylandi. 1958 y. 28 sent.da Fransiyaning yangi konstitutsiyasi loyihasi haqidagi referendumda Savaba N.ga mustaqillik berilishini talab qildi. 1958 y. 18 dek.da N. Fransiya Hamjamiyati tarkibida oʻzini oʻzi boshqaruvchi respublika deb eʼlon qilindi. 1959 y.da N. Res-publikasining birinchi konstitutsiyasi qabul qilindi. 1960 y. 3 avg .da N. mustaqil respublika deb eʼlon qilin-di va u Hamjamiyatdan chikdi. 1960 y. noyab.da Milliy majlis yangi konsti-tutsiyani kabul kildi va NTP rahbari A. Diorini respublikaning birinchi prezidenti etib sayladi. N.da bir partiyali tizim karor topdi. Barcha ja-moat tashkilotlari NTP nazorati ostiga oʻtdi. 1961 y.da Fransiya bilan siyosiy, iqtisodiy va harbiy hamkorlik haqida bitim imzolandi. Fransiya N.ning tashqi savdosi, moliyasi, mudofaasi, maorif tizimi ustidan nazoratni saqlab qoldi. Ijtimoiy-iqti-sodiy soxalarda xalqning ahvoli yaxshilanmadi, ommaning noroziligi kuchaydi. 1974 y. 15 apr. da, 1996 y. 27 ~~yanv.da~~yanvarda sodir boʻlgan harbiy toʻntarishlar ham aholining ahvolini yaxshilashga olib kelmadi. Nihoyat, 1999 y. 9 apr.dagi harbiy toʻntarish natijasida mamlakat prezidenti Ibrohim Barre Maynassar oʻddirildi, Milliy majlis va hukumat tarqatib yuboriddi, 1966 y. konstitutsi-yaning amal qilishi toʻxtatib qoʻyildi. 1999 y. 11 apr.da tasdiklangan Milliy yarash kengashi mayor Dovud Malam Van-keni davlat va hukumat boshligʻi etib tayinladi. 1999 y. 18 iyuldagi referendumda yangi konstitutsiya maʼqullandi. 1999 y. 24 noyab.dagi saylovda Mamadu Tanja prezident etib saylandi. N. — 1960 y.dan BMT aʼzosi. Milliy bayrami — 18 dek. — Respublika eʼlon qilingan kun (1958).

Niger: Versiyalar orasidagi farq