Xiva tumani: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Yangi maqola yaratildi
 
DastyorBot (munozara | hissa)
k yanv. → yanvar
Qator 1:
'''Xiva tumani''' - Xorazm viloyatidat tuman. 1926 y. 29 sent.da tashkil etilgan. Tuman shim., shim.gʻarb va gʻarbdan Qoʻshkoʻpir, shim.sharqdan Urganch va Xonqa, sharqdan Yangiariq tumanlari, jan. va jan.gʻarbdan Turkmaniston bilan chegaradosh. Mayd. 0,47 ming km2. Aholisi 174,5 ming kishi (2004). Tumanda 1 shahar (Xiva), 9 qishloq fuqarolari yigʻini (Gandimiyon, Dashyoq, Juryon, Irdimzon, Oqyop, Sayot, Chinobod, Shomoxulum, Eski Qiyot) bor. Markazi. — Xiva sh.
 
Tabiati. Tuman hududi Amudaryo quyi oqimining chap sohilidagi tekislikda joylashgan, oʻrtacha bal. 97 m. Iklimi keskin kontinental, yozi issiq va quruq. Yillik oʻrtacha tra 12, G. Oʻrtacha tra yanv.dayanvarda —4,5°, iyulda 27,4°, eng past tra —31°, eng yuqori tra 45°, 46°. X.t. respublikaning yogʻin kam yogʻadigan tumanlaridan biri. Yillik yogʻin mikdori 100 mm. Vegetatsiya davri 200 kun. Tuproklari allyuvial, oʻtloqi, shoʻrxok, taqir va qumli choʻl tuproqlaridan tashkil topgan.
 
Yovvoyi oʻsimliklardan qizilmiya, shoʻra, olaboʻta, otquloq, qirqboʻgʻim, chirmovuq, isiriq, qamish, yulgʻun, semizoʻt, boʻritaroq, tol, jiyda, turangʻil, terak, yantoq, koʻkpechak, takasoqol, ajriq, zarpechak va b. oʻsadi. Yovvoyi hayvonlardan quyon, tulki, chiyaboʻri; kushlardan sassiqpopishak, qoʻton, birqozon, moʻylovli chittak, zargʻaldoq, inuya, musicha, dehqonchumchuklar uchraydi. Sudraluvchilardan toshbaqa, kaltakesaklar (kulrang va taroq barmokli gekkon, yumaloq boshli kaltakesaklar) yashaydi; koʻllarda karp, olabugʻa, laqkabaliq, choʻrtanbaliq va b. bor. Yer osti suvlari yuza (0,8—1 m) joylashgan. Tuman hududida Shoʻrkoʻl, Qorakoʻl, Ravotkoʻl, Gʻovukkoʻl va b. koʻllar bor.