Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Sf7.uz (munozara | hissa)
k Vikilashtirish
Qator 2:
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Son''' — narsalarni sanash, mikdornimiqdorni belgilash uchun qoʻllaniladigan matematik vosita; mat.[[matematika]]ning asosiy tushunchalaridan biri. Narsalarni sanashga boʻlgan ehtiyoj tufayli eng sodda koʻrinishda ibtidoiy jamoa davrida vujudga kelgan, insoniyat faoliyati doirasining kengayishi bilan takomillashgan. Dastlab, [[Natural son|butun musbat (natural) S.larsonlar]], keyinchalik cheksiz natural S.larsonlar qatori (1, 2, 3, 4, 5...) tushunchasi kelib chikdichiqdi. Natural va [[tub S.larsonlar]] qatorlarining cheksizligi hamda yetarlicha katta S.larnisonlarni nomlash, belgilash masalalari mil.miloddan av.avvalgi 3-a.dayoqasrdayoq yunon matematiklari [[Yevklid]] va Arximedning[[Arximed]]ning asarlarida taxdiltaxlil qilingan. S.Sonlar ustidagi toʻrt amal qoidalarini oʻrganish bilan [[arifmetika]] shugʻullanadi. S.Son tushunchasining takomillashishi [[kasr]] S.son tushunchasini kiritish bilan boshlandi. Kasr S.son biror mikdornimiqdorni oʻlchash, yaʼni bu mikdornimiqdorni boshqa bir miqdor — oʻlchov bilan taqkrslashtaqqoslash natijasida kelib chiqqan. S.Son tushunchasining keyingi takomillashishi fan rivojining natijasidir. MasMasalan, algebraning[[algebra]]ning taraqqiyoti manfiy sonlar tushunchasiga olib keldi. 6—12 a.lardaasrlarda [[hindlar]] masalalar yechishda manfiy sonlarni qoʻllagan edilar. S.Son tushunchasining rivojlanishiga oʻrta asr SharkSharq, matematiklari ham katta hissa qoʻshdilar. Yevropada manfiy S.larnisonlarni birinchi marta [[René Descartes|R. Dekart (17-a.)]] kiritdi. Hamma butun, kasr (musbat ham manfiy) S.larsonlar va nol — [[ratsional S.larsonlar]] deyiladi. Uzluksiz ravishda oʻzgaradigan miqdorlarni oʻrganish uchun [[irratsional S.sonlar|irratsional son]] tushunchasi kiritiladi. 18—19-a.lardaasrlarda algebrada tenglamalar nazariyasining rivojlanishi [[kompleks S.sonlar]] tushunchasiga olib keldi. S.Son tushunchasini va uning xossalarini 19-a.daasrda nemis matematiklari [[Kantor Georg|G. Kantor]], [[Dedekind Yulius Vilgelm Rihard|R. Dedekind]], K. Veyershtrass va italiyalik matematik J. Peano oʻz ishlarida toʻla asoslab berdilar (yana q. [[Pi soni]], [[Algebraik sonlar]], [[Ratsional sonlar]], [[Kompleks sonlar]]). Ad.:
==Adabiyot==
Matematika, yeyo soderjaniye, metodoʻ i znacheniye: t, 1, M., 1956;
Depman I. Ya., Istoriya arifmetiki, M, 1965;
Matviyevskaya G. P., Ucheniye o chisle na srednevekovom Blijnem i Srednem Vostoke, T., 1967;
Feferman S, Chislovoʻe sistemoʻ, per, s angl., M., 1971.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
 
{{stub}}
{{no iwiki}}
 
 
[[Turkum:Matematika]]
 
 
{{OʻzME}}