Talas vodiysi: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Yangi maqola yaratildi
 
Olaf Studt (munozara | hissa)
+ 19 × [[]] + Turkum:Qirgʻiziston geografiyasi; - {{no iwiki}}; {{stub}}→{{geo-stub}}
Qator 1:
'''Talas vodiysi''' - Shim. [[Tyan-Shan|Tyanshan]] orasidagi tektonik [[vodiy]]. Kirgʻizistonning[[Qirgʻiziston|Kirgʻiziston]]ning shim. qismida. [[Moʻyinqum]] choʻliga tutashib ketadi. T.v. uchburchak shaklida boʻlib, shim.sharqi ochiq. [[Talas Olatovi|Talas tizmasi]] bilan [[Qirgʻiz tizmasi|Qirgʻiziston tizmasi]] tutashgan yerdan [[Taraz|Taroz]] sh. yaqinigacha 230 km ga choʻzilgan. Eni eng tor joyida 1 km dan, eng keng joyida 80 km gacha. Shim.da Qirgʻiziston tizmasi, jan.da [[Talas Olatovi]], gʻarbda Qoratovning[[Qoratov]]ning jan.sharqiy tarmoklari bilan oʻralgan. Vodiy markazidan [[Talas (daryo)|Talas]] daryosi oqib oʻtadi. Balandligi gʻarbiy qismida 600 m, sharqiy qismida 2000 m dan ziyod. Relyefi murakkab, asosan, kenglik boʻylab choʻzilgan bir qancha past tizmalar mavjud. Vodiyni oʻrab olgan tizmalar yon bagʻirlari [[slanetslar|slanets]], [[qumtosh]], [[granit]], ohaktoshlardan[[ohaktoshlar]]dan tashkil topgan. Tizmalarning pastki kismi va Talas daryosi vodiysi toʻrtlamchi davr yotqiziqlari bilan qoplangan.
 
T.v. va uni oʻrab olgan tizmalarda tekislik va togʻoldi [[chala choʻl zonalari|chala choʻl]], togʻoldi oʻrtacha balandlikdagi togʻ dashti va oʻrtacha balandlikdagi togʻ oʻrmon oʻtloqdashti, baland togʻlik oʻtloq va oʻtloq dasht subalp, alp, doimiy qorlik va [[muzlik]] landshaft mintaqalari tarqalgan.
 
T.v. togʻlar bilan oʻralganligi uchun atrofdagi tumanlarga nisbatan qishi uncha sovuq boʻlmaydi. Yillik oʻrtacha tra 2000 m balandlikda ham 5°, 8°. Vegetatsiya davri 140—160 kun. Yillik yogʻin 200—300 mm.
 
Asosan, boʻz tuproq, baland togʻ yon bagʻirlarida togʻ qoramtir, daryo qayirlarida esa oʻtloqi allyuvial tuproklar uchraydi. [[Shuvoq]], [[chalov]], betaga oʻsadi. Vohaning gʻarbiy va markaziy qismlarida vogʻalar mavjud, sugʻorilib madaniy ekinlar, shu jumladan, qand lavlagi, bugʻdoy, tamaki va sabzavot ekiladi. Bogʻ koʻp. Togʻ yon bagʻirlari chorvachilik uchun yaylov. Talas daryosida suv ombori qurilgan. T.v.da [[Talas (shahar)|Talas]] sh. joylashgan.
 
{{geo-stub}}
{{no iwiki}}
 
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
[[Turkum:Qirgʻiziston geografiyasi]]