Arximed qonuni: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga {{OʻzME}} andozasi qoʻshildi
Sf7.uz (munozara | hissa)
Vikilashtirish
Qator 1:
'''Arximed qonuni''' - [[gidrostatika]] va [[aerostatika]]ning asosiy qonuni. Miloddan avvalgi 3-asrda [[Arximed]] ochgan.
'''Arximed qonuni''' - gidrosta-tika va aerostatikanit asosiy qonuni. Mil. av. 3-a.dya Arximed ochgan. Suyuklik yoki gazga botirilgan har qanday jismga shu jism siqib chiqargan suyuqdik yoki gaz og‘irligiga teng gidro-, aerostatik "ko‘tarish kuchi" ta’sir qilishini ifo-dalaydi. Bu kuch jism sirtiga suyuklik yoki gaz tomonidan ta’sirqiluvchi bosim kuchlarining teng ta’sir etuvchisi bo‘lib, yuqoriga tik yo‘naladi. Agar jicmning og‘irligi "ko‘tarish kuchi"dan katta bo‘lsa, jism cho‘kadi, kichik bo‘lsa — cho‘kmaydi, teng bo‘lsa, jism suyuqlik yoki gaz hajmining istalgan joyida bo‘la oladi. Bu qonun bir jinsli bo‘lmagan suyuklik va gazlar-ga ham taalluqlidir.
 
== Qonun va unga izoh ==
Arximed qonunining formula koʻrinishi:
: <big><math>{F}_A = \rho {g} V,</math></big>
bu yerda <math>\rho</math> — suyuqlik yoki gazning [[Zichlik|zichligi]], <math>{g}</math> — erkin tushish tezlanishi, <math>V</math> booʻlsa — botirilgan jismning [[hajm]]i (botirilgan qismining.
 
[[Файл:Principio di Archimede galleggiamento.png|thumb|right|210px|Agar jismning og‘irligi "ko‘tarish kuchi"ga teng bo‘lsa, jism suyuqlik yoki gaz hajmining istalgan joyida bo‘la oladi]]
'''Arximed qonuni''' - gidrosta-tika va aerostatikanit asosiy qonuni. Mil. av. 3-a.dya Arximed ochgan. SuyuklikSuyuqlik yoki gazga botirilgan har qanday jismga shu jism siqib chiqargan suyuqdiksuyuqlik yoki gaz og‘irligiga teng gidro-, aerostatik "ko‘tarish kuchi" ta’sir qilishini ifo-dalaydiifodalaydi. Bu kuch jism sirtiga suyukliksuyuqlik yoki gaz tomonidan ta’sirqiluvchita’sir qiluvchi bosim kuchlarining teng ta’sir etuvchisi bo‘lib, yuqoriga tik yo‘naladi. Agar jicmningjismning og‘irligi "ko‘tarish kuchi"dan katta bo‘lsa, jism cho‘kadi, kichik bo‘lsa — cho‘kmaydi, teng bo‘lsa, jism suyuqlik yoki gaz hajmining istalgan joyida bo‘la oladi. Bu qonun bir jinsli bo‘lmagan suyukliksuyuqlik va gazlar-gagazlarga ham taalluqlidir.
 
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
* [http://www.orbita.uz/index.php?option=com_content&view=article&id=77:xhimed-qonunining-kashf-etilishi&catid=44:kashfiyotlar&Itemid=68 ''Arximed qonuning kashf etilishi'' ]
 
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{stub}}
 
{{OʻzME}}